Η Διαταραχή Χρήσης Αλκοόλ είναι μια χρόνια και υποτροπιάζουσα οργανική νόσος που χαρακτηρίζεται από καταναγκαστική χρήση αλκοόλ, απώλεια ελέγχου της κατανάλωσης και αρνητική συναισθηματική κατάσταση κατά τη διάρκεια της στέρησης. Παρά τη διαθεσιμότητα φαρμακευτικών και ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων, τα ποσοστά υποτροπής παραμένουν υψηλά — φτάνοντας έως και το 60% μέσα στον πρώτο χρόνο. Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS), είναι μια μη επεμβατική τεχνική διέγερσης του εγκεφάλου και αναδεικνύεται ως μια υποσχόμενη θεραπευτική προσέγγιση για τη μείωση της επιθυμίας για κατανάλωση αλκοόλ.
Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) χρησιμοποιεί μαγνητικούς παλμούς για να διεγείρει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, όπως τον ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό (DLPFC), τον μέσο προμετωπιαίο φλοιό (mPFC) και τον πρόσθιο προσαγωγό φλοιό (ACC). Οι περιοχές αυτές εμπλέκονται στη ρύθμιση της επιθυμίας, τον εκτελεστικό έλεγχο και τη συναισθηματική επεξεργασία. Στους ασθενείς με διαταραχή χρήσης αλκοόλ, τα νευρωνικά αυτά κυκλώματα εμφανίζουν υποδραστηριότητα, οδηγώντας σε μειωμένο αυτοέλεγχο και έντονη επιθυμία για κατανάλωση.
Η υψηλής συχνότητας rTMS (≥10 Hz) έχει αποδειχθεί ότι:
- Αυξάνει τη δραστηριότητα στον DLPFC
- Ρυθμίζει τη ντοπαμινεργική μετάδοση
- Ενισχύει τη γνωστική λειτουργία και τον αυτοέλεγχο
- Μειώνει την επιθυμία που προκαλείται από ερεθίσματα
Πρόσφατες κλινικές μελέτες και μετα-αναλύσεις επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της Επαναλαμβανόμενης Διακρανιακής Μαγνητικής Διέγερσης (rTMS) στην εξάρτηση από το αλκοόλ:
- Μείωση της επιθυμίας και της κατανάλωσης αλκοόλ: Τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη με 10 συνεδρίες rTMS υψηλής συχνότητας στον δεξιό DLPFC έδειξε σημαντική μείωση της επιθυμίας και της κατανάλωσης αλκοόλ, με διάρκεια αποτελέσματος τουλάχιστον 3 μηνών και χωρίς σοβαρές παρενέργειες.
- Νευροβιολογικές Αλλαγές: H rTMS που στοχεύει τον έσω προμετωπιαίο φλοιό και τον πρόσθιο προσαγωγό φλοιό έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη λειτουργική συνδεσιμότητα σε κατάσταση ηρεμίας στα δίκτυα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επιθυμία και τη λήψη αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένου του κερκοφόρου πυρήνα και πρόσθιου προσαγωγού φλοιού.
- Βελτίωση γνωστικών και εκτελεστικών λειτουργιών: Η διέγερση του δεξιού DLPFC ενισχύει τη γνωστική λειτουργία και τον αυτοέλεγχο, οι οποίοι είναι συχνά εξασθενημένοι στα άτομα με εξάρτηση, βοηθώντας στην πρόληψη της υποτροπής.
- Μείωση της σφοδρής επιθυμία: Πολλαπλές μελέτες καταγράφουν σημαντική μείωση της σφοδρής επιθυμίας μετά απο πολλαπλές συνεδρίες στις βαθμολογίες σε εργαλεία όπως το Alcohol Craving Questionnaire (ACQ-NOW) και το Obsessive Compulsive Drinking Scale (OCDS).
Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για:
- Ασθενείς με εξάρτηση από αλκοόλ που δεν ανταποκρίνονται σε φάρμακα ή ψυχοθεραπεία
- Άτομα σε πρώιμη φάση ανάρρωσης με έντονη επιθυμία
- Ασθενείς με υψηλό κίνδυνο υποτροπής
- Όσους αναζητούν μη φαρμακευτικές εναλλακτικές θεραπείες λόγω παρενεργειών ή αντενδείξεων
Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) είναι μη επεμβατική και καλά ανεκτή. Οι συνεδρίες διαρκούν περίπου 20–30 λεπτά, πραγματοποιούνται εξωνοσοκομειακά, και το βασικό σχήμα περιλαμβάνει 10 συνεδρίες σε διάστημα δύο εβδομάδων. Μπορεί να ακολουθούνται συνεδρίες συντήρησης, εφόσον απαιτείται. Οι συχνότερες παρενέργειες είναι ήπιες, όπως παροδική ενόχληση στο τριχωτό της κεφαλής ή πονοκέφαλος.
Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) προσφέρει μια καινοτόμο, τεκμηριωμένη και ασφαλή προσέγγιση για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από το αλκοόλ. Στοχεύοντας περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επιθυμία και τον αυτοέλεγχο, συμβάλλει στη μείωση της υποτροπής και στηρίζει τη μακροχρόνια ανάρρωση. Αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο, ειδικά για ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί στις παραδοσιακές θεραπείες.