Η διαταραχή ταυτότητας του φύλου ή δυσμορφία των φύλων χαρακτηρίζεται από τη μία πλευρά από μία έντονη επιθυμία του ατόμου να ανήκει στο άλλο φύλο και από την άλλη από μία έντονη δυσφορία του ατόμου για το ανατομικό του φύλο.

Η συχνότητά της διαταραχής ταυτότητας φύλου κυμαίνεται από 0.03% έως 3% στα αγόρια και από 0.01% έως 1.5% στα κορίτσια και απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να τεθεί η διάγνωση αυτή είναι να έχει αποκλειστεί οποιαδήποτε ανατομική ή βιολογική διαταραχή.

Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-V) της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρίας για την διάγνωση αυτή απαιτούνται τουλάχιστο 2 από τα ακόλουθα κριτήρια τα οποία πρέπει να βιώνονται για τουλάχιστον έξι μήνες σε εφήβους ή ενήλικες:

• Έντονη επιθυμία το άτομο να υπάγεται στο αντίθετο φύλο
• Έντονη επιθυμία το άτομο να αντιμετωπίζεται ως φύλο διαφορετικό από το εκχωρημένο φύλο
• Σημαντική ασυμφωνία μεταξύ του βιωμένου ή εκπεφρασμένου φύλου και των σεξουαλικών χαρακτηριστικών κάποιου
• Έντονη επιθυμία για τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά ενός φύλου εκτός από το εκχωρημένο φύλο
• Έντονη επιθυμία απαλλαγής από τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά ενός ατόμου λόγω της ασυμφωνίας με το βιωμένο ή εκπεφρασμένο φύλο του ατόμου
• Μια ισχυρή πεποίθηση ότι κάποιος έχει τις τυπικές αντιδράσεις και τα συναισθήματα ενός φύλου διαφορετικού από το εκχωρημένο φύλο

Επιπλέον, η κατάσταση πρέπει να συνοδεύεται από κλινικά σημαντική δυσφορία ή δυσλειτουργία.

Η θεραπευτική αντιμετώπισης της διαταραχής αυτής, έχει ως στόχο την παροχή κατευθυνόμενης βοήθειας στο άτομο ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερη σεξουαλική ισορροπία αλλά και αίσθηση ευχαρίστησης όσον αφορά τη δική του ταυτότητα φύλου. Αυτό μπορεί να αφορά την καθημερινότητα του, π.χ. το να ντύνεται και να ζει όπως το φύλο το οποίο θα επιθυμούσε να είναι ή σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να αφορά συστηματική ορμονοθεραπεία με σκοπό την αλλαγή της εξωτερικής  του εμφάνισης.

 Σε κάποιες ποιο ριζικές λύσεις η προσπάθεια αλλαγής μπορεί να αφορά χειρουργική επέμβαση η οποία θα αλλάξει μόνιμα το ανατομικό φύλο. Είναι πολύ σημαντικό επίσης να υπάρχει παροχή εκτεταμένης μακρόχρονης κλινικής εκτίμησης και συμβουλευτικής υποστήριξης από επαγγελματία ψυχικής υγείας. Με αυτό τον τρόπο το άτομο θα νιώσει ασφαλές, θα προετοιμαστεί ψυχολογικά για την αλλαγή αυτή και θα κατανοήσει το βαθμό στον οποίο θέλει να επέλθει η προσωπική του αλλαγή.