Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD) είναι μια χρόνια και συχνά εξουθενωτική νευροψυχιατρική πάθηση που επηρεάζει περίπου το 2–3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες, ανεπιθύμητες και επίμονες σκέψεις (εμμονές) και από τελετουργικές συμπεριφορές (καταναγκασμούς) που το άτομο αισθάνεται υποχρεωμένο να εκτελέσει. Παρότι οι τυπικές θεραπείες, όπως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) και η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι αποτελεσματικές για πολλούς, έως και 60% των ασθενών δεν ανταποκρίνονται επαρκώς ή παρουσιάζουν σοβαρές παρενέργειες, με αποτέλεσμα τα επίμονα συμπτώματα και τη σημαντική μείωση της ποιότητας ζωής.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) αναδεικνύεται ως μια πολλά υποσχόμενη, μη επεμβατική μέθοδος νευροτροποποίησης για την αντιμετώπιση της ανθεκτικής στη θεραπεία OCD.

H Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) λειτουργεί μέσω μαγνητικών παλμών που διεγείρουν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην παθοφυσιολογία της διαταραχής, και ιδιαίτερα στο κορτικο-ραβδοτο-θαλαμο-φλοιϊκό κύκλωμα (CSTC), όπως:

• ο ραχιαίος προμετωπιαίος φλοιός (DLPFC)
• ο κογχομετωπιαίος φλοιός (OFC)
• η συμπληρωματική κινητική περιοχή (SMA)
• και ο φλοιός της πρόσθιας μοίρας της έλικας του προσαγωγίου (ACC)

Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) ρυθμίζει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου μέσω:

• Χαμηλής συχνότητας (≤1 Hz) διέγερσης, που μειώνει τη διεγερσιμότητα των φλοιϊκών περιοχών
• ή υψηλής συχνότητας (≥5 Hz) διέγερσης, που ενισχύει την εγκεφαλική δραστηριότητα

Η επιλογή της συχνότητας και της περιοχής στόχευσης βασίζεται στο προφίλ των συμπτωμάτων του κάθε ασθενούς:

• Η χαμηλής συχνότητας rTMS στον SMA ή DLPFC στοχεύει στη μείωση της υπερδιέγερσης που συνδέεται με τους καταναγκασμούς.
• Η υψηλής συχνότητας rTMS στον μέσο προμετωπιαίο φλοιό (mPFC) ή στον πρόσθιο προσαγωγό φλοιό (ACC) επιδιώκει να ενισχύσει περιοχές που σχετίζονται με τον εκτελεστικό έλεγχο και τη ρύθμιση των συναισθημάτων, οι οποίες συχνά υπολειτουργούν στην OCD.

Μελέτες δείχνουν ότι η στοχοθετημένη χαμηλής συχνότητας διέγερση στον δεξιό DLPFC και η αναστολή και των δύο SMA μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση των συμπτωμάτων, όπως αποτυπώνεται στη βαθμολογία της Κλίμακας Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής Yale-Brown (Y-BOCS).

Πολλαπλές κλινικές δοκιμές και μετα-αναλύσεις επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) στη μείωση των συμπτωμάτων OCD:

• Μια δικτυακή μετα-ανάλυση απέδειξε ότι η χαμηλής συχνότητας rTMS στον DLPFC και το SMA είναι πιο αποτελεσματική από την εικονική θεραπεία (sham).
• Η υψηλής συχνότητας rTMS στον ACC και mPFC επίσης απέδωσε σημαντικά αποτελέσματα, και το πρωτόκολλο αυτό έχει εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ για ενήλικες με OCD, βάσει μεγάλων κλινικών μελετών.

Κλινική βελτίωση παρατηρείται συνήθως μετά από 10–20 συνεδρίες, και σε ορισμένες μελέτες τα αποτελέσματα διατηρούνται για τουλάχιστον 3 μήνες μετά τη θεραπεία.

Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) είναι γενικά καλά ανεκτή και ασφαλής. Οι πιο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν ήπια δυσφορία στο τριχωτό της κεφαλής ή πονοκέφαλο.

Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για:

• Ασθενείς με ανθεκτική στη θεραπεία OCD
• Ασθενείς που βιώνουν έντονες παρενέργειες από τα φάρμακα
• Όσους επιθυμούν μη φαρμακευτική, στοχευμένη θεραπεία εγκεφάλου
• Ασθενείς με εκτελεστικές δυσκολίες, επίμονες εμμονές ή καταναγκασμούς

Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) αποτελεί μια καινοτόμο και τεκμηριωμένη θεραπευτική προσέγγιση για ασθενείς με OCD που δεν έχουν ανταποκριθεί στις συμβατικές θεραπείες. Με την στοχευμένη διέγερση δυσλειτουργικών εγκεφαλικών κυκλωμάτων, η rTMS ενισχύει τη νευροπλαστικότητα, βελτιώνει τον εκτελεστικό έλεγχο και μειώνει τα ιδεοψυχαναγκαστικά συμπτώματα.