Είναι πολύ φυσικό το εργασιακό περιβάλλον- η πιστή τήρηση και έλεγχος των ωραρίων, η εκτέλεση καθηκόντων, η ανάληψη ευθύνης οι καλές σχάσεις με τους υπόλοιπους συναδέλφους, και ιδιαίτερα με το διοικητικό προσωπικό, η αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων, ο φόρτος εργασίας, το τρέξιμο προθεσμιών και πολλά άλλα πράγματα που συμβαίνουν καθημερινά, να δημιουργούν μια ένταση.
Σε ένα βαθμό η ένταση αυτή είναι δημιουργική γιατί μας ωθεί να εργαζόμαστε και να παράγουμε. Αν όμως αυτή ξεφύγει από κάποια όρια, τότε δημιουργείται υπερβολική ένταση που οδηγεί στη σύγχυση και στην παθολογία. Δηλαδή το ένα άγχος είναι δημιουργικό και το άλλο παθολογικό.
Η ένταση που προέρχεται από το εργασιακό μας περιβάλλον ονομάζεται εργασιακό άγχος... δηλαδή πρόκειται για άγχος που προέρχεται και έχει άμεση σχέση με την εργασιακή απασχόληση μας.
Από την αρχή πρέπει να ξεχωρίζουμε τον εργαζόμενο σαν άτομο και σαν προσωπικότητα, που φέρνει μαζί του όλα τα γενετικά του χαρακτηριστικά, τις αδυναμίες και τις προσαρμοστικές του ικανότητες, αλλά και τα άγχη που μαζεύει από το σπίτι και την καθημερινή του ζωή και από την άλλη από το οργανωτικό του εργασιακό περιβάλλον, το οποίο μπορεί επιπρόσθετα και σε σχέση με τα πιο πάνω να εντείνει το άγχος του.
Ο πιο πάνω διαχωρισμός είναι απόλυτα αναγκαίος και πρέπει να τον κατανοήσουμε, γιατί αν το εργασιακό μας περιβάλλον μας προκαλεί αρκετό άγχος, οποιαδήποτε προσπάθεια γίνει σε ατομικό επίπεδο για διόρθωση της κατάστασης θα αποβεί μάταια και θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το άγχος μας.
Αν δηλαδή η ίδια η οργάνωση της εργασίας, το περιβάλλον που εργαζόμαστε, οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στους εργαζόμενους, ανάμεσα στην διεύθυνση και στους εργαζόμενους το προκαλούν, είναι δηλαδή η γενεσιουργός του αιτία, τότε η παρέμβαση μας πρέπει πρώτα να στραφεί προς την οργάνωση και όχι προς τον ξεχωριστό άνθρωπο.
Άρα το πρώτο βήμα είναι η κατανόηση και ο καθορισμός της πηγής του προβλήματος είναι πολύ βασικό για να καθοριστεί η διάγνωση, από την οποία θα εξαρτηθεί η θεραπεία.
Το δεύτερο βήμα είναι η παραδοχή, η αναγνώριση της πηγής του προβλήματος τόσο από την διεύθυνση, όσοι και από το προσωπικό.
Και το τρίτο βήμα είναι η λήψη μέτρων για παραμερισμό των παραγόντων που προκαλούν την ένταση στο εργασιακό περιβάλλον και γεννούν το άγχος σε όλα τα επίπεδα.
Για να γίνει προώθηση της πρόληψης και εφαρμογής μέτρων που να μειώνουν το εργασιακό άγχος πρέπει να γίνουν οι επόμενες πράξεις:
Μελέτη της κατάστασης:
Σχεδιασμός/ Οργάνωση/Δομή
Θέματα χώρου, ( φωτισμός εργονομικά καθίσματα, γραφεία, εξαερισμός, θέρμανση χρόνου, ( βάρδιες, ώρες εργασίας, απουσίες) τρόπος άφιξης στην εργασία, αποστάσεις και άλλα...
Καταγραφή στρεσογόνων παραγόντων και η επίδραση του στην διεύθυνση και στους εργαζόμενους:
- Ρόλοι και όρια στην εργασία;
- Σχέσεις συναδέλφων ανά τμήμα;
- Σχέσεις Τμημάτων;
- Σχέσεις προσωπικού /Τμημάτων;
- Σχέσεις Διεύθυνσης/προσωπικού;
- Καθήκοντα ανά Τμήμα;
- Εποπτεία;
- Έλεγχος.
Μελέτη των προσωπικών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των εργαζομένων και των ικανοτήτων τους στην προσαρμοστικότητα και στην εκτέλεση των ειδικών τους καθηκόντων.
Τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν αφορούν αλλαγές:
- Στην δομή και στην οργάνωση της εργασίας και του εργασιακού χώρου.
Λήψη μέτρων για πιο υγιές εργονομικά διορθωμένο περιβάλλον και μείωση της κούρασης και της ψυχικής έντασης, στην δημιουργία κοινής επιτροπής πρόληψης διεύθυνσης /προσωπικού, όπου άφοβα ο καθένας να μπορεί να απευθύνεται για διορθωτικές πράξεις πριν η μετά την εμφάνιση του άγχους.
Επίσης πρέπει να συζητηθεί η ευκολία με την οποία μπορεί ένα άτομο να μετακινηθεί από μια θέση σε άλλη, χωρίς να επηρεάζεται το στάτους του και η μισθοδοσία του.
Η οποιαδήποτε αλλαγή θέσης πρέπει να συνοδεύεται από ανάλογη εκπαίδευση, κατάρτιση και ενημέρωση για τις ιδιομορφίες της και τα καθήκοντα που αναλαμβάνει ο κάθε εργαζόμενος και την αύξηση των προσαρμοστικών του ικανοτήτων.
- Αναφορικά με το άγχος και την προσωπική πρόληψη απαιτείται η ενδυνάμωση της προσωπικότητας του εργαζόμενου.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την έναρξη με ατομικών ραντεβού με την κοινή επιτροπή και με άτομα της διεύθυνσης για επίλυση προσωπικών προβλημάτων.
Επίσης η εφαρμογή διαλειμμάτων που να δίνουν την ευκαιρία για ξεκούραση και ανανέωση δυνάμεων και η χαλαρωτική άσκηση σε τακτά χρονικά διαστήματα σε άτομα που κάνουν συνεχή καθιστική εργασία μπροστά από μια οθόνη όλη μέρα, είναι επίσης πολύ βοηθητικές πράξεις για την πρόληψη της εμφάνισης άγχους, ή την απελευθέρωση από ένταση και άγχος...
- Αν είναι αναγκαίο και εφικτό η ομάδα ή το ξεχωριστό άτομο μπορεί έχει συναντήσεις με εργασιακό ψυχολόγο ή λειτουργία ομάδων ψυχολογικής στήριξης.
Γενικά πρέπει να γίνεται ενθάρρυνση για προώθηση οποιασδήποτε πρωτοβουλίας που ενισχύει την ψυχική υγεία και διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας ανάμεσα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή.