Η κατάθλιψη είναι ψυχική διαταραχή κατα την οποία το άτομο παρουσιάζει καταθλιπτική διάθεση, απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης, μειωμένη ενέργεια, αισθήματα ενοχής ή χαμηλής αυτοεκτίμησης, διαταραχές ύπνου η όρεξης και έλλειψη συγκέντρωσης.Πολύ συχνά η κατάθλιψη συνοδέυεται και με συμπτώματα άγχους.
Όπως και σε άλλα νοσήματα η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης πολλών και διάφορων γενετικών, βιολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Δεν υπάρχει ένα και μοναδικό αίτιο που θα μπορούσε να ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση των καταθλιπτικών επεισοδίων.
Από επιδημιολογικές έρευνες υπολογίζεται ότι 6% περίπου του γενικού πληθυσμού πάσχει από κλινικά διαπιστωμένη κατάθλιψη.Οι γυναίκες υποφέρουν δύο φορές συχνότερα απο τους άνδρες και η διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία.
Η κατάθλιψη ανάλογα με τον μηχανισμό εμφάνισης της διαχωρίζεται σε Πρωτοπαθή και Δευτεροπαθή. Η δευτεροπαθής κατάθλιψη εμφανίζεται στα πλαίσια ενός άλλου νοσήματος όπως π.χ η Νόσος του Πάρκινσον ενώ πρωτοπαθής θεωρείται όταν έχουν αποκλειστεί όλα τα άλλα νοσήματα που μπορεί να εμφανίσουν στην πορεία τους κατάθλιψη.
Ανάλογα με την σοβαρότητα των συμπτωμάτων καθώς και τον τρόπο εκδήλωσης της η κατάθλιψη μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως:
- Δυσθυμία: είναι μια μορφή χρόνιας κατάθλιψης η οποία είναι μεν μέτρια σε σοβαρότητα αλλά επειδή εκτείνεται στον χρόνο δημιουργεί στο άτομο μια αίσθηση ανεπάρκειας. Ο ασθενής με δυσθυμία παρότι μπορεί και ανταπεξέρχεται στις καθημερινές του δραστηριότητες νιώθει πάντα ότι κάτι τον κρατάει από το να μπορεί να νιώσει καλά.
- Επιλόχεια κατάθλιψη: είναι η κατάθλιψη που αναπτύσσεται μετά την γέννηση και κατά την περίοδο της λοχείας. Η περίοδος αυτή θεωρείται υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη κατάθλιψης στην γυναίκα πιθανότατα λόγω των μεγάλων ορμονικών αλλαγών που γίνονται μετά τον τοκετό και κατά την περίοδο της λοχείας.
- Ψυχωτική κατάθλιψη: σε αυτο το είδος της κατάθλιψης εκτός από τα συνηθισμένα συμπτώματα που αναφέρθηκαν εμφανίζονται ψευδαισθήσεις (π.χ. ο ασθενής ακούει φωνές χωρίς όμως να υπάρχουν άνθρωποι στο περιβάλλον) ή/και παραληρηματικές ιδέες (ψευδείς πεποιθήσεις που δεν στηρίζονται σε κανένα πραγματικό γεγονός π.χ. ο ασθενής είναι εντελώς πεπεισμένος ότι είναι ένοχος για πράξεις που έκανε στο παρελθόν και γι'αυτό αξίζει ακόμη και να πεθάνει). Η ψυχωτική κατάθλιψη είναι πάντα σοβαρής μορφής και μπορεί να απαιτεί νοσηλεία.
- Μείζονα Κατάθλιψη : είναι η συνηθισμένη μορφή σοβαρής κατάθλιψης και χρήζει θεραπείας από ψυχίατρο.
- Άτυπη κατάθλιψη. Μερικές φορές οι ψυχίατροι αναφέρουν έτσι μια κατάθλιψη η οποία δεν εμφανίζει τα κλασικά συμπτώματα, π.χ. ο ασθενής μπορεί να εμφανίζει υπερφαγία και υπερυπνία αντί αϋπνία. Επίσης μερικές φορές λέγεται έτσι η κατάθλιψη που εμφανίζεται με πολλά σωματικά συμπτώματα παρά με ψυχικά.
Η καταθλιψη είναι μια διαταραχή που μπορεί να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Στις περισσότερες φορές η θεραπεία αποτελείται απο μεθόδους ψυχολογικής παρέμβασης όπως γνωσική συμπεριφορική θεραπεία, ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία σε συνδιασμό με η χωρίς φαρμακευτική αντιμετώπιση καθώς και η μέθοδος της φωτοθεραπείας και επαναλαμβανόμενης διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης (rTMS).
Στις περιπτώσεις της βαρίας κατάθλιψης ειδικά όταν υπάρχουν ψυχωσικά συμπτώματα, συμπτώματα αυτοκτονικότητας, συμπτώματα άρνησης λήψης τροφής, εγκυμοσύνη και άλλα η ηλεκτροσπασμοθεραπεία έχει αποδειχθέι ως η μέθοδος με τα καλύτερα αποτελέσματα.