Η κατάθλιψη είναι μια εξουθενωτική και συχνά χρόνια ψυχική διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Για πολλούς, οι συνήθεις θεραπείες, όπως τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και η ψυχοθεραπεία, προσφέρουν ουσιαστική ανακούφιση. Ωστόσο, ένας σημαντικός αριθμός ατόμων — ιδιαίτερα όσοι πάσχουν από ανθεκτική στη θεραπεία κατάθλιψη (Treatment-Resistant Depression - TRD) — δεν παρουσιάζει επαρκή βελτίωση. Για αυτούς τους ασθενείς, η Διέγερση του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS) αναδεικνύεται ως μια ασφαλής, τεκμηριωμένη και καινοτόμος θεραπευτική επιλογή.

Η Διέγερση του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS) είναι μια τεχνική νευροτροποποίησης που διοχετεύει ήπιους ηλεκτρικούς παλμούς στο πνευμονογαστρικό νεύρο μέσω εξωτερικής συσκευής. Το πνευμονογαστρικό νεύρο αποτελεί έναν βασικό επικοινωνιακό άξονα μεταξύ εγκεφάλου και σώματος και παίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης, της συναισθηματικής επεξεργασίας και της ισορροπίας των νευροδιαβιβαστών.

Η Διέγερση του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS) επιδρά αντικαταθλιπτικά καθώς:

• Ρυθμίζει τη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη διάθεση, όπως ο προμετωπιαίος φλοιός, ο ιππόκαμπος και ο πρόσθιος προσαγωγίος φλοιός
• Αυξάνει τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη, η νοραδρεναλίνη και το γ-αμινοβουτυρικό οξύ
• Ενισχύει την νευροπλαστικότητα και την ανθεκτικότητα στο στρες

Πολλές κλινικές δοκιμές και μακροχρόνιες μελέτες έχουν αξιολογήσει την επίδραση της Διέγερσης του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS) σε άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (MDD) ή διπολική κατάθλιψη που δεν ανταποκρίθηκαν σε τουλάχιστον δύο φαρμακευτικές θεραπείες:

• Μια μεγάλη τυφλή τυχαιοποιημένη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Biological Psychiatry περιλάμβανε 235 ασθενείς με ανθεκτική κατάθλιψη. Αν και οι βραχυπρόθεσμες διαφορές (σε 10 εβδομάδες) μεταξύ της ομάδας VNS και της ομάδας placebo ήταν μέτριες, η μακροχρόνια παρακολούθηση έδειξε σταθερή και παρατεταμένη βελτίωση στα καταθλιπτικά συμπτώματα στους ασθενείς που έλαβαν Διέγερση του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS).
• Σε μια άλλη πολυκεντρική μελέτη ανοικτού τύπου σε 30 ασθενείς με χρόνια ή υποτροπιάζουσα κατάθλιψη, το 40–50% παρουσίασε ανταπόκριση στη VNS (οριζόμενη ως ≥50% μείωση στη βαρύτητα των συμπτωμάτων), με βελτίωση που διατηρήθηκε έως και για 12 μήνες.
• Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι ασθενείς που δεν ανταποκρίθηκαν σε ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT) ή πολλαπλά φάρμακα παρουσίασαν σημαντική βελτίωση με τη Διέγερση του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS). 

Οφέλη της Διέγερσης του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS) στη Θεραπεία της Κατάθλιψης

• Μακροχρόνια ανακούφιση των συμπτωμάτων: Σε αντίθεση με τα φάρμακα, των οποίων η αποτελεσματικότητα συχνά σταθεροποιείται, η VNS έχει δείξει προοδευτική βελτίωση με την πάροδο του χρόνου, ιδίως μετά την οξεία φάση.
• Βελτίωση της λειτουργικότητας: Η Διέγερση του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS) δεν περιορίζεται μόνο στη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, αλλά ενισχύει και την καθημερινή λειτουργία, το κίνητρο και την ποιότητα ζωής.
• Νευροβιολογικά οφέλη: Μελέτες απεικόνισης δείχνουν μείωση της υπερδραστηριότητας σε κυκλώματα στρες και ενίσχυση της συνδεσιμότητας σε δίκτυα συναισθηματικής ρύθμισης.

Η Διέγερση του Πνευμονογαστρικού νεύρου (VNS) είναι γενικά καλά ανεκτή. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν προσωρινή βραχνάδα, ήπια δυσφορία στον αυχένα ή βήχα κατά τη διέγερση. Σε αντίθεση με τα φάρμακα, το VNS δεν προκαλεί καταστολή, αύξηση βάρους ή σεξουαλική δυσλειτουργία. Η μακροχρόνια παρακολούθηση επιβεβαιώνει ένα ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας, ακόμη και σε ασθενείς με σοβαρή, χρόνια κατάθλιψη.

Η Διέγερση του Πνευμονογαστρικού νεύρου (VNS) μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για:

• Ασθενείς με ανθεκτική στη θεραπεία μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (MDD)
• Άτομα με διπολική κατάθλιψη που δεν ανταποκρίνονται σε συμβατικές θεραπείες
• Όσους εμφανίζουν σοβαρές παρενέργειες από φαρμακευτική αγωγή
• Ασθενείς που δεν ωφελήθηκαν από ECT ή ψυχοθεραπεία

Η Διέγερση του Πνευμονογαστρικού Νεύρου (VNS) αποτελεί μια σύγχρονη, ασφαλή και μη φαρμακευτική προσέγγιση στη διαχείριση της ανθεκτικής κατάθλιψης. Είτε χρησιμοποιείται μόνη της είτε σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες, η VNS έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την ανακούφιση από τα συμπτώματα, να προάγει τη μακροπρόθεσμη συναισθηματική σταθερότητα και να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών που πάσχουν από κατάθλιψη.