Γνωρίζατε ότι η διάθεσή μας μπορεί να επηρεάσει άμεσα το τι τρώμε και αντίστροφα; Το άγχος, η κατάθλιψη και το στρες συχνά οδηγούν σε ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, ενώ οι κακές διατροφικές επιλογές μπορούν να επιδεινώσουν την ψυχική μας υγεία.

Πώς η ψυχική Υγεία επηρεάζει τις διατροφικές συνήθειες

1. Συναισθηματική Διατροφή: Γιατί καταφεύγουμε στο φαγητό για παρηγοριά

Όταν αισθανόμαστε άγχος, στρες ή λύπη, πολλοί από εμάς στρεφόμαστε σε θερμιδογόνα, ζαχαρούχα ή επεξεργασμένα τρόφιμα. Αυτό συμβαίνει επειδή:

•    Η κορτιζόλη (ορμόνη του στρες) αυξάνει την επιθυμία για λιπαρά και γλυκά τρόφιμα.

•    Τα επεξεργασμένα τρόφιμα προκαλούν προσωρινή ευχαρίστηση μέσω της απελευθέρωσης ντοπαμίνης.

•    Το στρες μειώνει την αυτοσυγκράτηση, καθιστώντας δύσκολο τον έλεγχο των επιθυμιών.

2. Κατάθλιψη και αλλαγές στην όρεξη

Η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε δύο ακραίες διατροφικές καταστάσεις καθώς τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης μπορούν να επηρεάσουν τα σήματα πείνας και την επιθυμία για υδατάνθρακες. Αυτές οι καταστάσεις είναι:

•    Υπερφαγία: Ορισμένα άτομα τρώνε υπερβολικά για να αντιμετωπίσουν το συναισθηματικό κενό.

•    Απώλεια όρεξης: Άλλα άτομα χάνουν το ενδιαφέρον τους για το φαγητό, οδηγώντας σε μειωμένη λήψη τροφής και απώλεια βάρους.

3. Άγχος και διαταραγμένες διατροφικές συνήθειες

Το άγχος συχνά σχετίζεται με αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, όπως:

•    Παράλειψη γευμάτων λόγω νευρικότητας

•    Περιορισμένη λήψη τροφής 

•    Υπερφαγία ως αντίδραση στο στρες

Τα υψηλά επίπεδα άγχους μπορούν επίσης να διαταράξουν την πέψη, προκαλώντας φούσκωμα, ναυτία ή στομαχικό πόνο, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις διατροφικές διαταραχές. 

Πώς η διατροφή επηρεάζει την ψυχική υγεία

1. Ο άξονας Εντέρου-Εγκεφάλου

Το έντερο και ο εγκέφαλος συνδέονται άμεσα μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου, που σημαίνει ότι η διατροφή επηρεάζει την ψυχική μας υγεία.

Προβιοτικά & ψυχική υγεία: Ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου προάγει την παραγωγή σεροτονίνης, μειώνοντας το άγχος και την κατάθλιψη. Τροφές όπως γιαούρτι, κεφίρ και λαχανικά βοηθούν στην εντερική υγεία.

Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Βρίσκονται σε σολομό, καρύδια και λιναρόσπορο, μειώνουν τη φλεγμονή στον εγκέφαλο και βοηθούν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Βιταμίνη Β & Μαγνήσιο: Τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και οι ξηροί καρποί βελτιώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και μειώνουν τα επίπεδα στρες.

2. Ζάχαρη, επεξεργασμένες τροφές και ψυχική υγεία

Διατροφή πλούσια σε ζάχαρη, τρανς λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο, καθώς:

•    Αυξάνει τη φλεγμονή, που συνδέεται με την κατάθλιψη και το άγχος.

•    Προκαλεί απότομες αυξομειώσεις του σακχάρου στο αίμα, οδηγώντας σε εναλλαγές της διάθεσης.

•    Μειώνει τη γνωστική λειτουργία, επηρεάζοντας τη συγκέντρωση και τη μνήμη.

Έρευνες δείχνουν ότι άτομα που καταναλώνουν υπερβολικά fast food και ζαχαρούχα ποτά έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καταθλιπτικών και αγχωδών διαταραχών.

Συμβουλές για ισορροπημένη διατροφή & ψυχική Υγεία

1. Καταναλώστε περισσότερα τρόφιμα φυτικής προέλευσης: Επιλέξτε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και άπαχες πρωτεΐνες για σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα και βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας.

2. Αναγνωρίστε τους συναισθηματικούς εκλυτικούς παράγοντες της υπερφαγίας: Προσδιορίστε τους παράγοντες που οδηγούν σε υπερβολική κατανάλωση τροφής και βρείτε υγιέστερους τρόπους αντιμετώπισης, όπως ο διαλογισμός ή η άσκηση.

3. Ενυδάτωση: Η αφυδάτωση μπορεί να επηρεάσει τη συγκέντρωση και τη διάθεση. Πίνετε τουλάχιστον 2 λίτρα νερό την ημέρα.

4. Περιορίστε την καφεΐνη & το αλκοόλ: Και τα δύο μπορούν να επιδεινώσουν το άγχος και να διαταράξουν τον ύπνο, επηρεάζοντας αρνητικά την ψυχική υγεία.

5. Πρακτική ενσυνείδητης διατροφής: Φάτε αργά, μασήστε καλά και δώστε την πλήρη προσοχή σας στο φαγητό, λάβετε υπόψη τα σημάδια πείνας για να αποφύγετε την υπερφαγία.

Η ψυχική κατάσταση και οι διατροφικές συνήθειες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Το στρες, η κατάθλιψη και το άγχος μπορούν να οδηγήσουν σε κακές διατροφικές επιλογές, ενώ η ανθυγιεινή διατροφή μπορεί να επιδεινώσει τις ψυχικές διαταραχές.

Μικρές αλλαγές στη διατροφή μπορούν να ενισχύσουν την ψυχική μας υγεία και να βελτιώσουν τη συνολική μας ευεξία.