Το μετέγχειριτικό παραλήρημα είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση που αποτελείται από συνειδησιακή διαταραχή και σφαιρική έκπτωση των γνωσιακών λειτουργιών και εξελίσσεται από μερικές ώρες μέχρι και ημέρες.
Το μετέγχειριτικό παραλήρημα είναι συνήθως μια συχνή και επικίνδυνη επιπλοκή του κατάγματος ισχίου στους ηλικιωμένους
Αν και η παθοφυσιολογία του παραληρήματος δεν γίνεται κατανοητή πλήρως, φαίνεται ότι οι πολλαπλάσιες μεταβολικές και νευροχημικές προσβολές επηρεάζουν τη νευρωνική λειτουργία (ειδικά στα κορτικοθαλαμικά δίκτυα). Αυτές οι προσβολές οδηγούν συνήθως σε μία ανισορροπία στην αναλογία ντοπαμίνης –ακετυλοχολίνης σε αυτές τις σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου.
Η πρόληψη και η βέλτιστη θεραπεία αποτελούνται από την ελαχιστοποίηση ή τη διόρθωση αυτών των μεταβολικών και άλλων προσβολών.
Το μετέγχειριτικό παραλήρημα σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-IV) χαρακτηρίζεται απο έκπτωση της συνέιδησης με μείωση της ικανότητας για εστιασμό, διατήρηση ή μετατόπιση της προσοχής.
Πολύ συχνά η έκπτωση της συνείδησης και η αδυναμία προσοχής κυμαίνονται στην διάρκεια της ημέρας, έτσι ώστε περίοδοι με διαύγεια να εναλλάσσονται με περιόδους με συμπτώματα. Λίγες ημέρες πριν από την κατάσταση του παραληρήματος μπορεί να προηγηθεί η εμφάνιση άγχους, ζάλης, υπνηλίας, παροδικών ψευδαισθήσεων, εφιαλτών και ανησυχίας.
Πολύ συχνά εμφανίζονται διαταραχές στο λόγο οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν ακατανόητο, άσχετο ή ασυνάρτητο λόγο και διαταραγμένη ικανότητα κατανόησης του λόγου καθώς και έπτωση στην μνήμη και στην γνωστική ικανότητα.
Οι διαταραχές στην ρύθμιση της διάθεσης είναι συχνές με την εμφάνιση συμπτωμάτων αδικαιολόγητου φόβου, θυμού, απάθειας, κατάθλιψης ακόμη και ευφορίας και ο ύπνος είναι διαταραγμένος.
Η αντιμετώπιση του παραληρήματος περιλαμβάνει τόσο φαρμακευτική παρέμβαση (μετά απο σωστή διάγνωση των αιτιών εμφάνισης) του παραληρήματος όσο και υποστηρικτών μέτρων που εφαρμόζονται στην Κλινική Βερεσιέ πως εξασφάλιση ήρεμου και ήσυχου περιβάλλοντος, κατάλληλης θερμοκρασίας, κάλυψη των βιολογικών αναγκών του ατόμου όπως πείνα και δίψα,αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας του εντέρου και της κύστης και διατήρηση της λειτουργικότητας.
Η ενεργοποίηση της οικογένειας και των ατόμων που φροντίζουν το άτομο με παραλήρημα (ντελίριο) είναι απαραίτητη ώστε να ενισχύεται το αίσθημα ασφαλείας και προσανατολισμού.