Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια προοδευτική νευροεκφυλιστική διαταραχή, η οποία είναι κυρίως γνωστή για τα κινητικά της συμπτώματα, όπως ο τρόμος, η μυϊκή δυσκαμψία, η βραδυκινησία και η αστάθεια στη στάση του σώματος. Ωστόσο,πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν επίσης μη κινητικά συμπτώματα, όπως κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου και γνωστική έκπτωση, τα οποία επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους.
Παρότι οι φαρμακευτικές θεραπείες —όπως η λεβοντόπα και οι αγωνιστές ντοπαμίνης— παραμένουν βασικός άξονας αντιμετώπισης, η μακροχρόνια χρήση τους συνδέεται με μειωμένη αποτελεσματικότητα και ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως οι δυσκινησίες και το φαινόμενο “on-off”. Αυτό έχει οδηγήσει σε αυξημένο ενδιαφέρον για συμπληρωματικές, μη επεμβατικές μεθόδους νευροτροποποίησης, όπως η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS).
Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) είναι μια ασφαλής και μη επεμβατική μέθοδος που χρησιμοποιεί μαγνητικούς παλμούς για να διεγείρει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Στην περίπτωση της νόσου του Πάρκινσον, η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) εφαρμόζεται κυρίως σε κινητικές περιοχές όπως ο πρωτοταγής κινητικός φλοιός (M1), η συμπληρωματική κινητική περιοχή (SMA) και ο προμετωπιαίος φλοιός (PFC). Η συχνότητα της διέγερσης καθορίζει και το αποτέλεσμα:
• Η χαμηλής συχνότητας rTMS (≤1 Hz) έχει ανασταλτική επίδραση σε υπερδραστήριες περιοχές.
• Η υψηλής συχνότητας rTMS (≥5 Hz) αυξάνει τη δραστηριότητα σε υποδραστήριες περιοχές.
Αυτή η ικανότητα ρύθμισης των νευρωνικών κυκλωμάτων που σχετίζονται με τον κινητικό έλεγχο, την έκκριση ντοπαμίνης και τις εκτελεστικές λειτουργίες, καθιστά τη Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) ένα πολύτιμο εργαλείο στη αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον.
Πολλές κλινικές δοκιμές και μακροχρόνιες μελέτες δείχνουν ότι η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) μπορεί να βελτιώσει τόσο τα κινητικά όσο και τα μη κινητικά συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον:
• Κινητική βελτίωση: Έχει αποδειχθεί ότι η χαμηλής συχνότητας rTMS (0,2–1 Hz) στον μετωπιαίο ή κινητικό φλοιό οδηγεί σε σημαντική βελτίωση στις βαθμολογίες της Ενιαίας Κλίμακα Αξιολόγησης της Νόσου του Parkinson (UPDRS), ιδιαίτερα στην κίνηση των χεριών, τη βάδιση και τις καθημερινές δραστηριότητες.
• Διατήρηση των θετικών επιδράσεων μακροπρόθεσμα: Μελέτη παρακολούθησης τριών ετών έδειξε ότι ασθενείς που λάμβαναν τακτικά rTMS (1 Hz, δύο φορές το χρόνο) παρουσίασαν πιο αργή εξέλιξη της νόσου και μικρότερη ανάγκη αύξησης της δόσης λεβοντόπα, συγκριτικά με ασθενείς που ακολουθούσαν μόνο φαρμακευτική αγωγή.
• Αύξηση ντοπαμίνης και νευροπλαστικότητα: Νευροαπεικονιστικές και βιοχημικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) μπορεί να ενισχύσει την έκκριση ντοπαμίνης σε βασικά σημεία του εγκεφάλου, όπως το ραβδωτό σώμα, συμβάλλοντας σε καλύτερη κινητική λειτουργία.
• Ασφάλεια και καλή ανεκτικότητα: Η rTMS έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ασφαλής σε όλες τις μελέτες, χωρίς σοβαρές παρενέργειες, ακόμη και μετά από μακροχρόνια χρήση. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ήπιες, όπως παροδική δυσφορία στο τριχωτό της κεφαλής ή κόπωση.
• Οφέλη σε γνωστικές και ψυχολογικές λειτουργίες: Ορισμένες μελέτες αναφέρουν βελτίωση στη διάθεση, την εγρήγορση και τη γνωστική επεξεργασία, τα οποία αποτελούν κοινές προκλήσεις για ασθενείς με Πάρκινσον.
Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για:
• Ασθενείς με ήπια έως μέτρια νόσο του Πάρκινσον που αντιμετωπίζουν βραδυκινησία, δυσκαμψία ή αστάθεια
• Άτομα με κινητικές διακυμάνσεις ή όσους έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητες φαρμακευτικής αγωγής
• Ασθενείς που εμφανίζουν μη κινητικά συμπτώματα, όπως κατάθλιψη ή γνωστική έκπτωση
• Όσους αναζητούν μη φαρμακευτική, μη επεμβατική θεραπεία για την ενίσχυση της λειτουργικότητας και της ευεξίας
Οι συνεδρίες με Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) διαρκούν περίπου 20–30 λεπτά, πραγματοποιούνται καθημερινά για μία ή δύο εβδομάδες και μπορούν να συνεχιστούν με επαναληπτικές συνεδρίες ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς. Ο ασθενής παραμένει ξύπνιος καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας και επιστρέφει αμέσως στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Ανάλογα με τον θεραπευτικό στόχο, η διέγερση μπορεί να στοχεύει σε κινητικές περιοχές για βελτίωση της κίνησης ή σε προμετωπιαίες περιοχές για ενίσχυση της διάθεσης και των γνωστικών λειτουργιών. Οι συνεδρίες είναι ανώδυνες και τα θετικά αποτελέσματα συχνά παρατηρούνται από τις πρώτες εφαρμογές.
Η Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση (rTMS) δεν αποτελεί θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον, αλλά είναι μια πολλά υποσχόμενη συμπληρωματική θεραπευτική μέθοδος. Μπορεί να βελτιώσει τα κινητικά συμπτώματα, να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου και να υποστηρίξει τη γνωστική και συναισθηματική υγεία των ασθενών. Καθώς η έρευνα εξελίσσεται, η rTMS καθιερώνεται ως σημαντική επιλογή στην εξατομικευμένη φροντίδα ασθενών με Πάρκινσον.