Οι καταστάσεις κοινωνικής απομόνωσης που αναγκαστήκαμε, στην αρχή έκτακτα και προσωρινά και τώρα άγνωστο πόσο ακόμη να εφαρμόσουμε για να σωθούμε από την μόλυνση του κορονοϊού, οδήγησαν αρκετό κόσμο, με την βοήθεια της σύγχρονης ηλεκτρονικής τεχνολογίας, όπου αυτό ήταν δυνατό, να εργαστεί από το σπίτι.

Αυτό από την μια προσφέρει ευκαιρία για συνέχιση της εργασίας και συνεπώς εξασφαλίζονται τα προς το ζην της οικογένειας και από την άλλη όμως διαφοροποιούνται οι ανθρώπινες σχέσεις μέσα στο σπίτι , μέσα στην οικογένεια.

Αυτό το τελευταίο χρήζει προσοχής και μελέτης, γιατί παραβιάζονται ή καταργούνται τα όρια ανάμεσα στην εργασία και στην οικογενειακή ζωή.

Ας δούμε όμως ποιά κυρίως πράγματα έχουν αλλάξει και που βρίσκονται οι δυσκολίες, τις οποίες καλούμαστε να διαπιστώσουμε την ύπαρξη τους, να τις κατανοήσουμε, να τις αποδεχτούμε και να βρούμε τρόπους να τις αντιμετωπίσουμε.

Πολύ βασική είναι η διαδικασία της αλλαγής των ρόλων.

Στην προ του ιού εποχή, μια κανονική μέρα ενός εργαζομένου ξεκινούσε με την προετοιμασία του για έξοδο από το σπίτι, με την αλλαγή ρούχων, διαμόρφωση καλής, ικανοποιητικής για τον ίδιο εξωτερικής του εμφάνισης και μετακίνησης του στον εργασιακό χώρο.

Όλα τα πιο πάνω και πολλά άλλα που γίνονται στην διάρκεια της πρωϊνής μετακίνησης- αγορά καφέ, τσιγάρων, εφημερίδας, προγεύματος, τηλεφωνήματα, παρακολούθηση των ειδήσεων ή άκουσμα μουσικής στο ραδιόφωνο, συναπάντημα με γνωστούς και άγνωστους- και της απογευματινής για επιστροφή στο σπίτι, με ισάριθμες άλλες κοινωνικές δραστηριότητες και επαφές καθόριζαν και ξεχώριζαν τα όρια της δουλειάς από την ζωή στο σπίτι.

Ένα πράγμα κάνουμε στην δουλειά και άλλο στο σπίτι. Άλλα ρούχα, άλλο σενάριο, άλλο σκηνικό, άλλος άνθρωπος εδώ και άλλος εκεί...

Όρια που καθορίζουν την μεταλλαγή των ρόλων- του εργαζόμενου και του οικογενειάρχη.

Τώρα στην εποχή του κορονοϊού αυτό σε ορισμένες οικογένειες έχει αλλάξει ριζικά.

Δηλαδή όταν τώρα γίνεται αλλαγή τoυ ρόλου του εργαζόμενου- μέλους της οικογένειας, χρειάζονται μόνο λίγα βήματα και λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά από τον μεταβατικό χρόνο της εργασίας μας μέχρι το άνοιγμα μιας πόρτας ή ακόμη και στον ίδιο χώρο, για να μεταπηδήσουμε σε μια άλλη σκηνή, στο σπίτι μας, και να αρχίσουμε να αλλάζουμε τον ρόλο του εργαζόμενου για να υποδυθούμε, ακόμη και με την ίδια ενδυμασία τον ρόλο του ή της συζύγου, του αγαπητικού συντρόφου, του πατέρα/μητέρας, γιου/κόρης αν υπάρχουν στο σπίτι γονείς, του μάγειρα, σερβιτόρου, ψυχαγωγού και τόσα άλλα.

Πιο πάνω είδαμε μόνο τις αλλαγές στο εξωτερικό παρουσιαστικό στην νέα σκηνή.

Το πιο βασικό όμως είναι η αλλαγή του ρόλου στο ψυχολογικό επίπεδο.

Αυτό είναι που δυσκολεύει τα πράγματα. Πρώτο γιατί ο καθένας, ακόμη και στην αλλαγή ενδυμασίας χρειάζεται το δικό του χρόνο για να αλλάξει, ας φανταστούμε τι γίνεται στον ψυχολογικό τομέα.

Το πρόβλημα είναι πως και στην περίπτωση του σπιτιού ο θεατής είναι ταυτόχρονα και συν-ηθοποιός στην ίδια σκηνή και παράσταση και ο άλλος συν-πρωταγωνιστής έχει την απαίτηση να σε δει να παίζεις τον ρόλο που σου ανατέθηκε και ανάλαβες και περιμένει να τον εκτελείς άριστα, την στιγμή που και εσύ θα πρέπει να κάνεις το ίδιο για τον εαυτό σου και για τον άλλο.

Τι γίνεται όμως;...

Στο πραγματικό θέατρο ο ηθοποιός έχει τον χρόνο να κάνει αλλαγή της ψυχολογίας του ρόλου του και ανεξάρτητα αν στο σπίτι ή στην ζωή του είναι δυστυχισμένος ή υποφέρει, ή η ημέρα του πριν την παράσταση ήταν κατάμαυρη από συναισθήματα πόνου,  εκεί στην σκηνή πρέπει να παίξει τον ρόλο του γελωτοποιού και οι θεατές δεν πρέπει να καταλάβουν τίποτε από την μαυρίλα που κρύβει μέσα του, ανεξάρτητα αν θα ξεσπάσει σε κλάματα όταν αποτραβηχτεί στο καμαρίνι του...

Εκεί έπαιξε επάξια τον ρόλο που του ανάθεσαν και πήρε το ανάλογο χειροκρότημα...

Στην σκηνή όμως του σπιτιού, αυτό είναι πολυτέλεια.

Όλα αυτά πρέπει να γίνουν σε μερικά λεπτά, γρήγορα, άμεσα, τέλεια, με χαμόγελο και καλές προθέσεις και να μην ξεχνούμε πως εμείς οι ίδιοι είμαστε ταυτόχρονα οι ηθοποιοί και οι σεναριογράφοι, οι σκηνοθέτες, οι σκηνογράφοι και τόσα άλλα.

Το μόνο που μας μένει είναι ο αυτοσχεδιασμός με όλες τις σχετικές του επιπτώσεις...

Πως όμως μπορούμε να κατορθώσουμε στα πλαίσια του σπιτιού να βάλουμε τα όρια μας και όλοι οι ηθοποιοί όταν εμφανιστούν στην σκηνή να γνωρίζουν καλά τον ρόλο τους για να μη δημιουργείται αυτοσχεδιασμός, σύγχυση και άσκοπες συγκρούσεις που χαλούν το καλό κλίμα της οικογενειακής ζωής και τις ανθρώπινες σχέσεις;

Τα πιο πάνω μπορούμε να τα πετύχουμε όταν όλοι  κατανοήσουμε την ανάγκη της καλής συνεννόησης και συναίνεσης για να αντιμετωπίσουμε μια νέα τόσο δύσκολη κατάσταση.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν κάνουμε μια συνάντηση είδους οικογενειακού συμβουλίου για να δούμε ψύχραιμα την νέα κατάσταση που βρίσκεται η οικογένεια.

Σε αυτήν ο καθένας θα μπορεί να εκφράσει με δημοκρατικό τρόπο τα συναισθήματα του και να παραθέσει τις δυσκολίες και τις ανάγκες που έχει για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και να νοιώθει καλά.

Μέσα σε πολύ φιλικό κλίμα, με χαμόγελο και κατανόηση πρέπει να γίνουν αποδεκτές όλες αυτές οι απαιτήσεις σε χρόνο, χώρο, οικονομικά μέσα και άλλες ανάγκες που έχει το κάθε ένα μέλος της οικογένειας και η οικογένεια στο σύνολο της για να λειτουργεί αρμονικά.

Το επόμενο στάδιο είναι η ανακατανομή βασικών καθηκόντων που έχει αναλάβει το κάθε μέλος της οικογένειας.

Η εφαρμογή των πιο πάνω απαιτεί όπως υπάρχει απόλυτος σεβασμός των αναγκών που έχουν οι άλλοι για να επιτευχθεί ανοικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας και αλληλεγγύης ανάμεσα σε όλους.

Επίσης απαιτείται συχνή συνάντηση όλων των μελών της οικογένειας(τακτικές συνεδρίες του οικογενειακού συμβουλίου) για αξιολόγηση της εφαρμογής των πιο πάνω, αλλά και ανακατανομή ρόλων ανάλογα με την αλλαγή των αναγκών.

Ένα τελευταίο και πολύ βασικό, το οποίο αναφέραμε στην αρχή είναι η αλλαγή του ρόλου μέσα στο σπίτι- από εργαζόμενου σε μέλους της οικογένειας.

Εδώ χρειάζεται ο καθένας να επιλέξει τον χρόνο του και να βρει τρόπους για απελευθέρωση από τον ένα ρόλο και συνέχιση του άλλου.

Μπορεί αυτό να είναι η αλλαγή ρούχων και παπουτσιών, ακόμη και  η αφαίρεση της γραβάτας, αλλαγή χώρου ή σκηνικού,(καλύπτουμε το κομπιούτερ αν είναι σε κοινό χώρο), ο περίπατος με ή χωρίς τον σκύλο, η γυμναστική σε άλλο χώρο, προσωπικά τηλεφωνήματα που δεν μπορούν να γίνουν κατά την διάρκεια του εργασιακού σπιτίσιου χρόνου, και πολλά άλλα, κάτι τέλος πάντων που να δηλώνει τόσο στον ίδιο τον εργαζόμενο , όσο και στα μέλη της οικογένειας του πως σχόλασε από την εργασία του, χτύπησε κάρτα κατά την έξοδο του και τώρα επέστρεψε στο σπίτι και ανήκει στην οικογένεια, όχι μόνο εικονικά, αλλά και πραγματικά.

Τα πιο πάνω είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν για να μην υπάρχει σύγχυση ρόλων, που φέρνει συγκρούσεις και αρνητικά συναισθήματα και αυτό με σιγουριά θα βοηθήσει την οικογένεια στις δύσκολες αυτές συνθήκες να επιβιώσει διατηρώντας τα όρια της.