Μελετώντας τις στατιστικές της κατάχρησης οπιούχων ( ηρωίνης, φαιντανύλ, μορφίνης , κωδείνης) στην Ευρώπη και στην Κύπρο φαίνεται πως αυτά αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των προβληματικών χρηστών.

Η υπερβολική δόση, παρουσιάζεται η κυριότερη αιτία που προκαλεί αναπνευστική καταστολή που οδηγεί σε καρδιακή ανακοπή και επέρχεται ο θάνατος.

Τι λέμε όταν λέμε υπερβολική δόση:

Όταν κάποιος κάνει χρήση οπιούχων έχει συγκεκριμένους στόχους  που είναι:

• Το ξεπέρασμα των στερητικών συμπτωμάτων που προκαλεί η προηγούμενη χρήση (ανησυχία,  αϋπνία, πόνοι στα κόκκαλα, ευκοιλιότητες) και 

• να επιφέρει μια κατάσταση ικανοποίησης και ευεξίας στον ίδιο.

Ο εγκέφαλος του  εξαρτημένου στα οπιούχα ατόμου παρουσιάζει σταδιακά ανοχή ( αντοχή) στις προηγούμενες δόσεις. Δηλαδή, αν με μια δόση 100 χιλιοστών του γραμμαρίου πετύχαινε τον πιο πάνω στόχο, σε λίγο χρονικό διάστημα για να έχει το ίδιο αποτέλεσμα ο εγκέφαλος χρειάζεται 150 χιλιοστά του γραμμαρίου και αυτή η ανάγκη δυστυχώς αυξάνεται συνέχεια.. 150... 200... 500... και .....χλ/γρ.

Το θέμα είναι πως κανένας χρήστης δεν μπορεί να γνωρίζει τις ανάγκες της επόμενης δόσης. 

Δυστυχώς δεν υπάρχει και  κανένας τρόπος υπολογισμού αυτών των αναγκών, καθώς και δεν υπάρχει και τρόπος διοχέτευσης στον οργανισμό συγκεκριμένης προ- υπολογισμένης στην σύριγγα δόσης. 

Οπότε ο χρήστης αναγκάζεται να διοχετεύει με την σύριγγα, όλο και περισσότερη δόση. 

Ένα σπρώξιμο περισσότερο στο έμβολο της σύριγγας μπορεί να προκαλέσει χορήγηση δόσης που δεν είναι σε θέση να ανεχθεί ο εγκέφαλος. 

Αυτή είναι η υπερβολική δόση, που μπορεί να οδηγήσει στο μοιραίο.

Ένας άλλος τρόπος υπερδοσολογίας είναι η αποχή του χρήστη από τα οπιούχα για ένα χρονικό διάστημα. 

Για την περίοδο αυτή η ανοχή μειώνεται σημαντικά. 

Όταν ο χρήστης ξεκινήσει ξανά την χρήση και πάρει ποσότητα ίση με την δόση που έπαιρνε πριν την διακοπή, τότε γιαυτόν, λόγω της μειωμένης πλέον ανοχής, αυτή είναι υπερβολική δόση και πάλιν οδηγείται στο μοιραίο.

Υπάρχει ακόμη ένας τρόπος όπου το άτομο μπορεί να οδηγηθεί στην υπερδοσολογία.

Η ηρωίνη είναι συχνά νοθευμένη, δηλαδή, για να αυξηθεί το βάρος της και να επιφέρει κέρδος στους διάφορες μεσάζοντες, ο καθένας προσθέτει και κάτι άλλο που μοιάζει νε τη ουσία (πούδρα, νισαστέ, αλεσμένα χάπια, νεσκαφέ, άλλη ουσία, ακόμη και στρυχνίνη, οικοδομικά υλικά και οτιδήποτε φανταστεί ο άνθρωπος).

Εάν η νοθευμένη ηρωίνη που κυκλοφορεί σε μια περιοχή ή από ένα διανομέα, είναι περίπου 20-30% καθαρή και ο χρήστης γνωρίζει, με βάση την προηγούμενη του εμπειρία πως για να πάρει την αναγκαία δόση για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του πρέπει να χρησιμοποιήσει 100 χιλιοστά του γραμμαρίου και η νέα παρτίδα είναι 50 % καθαρή αυτό σημαίνει πως ο χρήστης παίρνοντας ακριβώς την ίδια ποσότητα (100 χιλιοστά)  διοχέτευσε στο αίμα του διπλάσια ποσότητα ηρωίνης.

Αυτό είναι υπερδοσολογία και πολύ πιθανόν να έχει τέτοιες επιπλοκές που να τον οδηγήσουν και στον θάνατο.

Δυστυχώς ούτε ο διανομέας, ούτε ο χρήστης έχουν τρόπο να υπολογίσουν την καθαρότητα της οποιασδήποτε ποσότητας ηρωίνης.

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΟΠΙΟΥΧΩΝ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗ ΧΡΗΣΗ ΒΕΝΖΟΔΙΑΠΕΖΙΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΚΟΟΛ.

Ακόμη ένας βασικός παράγοντας που οδηγεί σε περιπέτειες στην υγεία και στην ζωή των χρηστών οπιούχων ( όχι μόνο της ηρωίνης) είναι η και η ταυτόχρονη χρήση  ή κατάχρηση άλλων κατασταλτικών του κεντρικού νευρικού συστήματος φαρμάκων όπως είναι η βενζοδιαζεπίνες και το αλκοόλ.

Η ταυτόχρονη χρήση προκαλεί αναπνευστική καταστολή, καρδιακή ανακοπή και θάνατο.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙΔΟΤΟΥ- ΝΑΛΟΞΟΝΗΣ

Σε περίπτωση που ο χρήστης, ύστερα από υπερδοσολογία λήψης οπιούχων είναι σε θέση να δεχτεί βοήθεια μπορεί να χορηγηθεί το φάρμακο Ναλοξόνη, που είναι ανταγωνιστής  των οπιούχων.

Η ναλοξόνη απελευθερώνει με γρήγορη ταχύτητα τους υποδοχείς από τα οπιούχα και το άτομο μπορεί να σωθεί από βέβαιο θάνατο.

Η αποτελεσματικότητα της χρήσης  ναλοξόνης  είναι άμεση  και αδιαμφισβήτητη και  χρησιμοποιείται από το προσωπικό έκτακτης ανάγκης σε όλο τον κόσμο.

Η προσπάθεια που γίνεται τώρα είναι, όπως η κάθε οικογένεια, ή χώρος που πιθανόν να αντιμετωπίσει καταστάσεις υπερδοσολογίας με οπιούχα να διαθέτει το φάρμακο αυτό και αφού γίνει εκπαίδευση σε άτομα  της οικογένειας ή εθελοντές, οι οποίοι σε ώρα ανάγκης να το χορηγήσουν για να σώσουν κάποιο από τον θάνατο. 

Η ανακάλυψη νέων μορφών χορήγησης – ρινικό σπρέϋ, δίνει την δυνατότητα σε μέλη της οικογένειας να μπορούν να βοηθήσουν σε έκτακτη ανάγκη.

 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΑΛΟΞΟΝΗ;

Η ναλοξόνη είναι ένας  ανταγωνιστής οπιοειδών που μπορεί να αναστρέψει ταχέως την αναπνευστική καταστολή που προκαλείται από την ηρωίνη και άλλα οπιοειδή. 

Η ναλοξόνη χρησιμοποιείται παγκοσμίως σε ιατρικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την αναστροφή της αναπνευστικής καταστολής που προκαλείται από την υπερβολική δόση οπιοειδών. 

Δεν έχει καμία επίδραση στις υπερβολικές δόσεις μη οπιοειδών φαρμάκων, στο δυναμικό εξάρτησης και έχει υψηλό περιθώριο ασφαλείας. 

Ανακαλύφθηκε και κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις αρχές της δεκαετίας του '60, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε το πρώτο διάλυμα ναλοξόνης για ενδοφλέβια, ενδομυϊκή και υποδόρια ένεση το 1971. 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) πρόσθεσε τη ναλοξόνη στον μοντέλο του βασικού φαρμάκου το 1983 

Η χρήση ναλοξόνης από  μη ιατρικό προσωπικό σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης μπορεί να διευκολυνθεί με την νέα μορφή για ρινική χορήγηση. 

Η Γαλλία ενέκρινε της μορφή του ρινικού ψεκασμού ναλοξόνης το 2016. 

Ένα ρινικό σπρέι εγκρίθηκε το 2017 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

 

Στην Κλινική ΒΕΡΕΣΙΕ και σε όλες τις κλινικές και χώρους όπου συνεργάζεται υπάρχει διαθέσιμη ποσότητα ναλοξόνης για αντιμετώπιση από το προσωπικό έκτακτων και επειγουσών περιστατικών υπερδοσολογίας από οπιούχα.