Η σωματική ψυχοθεραπεία (γνωστή και ως σωματική θεραπεία) είναι μια ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του άγχους, που εστιάζει στη σύνδεση μεταξύ νου και σώματος. Αν αντιμετωπίζεις άγχος, πιθανότατα έχεις βιώσει τις σωματικές του επιδράσεις – ταχυκαρδία, ένταση στους ώμους, στομαχικές ενοχλήσεις. Σε αντίθεση με την παραδοσιακή ψυχοθεραπεία που επικεντρώνεται κυρίως στις σκέψεις και τα συναισθήματα, η σωματική ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει εργασία με σωματικές αισθήσεις, κίνηση και αναπνοή για να βοηθήσει στην ανακούφιση από το άγχος εκ των έσω.

Τι είναι η σωματική ψυχοθεραπεία;

Η σωματική ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή θεραπείας που ενσωματώνει το σώμα και τον νου στη διαδικασία της ίασης. Με απλά λόγια, δεν βασίζεται μόνο στη συζήτηση με τον θεραπευτή, αλλά και στην παρατήρηση των σωματικών αισθήσεων. Η βασική ιδέα είναι ότι τα συναισθήματά μας –όπως το άγχος– συνδέονται στενά με σωματικές εντάσεις και αντιδράσεις. Μέσω τεχνικών που περιλαμβάνουν κίνηση, αναπνοή, επίγνωση και πολλές φορές απτική επαφή, βοηθά το σώμα να αποβάλλει μπλοκαρισμένα συναισθήματα και εντάσεις.

Ορισμένοι θεραπευτές μπορεί να χρησιμοποιούν και τον όρο σωματική θεραπεία ή σωματοθεραπεία. Όλοι οι όροι αναφέρονται σε θεραπείες που δίνουν έμφαση στη σύνδεση σώματος-νου και χρησιμοποιούνται ευρέως για την αντιμετώπιση άγχους, στρες, κατάθλιψης και τραύματος.

Πώς διαφέρει η σωματική από την κλασική ψυχοθεραπεία;

Η παραδοσιακή ψυχοθεραπεία (π.χ. Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία) επικεντρώνεται στις σκέψεις και τις πεποιθήσεις. Στόχος είναι η κατανόηση και τροποποίηση των δυσλειτουργικών σκέψεων για να μειωθεί το άγχος.

Αντίθετα, η σωματική ψυχοθεραπεία ξεκινά από το σώμα. Εξερευνά τη φυσιολογική βάση του άγχους. Αντί να συζητάς μόνο για το πώς νιώθεις, μπορεί να σε ρωτήσει: «Τι αισθάνεσαι στο σώμα σου όταν μιλάς για το άγχος σου;» Έτσι καλλιεργείται επίγνωση του σώματος, και μέσω ειδικών ασκήσεων το σώμα μπορεί να απελευθερώσει εντάσεις και μπλοκαρισμένα συναισθήματα.

Πολλές φορές οι δύο προσεγγίσεις συνδυάζονται για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα, καθώς το σώμα και ο νους είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η σωματική ψυχοθεραπέια στο άγχος;

Το άγχος εκδηλώνεται έντονα και σωματικά – ταχυκαρδία, ταχύπνοια, μυϊκή ένταση. Η σωματική ψυχοθεραπεία στοχεύει στη χαλάρωση του νευρικού συστήματος και στη ρύθμιση των αντιδράσεων του σώματος στο στρες.

Βασικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται:

•    Somatic Experiencing: Αναπτύχθηκε από τον Dr. Peter Levine και βοηθά στη σταδιακή αποφόρτιση της έντασης μέσω ήπιας παρατήρησης των σωματικών αισθήσεων. Βοηθά στη ρύθμιση του αυτόνομου νευρικού συστήματος.

•    Αναπνευστικές ασκήσεις: Βαθιές, αργές αναπνοές που ενεργοποιούν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, μειώνουν την ταχυκαρδία και προάγουν την ηρεμία.

•    Τεχνικές γείωσης: Βοηθούν να επιστρέψεις στο παρόν και στο σώμα σου. Παραδείγματα: παρατήρηση της επαφής των ποδιών με το έδαφος ή περιγραφή των αισθήσεων του σώματος.

•    Θεραπεία μέσω κίνησης: Εκφραστικές κινήσεις, διατάσεις ή ακόμα και ελαφρές δονήσεις βοηθούν στην εκτόνωση συσσωρευμένης ενέργειας.

Αυτές οι πρακτικές μειώνουν τη φυσιολογική ένταση του άγχους και μπορούν να διδαχθούν ως εργαλεία για την καθημερινή ζωή.

Υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα για την αποτελεσματικότητα;

Αν και η σωματική ψυχοθεραπεία είναι σχετικά νέα σε σχέση με άλλες προσεγγίσεις, οι πρώτες έρευνες δείχνουν θετικά αποτελέσματα στη μείωση του άγχους και της κατάθλιψης. Μελέτες αναφέρουν βελτίωση των συμπτωμάτων άγχους και καλύτερη αίσθηση ευεξίας μετά από την θεραπεία. Οι αναπνευστικές ασκήσεις και οι τεχνικές σωματικής επίγνωσης έχουν αποδεδειγμένα φυσιολογικά οφέλη – όπως μείωση της κορτιζόλης (ορμόνης του στρες) και χαλάρωση των μυών.

Η υπάρχουσα βιβλιογραφία και η κλινική εμπειρία υποστηρίζουν τη χρήση της σωματικής ψυχοθεραπείας στην αντιμετώπιση του άγχους.

Το σώμα ως σύμμαχος για την ανακούφιση από το άγχος

Η σωματική ψυχοθεραπεία σου δίνει έναν διαφορετικό δρόμο προς τη θεραπεία του άγχους – μέσα από το ίδιο σου το σώμα. Δεν βασίζεται μόνο στην κατανόηση του “γιατί” αλλά βοηθά το σώμα να “ξεμπλοκάρει” και να απελευθερώσει την ένταση.

Αν το άτομο νιώθει ότι η απλή συζήτηση δεν φέρνει αρκετή ανακούφιση μια σωματοκεντρική προσέγγιση ίσως είναι πιο αποτελεσματική. 

Το σώμα δεν είναι εχθρός – είναι εργαλείο θεραπείας. Όταν του δωθεί φωνή και προσοχή, μπορεί να σε οδηγήσει στην ηρεμία και στην ψυχολογική ισορροπία.

Η Κλινική Βερεσιέ διαθέτει ολοκληρωμένα προγράμματα σωματικής ψυχοθεραπείας για τη διαχείριση άγχους και άλλων συναισθηματικών δυσκολιών.