Αύγουστος του 2020.

Πέρασαν πάνω από δέκα μήνες από την εμφάνιση της μόλυνσης του κορονοϊού στην Κίνα και κλείνουμε έξι μήνες από τότε που έγινε αισθητή η παρουσία του και στην Κύπρο.

Η πανδημία του κορονοϊού  είναι γεγονός, το οποίο όμως, χαρακτηρίζεται από σύγχυση λόγω της συνεχούς εμφάνισης πολλών αντικρουόμενων πληροφοριών.

Αυτό είναι κατανοητό πρώτο, γιατί η επιστήμη και οι εκπρόσωποι της σε όλο τον κόσμο δεν είχαν αρκετή γνώση για τα χαρακτηριστικά του ιού, την δύναμη του, τις ικανότητες και τους τρόπους διάδοσης του.

Δεύτερο την ευθύνη για την Δημόσια υγεία την φέρουν οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί, οι οποίοι σε μερικές χώρες είδαν με διαφορετικό τρόπο τον ιό και το θέμα της πανδημίας, από αυτό που τον έβλεπαν οι επιστήμονες και έδιναν διαφορετικά μηνύματα αναφορικά με την πρόληψη και τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου.

Τρίτο ήταν η περίεργη και απροσδόκητα μεταλλασσόμενη συμπεριφορά του ίδιου του ιού που δεν επέτρεψε από την αρχή οι επιστημονικές τοποθετήσεις να συμπίπτουν ανά το παγκόσμιο.

Τέταρτο και εδώ λειτουργεί η ψυχολογική απάτη της μνήμης της πρώτης πληροφόρησης, γνωστής ως   «προκατάληψη αγκύρωσης». Η αγκύρωση είναι η τάση να δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα στην πρώτη πληροφορία που θα λάβουμε. Αυτή μας βοηθάει να σχηματίσουμε την πρώτη εικόνα και ως αποτέλεσμα βασιζόμαστε περισσότερο πάνω της για να βγάλουμε μεταγενέστερα συμπεράσματα και διαμορφώσουμε γνώμη και στάση απέναντι σε κάτι.

Να αφήσουμε και την επίδραση του υποκειμενικού παράγοντα, που μας κάνει να αποδεχτούμε κάτι που μας προσφέρει προσωπική ασφάλεια και εφησυχασμό. Δηλαδή αφού δεν είμαι «ευάλωτη ομάδα», σημαίνει δεν απειλούμαι από τίποτα. Ας το σκεφτούν οι άλλοι…

Από εδώ φαίνεται πως είναι πολύ  δύσκολο ψυχολογικά αμέσως να αντικατασταθούν οι παλιές πληροφορίες με νέες γνώσεις.

Αυτό το σημείο είναι το πιο βασικό στην πληροφόρηση της κοινής γνώμης και την δημιουργία νέων εκσυγχρονισμένων στάσεων και πιστεύω απέναντι στο πιθανό κίνδυνο μόλυνσης και συνεχή αλλαγή και προσαρμογή  για αποδοχή νέων τρόπων πρόληψης προσαρμοσμένων στις νέες πραγματικότητες.

Για παράδειγμα με τις πρώτες γνώσεις η πληροφόρηση για τις επιλογές του ιού αφορούσαν «την Κίνα»,  «ηλικιωμένους» , « ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού» και άλλα.

Αυτό ανάγκασε πολλούς να ρίξουν άγκυρα εκεί, εξ΄ού και «αγκύρωση»

και να τους δυσκολεύει από ψυχολογικής πλευράς να δεχτούν την νέα κατάσταση και  τα νέα μέτρα πρόληψης.

Τα νεότερα, γύρω από την διάδοση του ιού που αναφέρουμε πιο κάτω πρέπει με νηφάλιο τρόπο να τα δούμε να τα μελετήσουμε, να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις μας για να μπορούμε να συμμετέχουμε αποτελεσματικά στην πρόληψη, την δική μας και των άλλων που είναι γύρω μας -οικογένειας, γειτόνων, συναδέλφων στην δουλειά, κοινότητα και άλλους. 

Ας δούμε ξανά τις πληροφορίες που επικρατούν σήμερα και ας καθορίσουμε την στάση μας απέναντι στην πρόληψη.

•  Η μόλυνση μπορεί να συμβεί παντού. Και στην Κύπρο και στην πόλη/χωριό  μας και στην γειτονιά μας και στην δουλειά μας και στην οικογένεια μας και σε μας τους ίδιους.
• Η ηλικία μας δεν έχει  προστατευτική σημασία, τόσο στην διάδοση, όση και θνησιμότητα γιατί μολύνονται και πεθαίνουν και παιδιά και έφηβοι και νέοι και ηλικιωμένοι και υπερήλικες.
• Παρόλο που φάνηκε πως η διάδοση γίνεται κυρίως από τον αέρα είναι πολύ σωστό να συνεχίσουμε να προσέχουμε και από τις επιφάνειες και να συνεχίσουμε να πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας και να προσέχουμε επίσης την αποφυγή αγγίγματος στο πρόσωπο.
• Ενώ πρώτα ο έλεγχος της θερμοκρασίας προωθείτο για  να αποδείξει αν κάποιος είχε συμπτώματα και ήταν μολυσματικός, αποδείχτηκε πως αρκετά άτομα μπορεί να είναι μολυσματικοί και χωρίς να παρουσιάσουν συμπτώματα.  
• Είναι για αυτό που η επαφή με οποιοδήποτε άτομο μπορεί να είναι επικίνδυνη. Είναι εδώ που η χρήση προστατευτικής μάσκας, η τήρηση αποστάσεων και λήψη άλλων προληπτικών μέτρων είναι απόλυτα αναγκαία.
• Παρά τις πρώτες ελπίδες και πληροφόρηση, η  διάδοση του ιού δεν έχει να κάνει με την εποχή του χρόνου που περνούμε. Αποδείχτηκε πως οι ψηλές θερμοκρασίες και το καλοκαίρι με κανένα τρόπο δεν επηρεάζουν την διάδοση του ιού.
• Ο ιός δεν ξεχωρίζει ούτε χρώμα, ούτε φυλή , ούτε ταξική θέση στην κοινωνία. Αποτελεί κίνδυνο για όλους.

Και κάτι τελευταίο. Ο πανικός δεν είναι ωφέλιμος για την λήψη αποφάσεων για την πρόληψη.

Αυτό που απαιτείται είναι η αποφυγή  της παραπληροφόρησης και η επιδίωξη της λήψης έγκαιρων πληροφοριών και πλήρη συμμόρφωση με τυχόν νέες οδηγίες μόνο από επίσημα όργανα του κράτους, που παρακολουθούν το φαινόμενο και προσαρμόζουν κατάλληλα τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται.

Και να μην ξεχνούμε, όσο πιο δυνατοί είμαστε ψυχολογικά, μακριά από άγχος και στρες , τόσο πιο δυνατό είναι και το ανοσοποιητικό μας σύστημα για να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε απειλή.

Ακόμη και αυτή του κορονοϊού.