Η μάστιγα της κατάχρησης παράνομων ουσιών αποτελεί ένα πολυσύνθετο κοινωνικό και υγειονομικό πρόβλημα με εκτεταμένες επιπτώσεις στην ατομική και δημόσια υγεία.

Οι ουσίες εξάρτησης, ευρέως κατηγοριοποιημένες ως κατασταλτικές, διεγερτικές και παραισθησιογόνες (ή ψευδαισθησιογόνες), ασκούν βαθιά επίδραση στη βιοχημεία του εγκεφάλου και στην εύρυθμη λειτουργία του σώματος.

Μέσω ποικίλων μηχανισμών, αυτές οι ουσίες διαταράσσουν τη νευροδιαβίβαση, αλλοιώνουν την αντίληψη και επηρεάζουν ζωτικές φυσιολογικές διεργασίες, θέτοντας τις βάσεις για την εμφάνιση ενός ευρέος φάσματος σωματικών και ψυχικών ασθενειών.

Η συστηματική κατάχρηση και η εξάρτηση μπορούν να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να μετρηθούν και να καταγραφούν μέσω ιατρικών διαγνώσεων και επιστημονικών ερευνών.

Η παρούσα επισκόπηση επιχειρεί να σκιαγραφήσει τις γενικές επιδράσεις αυτών των κατηγοριών ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό, προτού αναδείξει τον ανησυχητικό αριθμό των ασθενειών που έχουν συνδεθεί με την παράνομη χρήση τους.

Επεξήγηση των Επιπτώσεων των Κατηγοριών Ουσιών:

• Κατασταλτικές Ουσίες (π.χ., οπιοειδή, βενζοδιαζεπίνες, αλκοόλ): Αυτές οι ουσίες επιβραδύνουν τη δραστηριότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος.
• Επηρεάζουν νευροδιαβιβαστές όπως το GABA και οι ενδορφίνες, προκαλώντας αίσθημα χαλάρωσης, ευφορίας και μειωμένης αναστολής. Ωστόσο, η χρόνια χρήση μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστική καταστολή, καρδιαγγειακά προβλήματα, ηπατική βλάβη (αλκοόλ), εξάρτηση και σύνδρομο στέρησης με σοβαρές σωματικές και ψυχικές εκδηλώσεις.
• Διεγερτικές Ουσίες (π.χ., κοκαΐνη, αμφεταμίνες, έκσταση): Αυτές οι ουσίες αυξάνουν τη δραστηριότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος, ενισχύοντας τη νευροδιαβίβαση ντοπαμίνης, νοραδρεναλίνης και σεροτονίνης.
• Προκαλούν αίσθημα αυξημένης ενέργειας, ευφορίας και εγρήγορσης. Η χρόνια χρήση συνδέεται με καρδιαγγειακά προβλήματα (αρρυθμίες, έμφραγμα), νευρολογικές επιπλοκές (εγκεφαλικά, επιληπτικές κρίσεις), ψυχωσικές αντιδράσεις, άγχος και επιθετικότητα.
• Παραισθησιογόνες/Ψευδαισθησιογόνες Ουσίες (π.χ., Κάνναβη, LSD, ψιλοκυβίνη, PCP): Αυτές οι ουσίες διαταράσσουν την αντίληψη της πραγματικότητας, επηρεάζοντας κυρίως τΑ συστήματα της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης..
• Προκαλούν αλλοιώσεις στις αισθήσεις, παραισθήσεις και αλλαγές στη σκέψη και τη διάθεση. Η χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε ψυχωσικές αντιδράσεις, κρίσεις πανικού, διαταραχές της διάθεσης και μακροχρόνιες διαταραχές αντίληψης.

Πιο κάτω παρατίθενται μερικές από τις σωματικές και ψυχικές ασθένειες που μπορούν να προκαλέσουν οι ψυχοτρόπες ουσίες και η κατάχρηση τους. Επίσης πολύ συχνά έχουμε εμφάνιση δύο ή τριών ασθενειών ταυτόχρονα μιας συννοσηρότητας- αρκετά δύσκολης για διάγνωση και θεραπευτικής αντιμετώπισης με πραγματικό κίνδυνο για την ζωή.

Σωματικές Ασθένειες :

Καρδιαγγειακές:

1. Εμφραγμα,

2. Αρρυθμίες

3. Υπέρταση,

4. Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια,

5. Καρδιακή ανεπάρκεια,

6. ενδοκαρδίτιδα (λόγω ενδοφλέβιας χρήσης),

7. περιφερική αγγειακή νόσο.

Πνευμονικές:

8. Βρογχίτιδα,

9. Εμφύσημα

10. Καρκίνο,

11. Άσθμα (επιδεινωμένο από κάπνισμα),

12. Πνευμονία (αυξημένος κίνδυνος λόγω μειωμένης άμυνας),

13. Πνευμοθώρακα (σε καπνιστές).

Ηπατικές:

14. Κίρρωση

15. Ηπατίτιδα (A, B, C από κοινή χρήση βελονών),

16. Λιπώδη διήθηση του ήπατος,

17. Ηπατική ανεπάρκεια,

18. Χολοστατικό ίκτερο.

 Νεφρικές:

19. Νεφρική ανεπάρκεια οξεία και χρόνια,

20. Σπειραματονεφρίτιδα,

21. ραβδομυόλυση (λόγω υπερβολικής μυϊκής καταπόνησης ή άμεσης τοξικότητας).

Νευρολογικές:

22. Εγκεφαλικά

23. Επιληψία,

24. Νευροπάθεια (περιφερική, αυτόνομη),

25.Μυοπάθεια,

26.Άνοια σχετιζόμενη με ουσίες,

27. Εγκεφαλοπάθεια.

Λοιμώξεις:

28. HIV/AIDS και οι ευκαιριακές λοιμώξεις που το συνοδεύου

29. Πνευμονία από Pneumocystis jirovecii,

30. Σαρκωμά Kaposi, φ

31. Φυματίωση),

32. Διάφορες βακτηριακές και μυκητιασικές λοιμώξεις του δέρματος και των εσωτερικών οργάνων.

Γαστρεντερικές:

33. Έλκη στομάχου και δωδεκαδακτύλου,

34. Γαστρίτιδα,

35. Οισοφαγίτιδα,

36. Παγκρεατίτιδα,

37. Διάρροια,

38. Δυσκοιλιότητα,

39. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (επιδεινωμένο).

Διατροφικές Ελλείψεις:

40. Αναιμία,

41. Σκορβούτο,

42. Μπερiberi,

43. Πελάγρα,

44. Οστεοπόρωση (δευτερογενής),

45.Αυξημένος κίνδυνος καταγμάτων.

Ενδοκρινικές:

46. Διαταραχές του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια,

47. Διαταραχές της λειτουργίας των γονάδων (σεξουαλική δυσλειτουργία, υπογονιμότητα), διαταραχές του θυρεοειδούς.

Δερματολογικές:

48. Δερματίτιδες,

49. Εκζέματα,

50. Αποστήματα (λόγω ενδοφλέβιας χρήσης),

51. Κυτταρίτιδα,

52. Αγγειίτιδα.

Οδοντιατρικές:

53. Τερηδόνα (λόγω ξηροστομίας και κακής στοματικής υγιεινής),

54. Ουλίτιδα,

55. Περιοδοντίτιδα.

Μυοσκελετικές:

56. Ραβδομυόλυση,

57. Αρθρίτιδα (δευτερογενής λόγω λοιμώξεων),

58. Μυαλγίες,

59. Ατροφία μυών.

Ανοσοποιητικό Σύστημα:

60. Γενική εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος,

61. αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις.

Καρκίνος

62: Αυξημένος κίνδυνος για διάφορους τύπους καρκίνου (πνεύμονα, κεφαλής και τραχήλου, ήπατος, κ.λπ.) ανάλογα με την ουσία και τον τρόπο χρήσης.

Ψυχικές Ασθένειες (Περαιτέρω Ανάλυση):

63. Κατάθλιψη

64. Διπολική,

65. Δυσθυμία,

66. Κυκλοθυμία,

67. Μανιακά ή υπομανιακά επεισόδια που προκαλούνται ή επιδεινώνονται από ουσίες.

68. Κρίσεις πανικού,

69. Αγοραφοβία,

70. Κοινωνική φοβία,

71. Ειδικές φοβίες,

72. διαταραχή γενικευμένου άγχους, διαταραχή άγχους αποχωρισμού

73.Σχιζοφρένεια,

74.Σχιζοσυναισθητική διαταραχή,

75. Σύντομη ψυχωσική διαταραχή,

76. Ψυχωστική διαταραχή οφειλόμενη σε ουσία,

77. Παραληρητική διαταραχή.

78. Αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (συχνά συνυπάρχει),

79.Οριακή διαταραχή προσωπικότητας, ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (μπορεί να επιδεινωθούν).

80. Αϋπνία (πρωτογενής και δευτερογενής),

81.Υπερυπνία,

82. Ναρκοληψία (μπορεί να επηρεαστεί),

83. Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.

84. Μείζων και ελαφρά νευρογνωστική διαταραχή οφειλόμενη σε ουσία (προβλήματα μνήμης, προσοχής, εκτελεστικών λειτουργιών, οπτικοχωρικών ικανοτήτων, κοινωνικής νόησης)

85. Διαταραχές που σχετίζονται με το τραύμα και το στρες: PTSD (επιτείνεται ή προκαλείται από εμπειρίες σχετικές με τη χρήση), οξεία διαταραχή στρες, διαταραχή προσαρμογής

86. Διατροφικές Διαταραχές: Ανορεξία, βουλιμία (μπορεί να συνυπάρχουν ή να χρησιμοποιούνται ως μηχανισμός ελέγχου).

87. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ): Μπορεί να συνυπάρχει και να επιδεινωθεί.

88. Διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων: Κλεπτομανία, πυρομανία, διαλείπουσα εκρηκτική διαταραχή (μπορεί να σχετίζονται με την αναζήτηση και την χρήση ουσιών).