Ο Λέσλι Γκόρντον Κίλο ήταν ένας επιδραστικός Αυστραλός νευρολόγος, ο οποίος το 1961 εισήγαγε τον όρο «ψευδοάνοια» για να περιγράψει ένα σύνδρομο κατά το οποίο ψυχιατρικές καταστάσεις—κυρίως η κατάθλιψη—προκαλούν συμπτώματα που μοιάζουν έντονα με αυτά της άνοιας. Οι παρατηρήσεις του ανέδειξαν τη σημασία της διάκρισης μεταξύ νευροεκφυλιστικών νοσημάτων και ψυχιατρικών διαταραχών που επηρεάζουν τη γνωστική λειτουργία, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους.

Η ψευδοάνοια αναφέρεται σε γνωστική έκπτωση που δεν προκαλείται από μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη, αλλά από ψυχιατρικές καταστάσεις όπως η μείζων καταθλιπτική διαταραχή. Τα άτομα με ψευδοάνοια συχνά παραπονιούνται για προβλήματα μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης και επιβράδυνση της σκέψης. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με εκείνα της νόσου Αλτσχάιμερ ή άλλων μορφών άνοιας, αλλά η υποκείμενη αιτία είναι λειτουργική και όχι οργανική.

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ψευδοάνοιας είναι ότι ο ασθενής συνήθως έχει επίγνωση των γνωστικών του δυσκολιών και μπορεί να νιώθει έντονη ανησυχία ή δυσφορία γι' αυτές. Συχνά περιγράφει τα συμπτώματα με ανησυχία και μπορεί να απαντά σε ερωτήσεις μνήμης με φράσεις όπως «δεν ξέρω». Αυτό έρχεται σε αντίθεση με πολλούς ασθενείς με άνοια, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν επίγνωση της έκτασης των γνωστικών τους ελλειμμάτων.

Η εμφάνιση της ψευδοάνοιας είναι συνήθως αιφνίδια ή υποξεία και οι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν σημάδια κακής διάθεσης, άγχους, διαταραχές ύπνου ή κοινωνική απόσυρση. Στις νευροψυχολογικές δοκιμασίες, η προσπάθεια που καταβάλλουν μπορεί να είναι ανεπαρκής και η απόδοση τους να κυμαίνεται ανάλογα με τη διάθεση και το κίνητρο. Οι απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου είναι συνήθως φυσιολογικές ή δείχνουν μόνο αλλοιώσεις σχετιζόμενες με την ηλικία και όχι νευροεκφυλιστική διαδικασία.

Η ψευδοάνοια όμως είναι συχνά αναστρέψιμη. Με την κατάλληλη θεραπεία της υποκείμενης κατάθλιψης—μέσω αντικαταθλιπτικών, ψυχοθεραπείας, κοινωνικής υποστήριξης και αλλαγών στον τρόπο ζωής—πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση στη γνωστική τους λειτουργία.

Η αναγνώριση της ψευδοάνοιας είναι σημαντική καθώς η εσφαλμένη διάγνωση ως προοδευτική άνοια μπορεί να οδηγήσει σε περιττή φαρμακευτική αγωγή, αυξημένη δυσφορία και χαμένες ευκαιρίες για αποτελεσματική θεραπεία. Οι κλινικοί γιατροί πρέπει να διατηρούν υψηλό δείκτη υποψίας, ειδικά όταν τα γνωστικά συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά ή όταν κυριαρχούν καταθλιπτικά χαρακτηριστικά.

Η συμβολή του Λέσλι Κίλο παραμένει ζωτικής σημασίας τόσο για τη νευρολογία όσο και για την ψυχιατρική. Η διορατικότητά του μάς υπενθυμίζει ότι δεν υποδηλώνουν όλα τα προβλήματα μνήμης άνοια—και ότι με τη σωστή διάγνωση και φροντίδα, η ανάρρωση είναι εφικτή.