Η γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία αποτελεί μια μορφή ψυχοθεραπείας που στοχεύει στην τροποποίηση του λανθασμένου και αυθαίρετου τρόπου σκέψης και των δυσπροσαρμοστικών πεποιθήσεων. Η τροποποίηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι υπερβολικές συναισθηματικές αντιδράσεις του ατόμου και οι αυτοκαταστροφικές του συμπεριφορές.
Η βασική αρχή της γνωσιακής συμπεριφορικής προσέγγισης αναφέρει ότι οι συναισθηματικές αντιδράσεις και η συμπεριφορά του ατόμου επηρεάζονται από τις γνώσεις (σκέψεις και πεποιθήσεις του ατόμου).
Σημαντικό στοιχείο που αναφέρεται από την προσέγγιση αυτή είναι ότι το κάθε άτομο αντιδρά διαφορετικά στο κάθε γεγονός που συμβαίνει. Η γνώση, η ερμηνεία δηλαδή που δίνει το άτομο, είναι αυτή που διαφοροποιεί τις αντιδράσεις.
Από την άλλη, υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στα συναισθήματα και τος γνωσίες. Επιπλέον, η ίδια προσέγγιση θεωρεί ότι η συμπεριφορά παίζει σημαντικό ρόλο στην διατήρηση και αλλαγή της ψυχολογικής κατάστασης του ατόμου. Μια αλλαγή στην συμπεριφορά μπορεί να επηρεάσει σκέψεις και συναισθήματα.
Η γνωσιακή συμπεριφορική προσέγγιση είναι βραχεία, έχει δομή και χρονικά περιορισμένη. Υπάρχει συνεργασία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευομένου. Ο θεραπευόμενος εντοπίζει το πρόβλημα και έπειτα εστιάζει στην μείωση και επίλυση του, διαμέσω των διαφόρων δεξιοτήτων που μαθαίνει και των στόχων που θέτει κατά την θεραπεία. Τέλος αναπόσπαστο μέρος της θεραπείας αποτελούν οι συμπεριφοριστικές τεχνικές που επίσης μαθαίνει το άτομο για να εφαρμόζει τόσο για τα τωρινά του προβλήματα όσο και για μελλοντικές δυσκολίες που θα συναντήσει.
Η προαέγγιση αυτή μπορεί να εφαρμοστεί:
- Σε αγχώδεις διαταραχές
- Φοβίες
- Κρίσεις Πανικού
- Κατάθλιψη
- Διπολική διαταραχή
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
- Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
- Σεξουαλικές Διαταραχές
- Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες
- Διαταραχή Ύπνου