Το σύνδρομο της Στοκχόλμης είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο, μια σύνθετη ψυχολογική κατάσταση κατά την οποία οι όμηροι εκφράζουν ενσυναίσθηση, συμπάθεια και θετικά συναισθήματα προς τους θύτες τους, μερικές φορές μέχρι το σημείο υπεράσπισης και ταυτοποίησης μαζί τους. Πολλές φορές τα θύματα παρουσιάζουν θετικά συναισθήματα προς τους απαγωγείς, στο βαθμό που αναπτύσσουν αρνητικά συναισθήματα προς τις οικογένειές τους, τους φίλους τους ή αυτούς που προσπαθούν να τους απαλλάξουν από αυτή την αιχμαλωσία. Είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης που υιοθετείται από το θύμα για να προστατεύσει τον εαυτό του από το ακραίο άγχος και το φόβο της αντιληπτικής απειλής από τον κακοποιό ή τον απαγωγέα. Ως εκ τούτου, τα θύματα πιστεύουν
ότι με την ανάπτυξη ενός συναισθηματικού δεσμού με τον απαγωγέα θα εξασφαλίσουν
την επιβίωση τους και μια μικρή χειρονομία καλοσύνης από το μέρος του απαγωγέα
τους κάνει να τον δουν θετικά, να δικαιολογήσουν τις πράξεις του.
Το σύνδρομο πήρε το όνομά του μετά από μια ληστεία τράπεζας στη Στοκχόλμη της Σουηδίας το 1973. Είναι ένα παράδειγμα αμυντικού μηχανισμού, στο οποίο το άτομο αναπτύσσει συναισθηματική προσκόλληση με το πλησιέστερο ισχυρό ενήλικα - το θύμα επιλέγει να παραμείνει πιστός στο θύτη του.
Συμπτώματα του συνδρόμου
- Το θύμα διαθέτει θετικά συναισθήματα προς το θύτη
- Το θύμα είναι αρνητικά προσκείμενο ως προς την οικογένειά του, τους φίλους του, ή και τις Αρχές
- Ο θύτης αναπτύσσει κι αυτός θετικά συναισθήματα για το θύμα
- Το θύμα υποστηρίζει ή ακόμα βοηθά τον θύτη
- Το θύμα επιδιώκει να απομακρυνθεί συναισθηματικά από την κατάσταση με το να αρνείται ότι όντως αυτή συμβαίνει. Έχει την εντύπωση ότι «όλα είναι ένα όνειρο».
- Το θύμα βυθίζεται σε υπερβολικές περιόδους ύπνου ή σε παραισθήσεις στις οποίες σώζεται με μαγικό τρόπο
·
Το θύμα φοβάται αντίποινα από
τον θύτη.
Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις, τα άτομα τα οποία υποφέρουν από το σύνδρομο της Στοκχόλμης παρουσιάζουν αρκετά παρόμοια συμπτώματα με όσους πάσχουν από διαταραχή
μετατραυματικού στρες (PTSD).
Τα άτομα αυτά υποφέρουν πολύ συχνά από:
- Εφιάλτες
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Εκτεταμένη σύγχυση
- Αυξημένη δυσπιστία
- Δυσάρεστες αναδρομές στο παρελθόν