Η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD) δεν επηρεάζει μόνο το νου, αλλά και το σώμα. Τα άτομα που πάσχουν από PTSD συχνά αναφέρουν σωματικά συμπτώματα όπως χρόνια ένταση, υπερεπαγρύπνηση, μούδιασμα, διαταραχές ύπνου και αποσύνδεση από το ίδιο τους το σώμα. Η Σωματική Ψυχοθεραπεία προσφέρει μια μοναδική προσέγγιση, που εργάζεται ταυτόχρονα με το σώμα και την ψυχή για να υποστηρίξει την ίαση από μετατραυματικές εμπειρίες.
Κατανόηση του Μετατραυματικού Στρές ως Σωματική Κατάσταση
Η μετατραυματική διαταραχή συνήθως συνοδεύεται από αναβιώσεις του τραύματος, επίμονες σκέψεις και ψυχική δυσφορία. Ωστόσο, το τραύμα δεν αποθηκεύεται μόνο στη μνήμη — αποτυπώνεται επίσης στο νευρικό σύστημα και στο σώμα. Έρευνες στη νευροεπιστήμη και την ψυχολογία του τραύματος έχουν δείξει ότι τα τραυματικά γεγονότα μπορούν να απορρυθμίσουν το αυτόνομο νευρικό σύστημα και να δημιουργήσουν επίμονες καταστάσεις άμυνας (πάλη, φυγή ή πάγωμα).
Συχνά σωματικά συμπτώματα του PTSD περιλαμβάνουν:
- Μυϊκή ένταση ή δυσκαμψία
- Ρηχή αναπνοή ή κράτημα της αναπνοής
- Έντονες αντιδράσεις ή υπερεπαγρύπνηση
- Γαστρεντερικές διαταραχές
- Αίσθημα μουδιάσματος ή αποσύνδεσης
- Δυσκολία να νιώσει κανείς ασφαλής μέσα στο σώμα του
Η Σωματική Ψυχοθεραπεία αντιμετωπίζει άμεσα αυτά τα σωματικά πρότυπα, προσφέροντας έναν δρόμο προς την ενσώματη ίαση.
Τι Είναι η Σωματική Ψυχοθεραπεία;
Η Σωματική Ψυχοθεραπεία είναι μια ολιστική θεραπευτική προσέγγιση που συνδυάζει σωματικές τεχνικές με ψυχοθεραπευτικό διάλογο. Βασίζεται σε αρχές της νευροεπιστήμης, της θεωρίας προσκόλλησης, της θεραπείας με επίγνωση του τραύματος και της σωματικής ψυχολογίας. Το σώμα δεν αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστό από το νου, αλλά ως ενεργός συμμέτοχος στη θεραπευτική διαδικασία.
Μέσα από γείωση, αναπνοή, κίνηση, επαφή (όπου ενδείκνυται) και σωματοκεντρική επίγνωση, ο θεραπευόμενος καθοδηγείται απαλά να επανασυνδεθεί με τις αισθήσεις του, να επεξεργαστεί το τραύμα και να αποκαταστήσει την εσωτερική ισορροπία.
Πώς Βοηθά η Σωματική Ψυχοθεραπεία στην Ανάρρωση από μετατραυματική διαταραχή
- Αποκατάσταση Αίσθησης Ασφάλειας
Πολλά άτομα με μετατραυματική διαταραχή αισθάνονται ανασφαλή μέσα στο ίδιο τους το σώμα. Η Σωματική Ψυχοθεραπεία χρησιμοποιεί τεχνικές γείωσης και ήπια αισθητηριακή εστίαση για να αποκαταστήσει το αίσθημα εσωτερικής ασφάλειας και συγκράτησης. - Απελευθέρωση του Τραύματος από το Σώμα
Το τραύμα συχνά οδηγεί σε χρόνια μυϊκή ένταση ή αποκρίσεις «παγώματος». Οι σωματικές τεχνικές βοηθούν στην απελευθέρωση αυτών των προτύπων χωρίς να απαιτείται η επανέκθεση στο τραυματικό γεγονός. - Ρύθμιση του Νευρικού Συστήματος
Οι σωματοκεντρικές πρακτικές ενισχύουν την ενεργοποίηση του παρασυμπαθητικού συστήματος («ανάπαυση και πέψη»), αντισταθμίζοντας την υπερεπαγρύπνηση και υποστηρίζοντας τη συναισθηματική ρύθμιση. - Αναδόμηση Ενσώματης Επίγνωσης
Το τραύμα μπορεί να προκαλέσει αποσύνδεση από το σώμα. Η σταδιακή και υποστηριζόμενη επανασύνδεση με τις σωματικές αισθήσεις βοηθά το άτομο να νιώσει παρόν, ακέραιο και συνδεδεμένο με τον εαυτό του. - Καλλιέργεια νέων τρόπων έκφρασης
Η μετατραυματική διαταραχή συχνά καταστέλλει τη φυσική έκφραση. Μέσα από κίνηση, ήχο και μη λεκτική εργασία, η Σωματική Ψυχοθεραπεία βοηθά στην πρόσβαση και έκφραση συναισθημάτων που είχαν μπλοκαριστεί.
Συχνές σωματικές τεχνικές στη θεραπεία της Μετατραυματικής Διαταραχής
- Ασκήσεις γείωσης και εσωτερικής συγκέντρωσης
- Αναπνευστικές ασκήσεις για ενίσχυση της ρύθμισης
- Σωματική σάρωση και διάλογος με το σώμα
- Αυθόρμητη κίνηση για επεξεργασία συναισθημάτων και αποκατάσταση δράσης
- Θεραπευτική επαφή (μόνο όπου ενδείκνυται και με πλήρη συναίνεση)
- Καθοδηγούμενες οπτικοποιήσεις συνδεδεμένες με σωματικές αισθήσεις
- Φωνητική εργασία και ήχος για απελευθέρωση εσωτερικής έντασης
Κάθε συνεδρία προσαρμόζεται στο επίπεδο άνεσης και ετοιμότητας του ατόμου. Η ασφάλεια, η εμπιστοσύνη και η συναίνεση αποτελούν θεμέλια της θεραπευτικής διαδικασίας.
Συνδυασμός με άλλες μορφές θεραπείας
Η Σωματική Ψυχοθεραπεία μπορεί να συνδυαστεί αποτελεσματικά με:
- Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT)
- Φαρμακευτική αγωγή (όπου ενδείκνυται)
- Τραυματοκεντρική ψυχοθεραπεία
- Πρακτικές ενσυνειδητότητας και διαλογισμού
- Ομαδική θεραπεία ή θεραπείες με κίνηση (π.χ. γιόγκα, θεραπεία μέσω χορού)
Αυτό το ολοκληρωμένο μοντέλο εξασφαλίζει ότι αντιμετωπίζονται τόσο οι ψυχολογικές όσο και οι φυσιολογικές διαστάσεις του τραύματος.
Η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD)δεν κατοικεί μόνο στις σκέψεις ή στις αναμνήσεις – υπάρχει επίσης στην αναπνοή, στους μύες, στη στάση του σώματος και στο νευρικό σύστημα. Η Σωματική Ψυχοθεραπεία προσφέρει έναν ασφαλή και δομημένο τρόπο να επεξεργαστεί το τραύμα χωρίς το άτομο να κατακλύζεται από αυτό.
Μέσα από την αποκατάσταση της σύνδεσης με το σώμα, τα άτομα μπορούν να ξαναβρούν την αίσθηση του ελέγχου, να ανακτήσουν τη ζωντάνια τους και σταδιακά να κινηθούν προς τη μετατραυματική ανάπτυξη. Ως μέρος μιας συνολικής θεραπευτικής προσέγγισης για το τραύμα, η Σωματική Ψυχοθεραπεία μπορεί να μεταμορφώσει τον πόνο σε ανθεκτικότητα και την αποσύνδεση σε πληρότητα.