Η διαταραχή πανικού/κρίσεις πανικού

Στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM) που εκδίδεται και ανανεώνεται περιοδικά από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (APA), όπου περιγράφονται τα κριτήρια που καθορίζουν μια ψυχική πάθηση, αναφέρεται πως η Διαταραχή Πανικού είναι Διαταραχή Άγχους και χαρακτηρίζεται με την εμφάνιση κρίσεων πανικού, οι οποίες παρουσιάζονται απροσδόκητα και επαναλαμβάνονται συχνά.

Διάγνωση

Η διάγνωση καθορίζεται εάν υπάρχει τουλάχιστον μια κρίση τον μήνα, η οποία προκαλεί φόβο για πιθανή επανεμφάνιση της και επηρεάζει την συμπεριφορά του ατόμου και τον αναγκάζει να αποφέυγει να κάνει πράγματα που νομίζει πως του προκαλούν την κρίση. Δηλαδή το άτομο μπορεί να αποφεύγει να είναι μονο στο σπίτι, ή να μην πηγαίνει σε τόπους όπου νομίζει πως του προκαλούν υπερβολικό άγχος και πιθανόν να πάθει παρόμοιες κρίσεις.

Επίσης, πρέπει να γίνει διαφορική διάγνωση και να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις όπως είναι συγκεκριμένες φοβίες, διαταραχή μετατραυματικού στρες, ιδεοψυχαναγκαστικη διαταραχή, διαταρχή άγχους αποχωρισμού, χρήσης ουσιών και άλλες παθήσεις που μπορει να παρουσιάσουν την ίδια κλινική εικόνα.

Οι κρίσεις πανικού στο DSM-5 χωρίζονται σε δύο βασικές ομάδες:

Α) Τις αναμενόμενες, έχουν σχέση με ένα συγκεκριμένο φόβο, για παράδειγμα το ταξίδι με αεροπλάνο και

Β) Τις απροσδόκητες, που δεν έχουν εμφανή αιτία για την εμφάνιση τους

Τα κυριότερα συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι το έντονο αίσθημα καρδιακών παλμών, εφίδρωση, τρέμουλο στα χέρια και στο σώμα, αίσθημα δύσπνοιας και πνιγμού, πόνος στο στήθος, αίσθημα ζάλης, λιποθυμίας, αστάθειας, φόβος,χάσιμο ελέγχου και θανάτου, ρίγη, εξάψεις, μουδιάσματα και άλλα.

Οι ακριβείς αιτίες της διαταραχής πανικού δεν έχουν καθοριστεί και είναι διαφορετικές στο κάθε άτομο, αλλά φαίνεται πως για την εμφάνιση της παίζει ρόλο ο συνδυασμός βιολογικών, περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων.

Στην διεθνή βιβλιογραφία καταγράφονται επίσης ιδιαιτερότητες σε σχέση με την ηλικία. Για παράδειγμα από έρευνες φαίνεται πως η διαταραχή παρουσιάζεται συνήθως στις ηλικίες ανάμεσα στα 18 και 35 και είναι πιο συχνό, σχεδόν διπλάσιο στους άντρες παρά στις γυναίκες.

Η κληρονομικότητα όπως και σε πολλές άλλες ψυχικές και σωματικές διαταραχές διαδραματίζει επίσης σοβαρό ρόλο στην εμφάνιση της διαταραχής πανικού, όπως επίσης και το βίωμα κάποιου τραυματικού γεγονότος στο παρελθόν.

Ένα άλλο πολύ βασικό σημείο που μπορεί να προκαλέσει τις κρίσεις πανικού είναι οι μεταβατικοί σταθμοί στην ζωή, όπως αλλαγή ή απώλεια εργασίας, μετοίκηση σε άλλη κατοικία η πόλη, η δημιουργία ή απώλεια μιας σχέσης, η απώλεια αγαπημένου ατόμου, αλλαγή οικονομικής κατάστασης και άλλα.

Θεραπεία

Η διαταραχή πανικού, όπως και άλλες αγχώδεις διαταραχές, συχνά αντιμετωπίζεται με ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά φάρμακα) ή συνδυασμό και των δύο.

Εκτός από τα πιο πάνω μπορούν κι καθημερινές μας πράξεις, όπως είναι η τακτική άσκηση, το περπάτημα, το κολύμπι, να μειώσουν το στρες και να αποφευχθούν οι κρίσεις .

Επίσης η καλυτέρευση του ύπνου είναι αρκετά βοηθητική στην πρόληψη. Το ίδιο και η προσεκτική αναθεώρηση διατροφικών συνηθειών και η αποφυγή αλκοόλ , καφεΐνης, ενεργειακών ποτών και άλλων ουσιών, που προκαλούν διέγερση και ένταση μπορεί να συμβάλει στην μείωση και μη εμφάνιση κρίσεων πανικού.

Η έγκαιρη αναζήτηση βοήθειας μπορεί να μας βοηθήσει στο να μην βιώσουμε το μαρτύριο ων συμπτωμάτων των κρίσεων πανικού.

Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την αιτία και τους λόγους της εμφάνισης της διαταραχής πανικού και με την λήψη προληπτικών μέτρων, αλλά και να βοηθήσει τους ειδικούς να προτείνουν και να εφαρμόσουν έγκαιρα την ενδεδειγμένη θεραπεία.

Στην περίπτωση αυτή σημασία έχει η πρόληψη και αποφυγή του βιώματος, παρά η εκ των υστέρων θεραπεία.