Μετά τον κορονοϊο-Η ψυχολογία του κομμωτηρίου

Tα κομμωτήρια και τα ινστιτούτα αισθητικής παρέμειναν κλειστά εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων κατά την διάρκεια της καραντίνας και είναι από τις πρώτες επιχειρήσεις που ανοίγουν και πάλι με την σταδιακή χαλάρωση των μέτρων.  

Πρόσφατη έρευνα που έγινε στην Ελλάδα από την MRB για το STAR έδειξε πως ένα από τα πρώτα πράγματα που θέλουν να κάνουν οι πολίτες μετά την καραντίνα είναι η επίσκεψή τους σε κομμωτήριο (35%). Τα ίδια ακούσαμε και στην Κύπρο. Ακόμη και πρόστιμο πλήρωσε κομμώτρια και πελάτισσα για παραβίαση κανονισμών. 

Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σε όλες τις άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου.

Πολλά Μέσα βλέπουν με ειρωνικό τρόπο την θέληση του κόσμου, γυναικών και αντρών να θέσουν ως πρώτο σημαντικό πράγμα που θα κάνουν μετά τα περιοριστικά μέτρα το κομμωτήριο ή το κουρείο.

Το  Reuters, για παράδειγμα έγραφε με ειρωνικό τρόπο... «για την «ανησυχία των Ελλήνων για τα απεριποίητα μαλλιά τους εν μέσω καραντίνας» με τους «πολίτες να μπαίνουν στην ουρά για να κουρευτούν ή να βάψουν τα μαλλιά τους όταν αρθούν τα μέτρα».

Πιο κάτω θα προσπαθήσουμε να δούμε πως από ψυχολογικής πλευράς επεξηγείται αυτή η  καθ’όλα φυσιολογική κοινωνική αντίδραση.

Πρώτο  ο συνεχής αποκλεισμός και η μη δυνατότητα φροντίδας και συντήρησης του εξωτερικού μας εαυτού, παραβίασε βασικές μας αρχές, με τις οποίες οικοδομούμε την ταυτότητα εαυτού με την οποία επικοινωνούμε με τον έξω κόσμο, με την κοινωνία.

Μας στέρησε την ελευθερία διακίνησης και μέσα από αυτή την έλλειψη κοινωνικής επαφής, δηλαδή για σχεδόν δύο μήνες δεν είχαμε προσωπικές επαφές με γνωστούς, φίλους, συγγενείς, συναδέλφους. Ακόμη και αυτή η τηλεφωνική και αυτή της τηλεδιάσκεψης επικοινωνία, παρόλο που διατηρεί μια συναισθηματική επαφή με κανένα τρόπο δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα συναισθήματα που ανταλλάζονται με την προσωπική μας επαφή. 

Να μην μιλήσουμε για την στέρηση της πολύ αναγκαίας για τον άνθρωπο σωματικής επαφής-μια χειραψία, ένα κτύπημα στον ώμο, μια αγκαλιά, ένα φιλί στο μάγουλο...  Αυτό είναι πολύ βασικό ειδικά για τους ενήλικες που στερήθηκαν και αυτή την λίγη σωματική επαφή που είχαν με τα εγγόνια και τα παιδιά τους.  Για μερικούς το κενό αυτό συμπληρώνεται από αγαπημένα κατοικίδια ζώα, αλλά πάλιν με τίποτε δεν αντικαθιστάται η ανθρώπινη σωματική επαφή. 

Ένα άλλο βασικό στοιχείο  που παραβιάστηκε με την καραντίνα  είναι η μη εφαρμογή της φυσιολογικής επιθυμίας του ανθρώπου για τον έλεγχο και την πρόβλεψη του φυσικού του περιβάλλοντος.

Εδώ εξηγείται και το γεγονός, γιατί παρά το ότι η συνεχής ροή των πληροφοριών αύξανε το στρες και το άγχος- και όλοι το γνώριζαν- μερικοί δεν μπορούσαν να απομακρυνθούν και να αποκοπούν από την τηλεόραση. Απλά γιατί αναζητούσαν μέσα από την συνεχή πληροφόρηση  να πετύχουν τον προσωπικό έλεγχο, τον οποίο όμως πάλιν δεν μπορούσαν να το κατορθώσουν, διότι οι καταστάσεις ήσαν εκτός της θέλησης του ατόμου και δεν το επέτρεπαν.

Η κατάσταση αυτή έχει περιγραφεί πριν από αρκετά χρόνια στην σύγχρονη ψυχολογία ως Επίκτητη Αίσθηση Αδυναμίας. Αυτό δημιουργεί επιπτώσεις σαν συναισθηματική και γνωστική παράλυση, και την αφαίρεση όλων των κινήτρων  και έλεγχο της κατάστασης..

Και να, όμως που έρχονται μια- μια οι ειδήσεις για σταδιακή απελευθέρωση και όλοι οι εγκλεισμένοι σχεδόν για δύο μήνες στο σπίτι θα πρέπει  να κάνουμε τα πρώτα βήματα της εξόδου. Να επανέλθουμε, δηλαδή κοινωνικά, να επικοινωνούμε και να συναναστρεφόμαστε με τον ίδιο τρόπο, όπως ήταν πριν  τα περιοριστικά μέτρα.  

Τι είναι λοιπόν αυτό που έρχεται στο μυαλό όλων – ανδρών και γυναικών ,αλλά ιδιαίτερα των γυναικών; Είναι η επαναφορά της εικόνας του εαυτού, με την οποία θα ετοιμαστεί η νέα ταυτότητα με οποία θα παρουσιαστούμε προς τα έξω- στην δουλειά στην γειτονιά, στους φίλους, στην κοινωνία γενικά.  Μια ταυτότητα που πρέπει να είναι πανομοιότυπη με αυτή του παρελθόντος, αλλά ανανεωμένη.

Οπότε η συντήρηση και ανανέωση βάζει πρώτο στην ατζέντα το κομμωτήριο ή το κουρείο και πιθανόν αργότερα ειδικά για τις γυναίκες και το ινστιτούτο αισθητικής.

Πια είναι τα οφέλη της επίσκεψης στον κομμωτήριο και ποιες άμεσες ψυχολογικές ανάγκες καλύπτει;

Πρώτο είναι η κοινωνική επαφή με την κομμώτρια ή με τον κουρέα και πιθανόν και άλλους, αν δεν εφαρμοστεί σωστά το σύστημα των ραντεβού και βρεθούν την ίδια στιγμή εκεί.  Η κομμώτρια ή ο κουρέας είναι άτομα με τα οποία γίνεται πάντοτε ανταλλαγή πληροφοριών για την προσωπική κατάσταση των δύο μερών, αλλά και για άλλους, η για γεγονότα και φαινόμενα της γειτονιάς ή της κοινότητας, όπου αμοιβαία ικανοποιείται η περιέργεια και η συμπλήρωση του δελτίου μεταφοράς πληροφοριών που θα διαδοθούν και σε άλλους... πιο απομακρυσμένους ενδιαφερόμενους.

Ένα όμως πολύ βασικό στοιχείο, το οποίο καλύπτεται ασυνείδητα από την επίσκεψη στο κομμωτήριο ή το κουρείο είναι και η σωματική επαφή.   

Η ανθρώπινη σωματική επαφή είναι από τα πιο σημαντικά μέρη  της μη λεκτικής επικοινωνίας.

 Όταν χρησιμοποιείται σωστά- και στις συνθήκες των χώρων που περιγράφουμε, είναι απελευθερωμένο από σεξουαλικά μηνύματα και  μπορεί να ενεργοποιήσει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών θετικών συναισθημάτων, όπως χαλάρωση, άνεση, ασφάλεια ή χαρά.

Όταν δεχόμαστε  αυτή τη σωματική υποστήριξη από κάποιον, αφαιρείται το αίσθημα της μοναξιάς που βιώνουμε μόνοι μας  και μας δίνει ανακούφιση γιατί καταλαβαίνουμε  ότι οι άλλοι άνθρωποι μας προσέχουν.

Φυσικά, ο καθένας βιώνει με διαφορετικό τρόπο την σωματική επαφή σ’αυτούς τους χώρους, η οποία , μπορεί με την εξήγηση που δίνουμε τώρα να προκαλέσει έκπληξη σε μερικούς, οι οποίοι παρά το ότι νοιώθουν καλύτερα όταν φεύγουν από τον χώρο, αυτό το θετικό αίσθημα που νοιώθουν δεν το αποδίδουν αποκλειστικά στην σωματική επαφή, την οποία ουδέποτε συνειδητά δεν επεδίωξαν σαν αυτοσκοπό.

Το άλλο πολύ βασικό στοιχείο της επιλογής μας αυτής είναι το ίδιο το αντικείμενο της εξόδου μας και της επίσκεψης μας- τα μαλλιά μας, το χρώμα τους, το χτένισμα ο συμβολισμός και η δύναμη τους, που διαμορφώνουν την κοινωνική μας εικόνα.

Κάτι φυσικά πολύ φυσικό που μας κάνει να νοιώθουμε καλά είναι αλλαγή που νοιώθουμε στην εξωτερική μας εμφάνιση, 

Η συντήρηση και η ανανέωση της εμφανισιακής μας ταυτότητας, την οποία θα παρουσιάζουμε όπου πάμε θα μας δημιουργεί συνέχεια συναίσθημα χαράς, και αισιοδοξίας. Αυτό με την σειρά του, χωρίς να το καταλάβουμε το μεταδίδουμε και στους γύρω και με την δύναμη της επιστρεφόμενης πληροφορίας πολλαπλασιάζεται στην καρδιά μας και μας κάνει χαμογελαστούς, χαρούμενους και ευτυχισμένους.

Και για να μην ασχολούμαστε περισσότερο με τρίχες, να, λοιπόν μια λογική ψυχολογική εξήγηση για την πρώτη μας επιλογή εξόδου από την καραντίνα....