Η συναισθηματική υπερφαγία διαφέρει από την πείνα σε ένα βασικό τομέα ο οποίος ορίζει ότι, η κατανάλωση φαγητού προκύπτει ως συνέπεια ενός αρνητικού συναισθήματος, όπως λύπη, θυμός, άγχος, ανία και όχι από το ένστικτο της επιβίωσης. Αυτή η συμπεριφορά τις πιο πολλές φορές οδηγεί σε ενοχή δηλαδή προσθέτει ακόμη ένα αρνητικό συναίσθημα και με αυτό τον τρόπο το άτομο οδηγείται σε έναν φαύλο κύκλο, στον οποίο δυσκολεύεται πάρα πολύ να απεμπλακεί με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους.
Θα μπορέσετε πολύ εύκολα να την διακρίνετε από την βιολογική πείνα αν δώσετε προσοχή στα εξής: έρχεται ξαφνικά και από το πουθενά και δεν είναι κλιμακούμενη, η επιθυμία αφορά κυρίως λιπαρά τρόφιμα και σοκολάτες, πολύ βασικό είναι ότι μπορεί να συνεχίσει και αφού επέλθει ο κορεσμός και τέλος ακολουθεί το αίσθημα ενοχής που συμπληρώνει την τελετουργία.
Χρήσιμες πρακτικές για να ελαττώσουμε την συναισθηματική κατανάλωση τροφής είναι:
- Ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων, εδώ δεν θα καταγράφετε μόνο το είδος της τροφής, αλλά πολύ σημαντικό είναι να καταγραφούν οι σκέψεις και τα συναισθήματά σας πριν και μετά το επεισόδιο. Έτσι μετά από κάποιο διάστημα θα είστε σε θέση να αναγνωρίζετε την έκταση και το μέγεθος του προβλήματος με αποδείξεις.
- Αν καταλήξετε ότι η κατανάλωση τροφής γίνεται για συναισθηματικούς λόγους, τότε είναι σημαντικό να εστιάσετε και να κατευνάσετε το αρνητικό συναίσθημα. Επικεντρωθείτε στον εαυτό σας, παρατηρήστε τον και αναγνωρίστε τις αρνητικές σκέψεις που σας οδήγησαν σε αρνητικά συναισθήματα και εν τέλει στην κατανάλωση τροφής. Εδώ θα πρέπει αφότου αναγνωριστούν οι αρνητικές σκέψεις, να αμφισβητηθούν από το άτομο και μπουν στη θέση τους θετικές σκέψεις οι οποίες θα ισορροπήσουν το συναίσθημά σας.
- Ξεκαθαρίστε επίσης αν το κυρίαρχο συναίσθημα που σας οδηγεί στην πράξη αυτή είναι η πλήξη και βρείτε εναλλακτικούς και ευχάριστους τρόπους να το χαλιναγωγήσετε. Ένα τηλέφωνο σε ένα καλό φίλο ή η ενασχόληση με το αγαπημένο σας χόμπι, θα σας βοηθήσει να αποσπάσετε την προσοχή σας από το φαγητό, που είναι ένα από τους κύριους στόχους μας.
- Μια πολύ βοηθητική τεχνική είναι η σταδιακή αύξηση του χρονικού διαστήματος για την λήψη τροφής. Δηλαδή κάθε φορά που αισθάνεστε ότι θέλετε να καταναλώσετε φαγητό προσπαθήστε να το καθυστερήσετε για 5 λεπτά και σταδιακά αυξήστε το διάστημα αυτό σε 10 – 15 κ.ο.κ. Θα μπορούσε να συνδυαστεί αυτό και να έχει καλύτερα αποτελέσματα με μια ενασχόληση όπως αναφέρθηκε πιο πάνω με βασικό σκοπό την απόσπαση της προσοχής.
Αν όλα αυτά δεν βοηθήσουν τότε εφαρμόστε την αρχαία ελληνική φράση "Το μη χείρον βέλτιστον". Για να το εφαρμόσουμε αυτό θα είμαστε προετοιμασμένοι και θα έχουμε στο σπίτι εναλλακτικές επιλογές που δεν επιφέρουν θερμίδες και είναι διατροφικά σωστές και υγιεινές. Δοκιμάστε να μασήσετε μία τσίχλα ή καταναλώστε ένα ρόφημα χωρίς θερμίδες, ή εν τέλει φάτε κάποια υγιεινά σνακ, όπως ένα φρούτο ή στικς λαχανικών.
Το κλειδί όμως για την εξεύρεση αποτελεσματικής λύσης για την συναισθηματική υπερφαγία είναι να αντιμετωπίσετε το άγχος σας και άλλα δυσάρεστα συναισθήματα που προκαλούνται από αυτό. Αρχικά δοκιμάστε με τεχνικές χαλάρωσης, επίσης γιόγκα και σωματική άσκηση είναι αποδεδειγμένα αποτελεσματικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση του άγχους.
Αν δείτε ότι καμία από τις πιο πάνω τεχνικές δεν σας βοήθησε στον να αντιμετωπίσετε τη συναισθηματική υπερφαγία και επίσης υπάρχει εμφανής αύξηση στο βάρος σας, τότε θα ήταν καλό να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι από τα πιο αποτελεσματικά μοντέλα θεραπείας αυτού του προβλήματος γιατί εστιάζει στο παρών πρόβλημα, έχει συνήθως σύντομη διάρκεια και βοηθά το άτομο να αναδομήσει την σκέψη του με εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Με λίγα λόγια το άτομο μαθαίνει να είναι ο θεραπευτής του εαυτού του, εφαρμόζοντας κάποιες τεχνικές που έχει μάθει στην θεραπεία με απώτερο σκοπό να τις χρησιμοποίει και μετά το τέλος των συνεδριών.