Το θέμα « θετική σκέψη» συζητείται αρκετά τα τελευταία χρόνια, γιατί ενώ από την μια μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή επίλυση προσωπικών προβλημάτων και δύσκολων καταστάσεων από την άλλη μας απομακρύνει από την κατανόηση των πολλών κοινωνικών προβλημάτων που προκαλούν τα πολλά μας προσωπικά προβλήματα και μας δημιουργούν δύσκολες καταστάσεις.

Αυτό το δηλώνουμε από την αρχή, διότι δεν πρέπει να ξεχνούμε πως ο άνθρωπος είναι βιο-ψυχο-κοινωνικό όν και όταν αναζητούμε τρόπους καλυτέρευσης της ευεξίας και της ψυχικής υγείας, παρόλο που μπορούμε να εργαστούμε ξεχωριστά για την κάθε μια, δεν πρέπει να λειτουργούμε μονόπλευρά και απομονωμένα, δηλαδή να προσπαθούμε να καλυτερεύουμε μόνο μια (την ψυχολογική μας πλευρά, όπως κάνει η θετική σκέψη) και να ξεχνούμε τις υπόλοιπες δύο, ειδικά την κοινωνική πτυχή.

Πιο κάτω θα ασχοληθούμε με τις ιδιαιτερότητες της θετικής σκέψης, έχοντας πάντα υπόψη αυτά που λέχθηκαν πιο πάνω.

Οι σκέψεις που κάποτε κάνουμε για τον εαυτό μας, αν είναι αρνητικές και επίμονες, μπορούν ψυχολογικά να μας τσακίσουν κυριολεκτικά.

Για παράδειγμα αν αρχίσουμε να λέμε στον εαυτό μας πως δεν αξίζουμε τίποτε, πως είμαστε ανόητοι και άλλα παρόμοια,μήπως θα έχουμε καλύτερη ή χειρότερη διάθεση; Μήπως θα μειώσουμε ή θα αυξήσουμε το άγχος μας, ή μήπως θα αποφύγουμε καλύτερα την κατάθλιψη ή άλλες διαταραχές της ψυχικής μας υγείας;

Αν όμως βρούμε τρόπους επάξια να τον αξιολογούμε ακόμη και όταν το αξίζει να τον επαινούμε κιόλας, να πούμε και δυο καλές κουβέντες για μας, ανεξάρτητα από λάθη που νομίζουμε πως κάναμε, το ψυχικό μας κλίμα θα είναι σίγουρα πολύ πιο ευχάριστο...

Επίσης μεγάλη σημασία έχει αν πιστεύουμε στις δυνάμεις μας πως αυτό που σκεφτόμαστε να κάνουμε θα πετύχει ή όχι.

Κατά παράδοξο τρόπο οι σκέψεις μας και οι πεποιθήσεις μας, γίνονται κάποτε πραγματικότητα.

Μια από τις σύγχρονες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους που βοηθούν στον εντοπισμό των αρνητικών μας σκέψεων και συμπεριφορών και μπορεί να τα διαφοροποιήσει προς δικό μας όφελος είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία.

Ο στόχος της μεθόδου αυτής είναι όπως με λογικό τρόπο γίνει κατανοητός ο τρόπος υποβολής προς τον εαυτό μας των αρνητικών σκέψεων που μας υποβαθμίζουν και αφού γίνει σωστή διαπίστωση και αποδοχή αυτής της πραγματικότητας, να γίνει τέτοια παρέμβαση όπου να αλλαχτούν οι σκέψεις και τα συναισθήματα μας για να ακολουθήσει και ουσιαστική αλλαγή της συμπεριφοράς μας

Για παράδειγμα εάν φοβόμαστε να παρουσιαστούμε μπροστά σε αρκετό κόσμο η παρέμβαση αυτή μπορεί να μας βοηθήσει να ελέγξουμε τις σκέψεις μας και την συμπεριφορά μας και να μην οδηγηθούμε σε κοινωνική απομόνωση λόγω των φόβων μας.

Η παρέμβαση ξεκινά από την αναγνώριση των αρνητικών μας σκέψεων.

Αυτό γίνεται μέσα από εκτενή διάλογο με τον ψυχοθεραπευτή όπου μέσα από συζήτηση και απαντήσεις και διευκρινήσεις που δίνουμε στις πολλές του ερωτήσεις, αρχίζουμε και κοιτάζουμε με διαφορετικό τρόπο τα αρνητικά μας μοτίβα σκέψης, τα αντιλαμβανόμαστε και οδηγούμαστε στην αμφισβήτηση τους.

Θα ακολουθήσει η γνωστική αναδιάρθρωση, δηλαδή την μελέτη της παραμόρφωσης που κάνουμε στην πραγματικότητα και όταν αυτό γίνει σίγουρα κατανοητό, αρχίζει στην ουσία η κατάρρευση της όλης ιδέας που μας προκαλεί πρόβλημα.

Εδώ γίνεται ανάλυση πως βλέπουμε εμείς την πραγματικότητα και πως την παρουσιάζουμε στον εαυτό μας.

Για παράδειγμα πιθανόν η σκέψη μας να δείχνει εικόνα άσπρου-μαύρου, δηλαδή έγκρισης ή απόρριψης, καλού ή κακού, χωρίς να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Ή όταν μας έρχεται στον νου μια σκέψη πως κάποιος θέλει το κακό μας και εμείς την γενικεύουμε πως όλος ο κόσμος μας εναντιώνεται και θέλει το κακό μας. Ένας άλλος τρόπος έκφρασης αρνητικών μας σκέψεων είναι η χωρίς μελέτη και υπομονή βιαστική και άμεση εξαγωγή συμπερασμάτων, που μας απομακρύνει από την ρεαλιστική κατάσταση που βιώνουμε και μας αυξάνει τον φόβο και το άγχος και στην ουσία δεν μας αφήνει να σκεφτούμε λογικά για αυτό που μας συμβαίνει.

Όταν περάσουμε το στάδιο αυτό και γίνει η ανάλογη κατανόηση της πραγματικότητας και η αποδοχή της από εμάς τότε ακολουθεί ο καθορισμός στόχων, όπου πλέον θα δούμε με πιο θετικό τρόπο όλα αυτά που μας βασανίζουν και μας κρατούν σε ένταση.

Ακολουθεί η επίλυση των προβλημάτων.

Εδώ με την βοήθεια του ψυχοθεραπευτή θα γίνει ο εντοπισμός του προβλήματος και αφού γίνει μια λίστα των πιθανών λύσεων θα γίνει ενδελεχής αναζήτηση των αδύνατων και δυνατών σημείων αυτών των λύσεων, της επιλογής και τελικά της εφαρμογής της για απελευθέρωση από τα υπό θεραπεία συμπτώματα.

Τέλος η εφαρμογή μεθόδων αυτοελέγχου, όπως η διατήρηση ημερολογίου, όπου θα σημειώνονται τα αρνητικά και θετικά μοτίβα σκέψης και συναισθήματος καθώς και οι συμπεριφορές που είχαμε και πως τις αλλάξαμε θα μας βοηθήσουν έγκαιρα να κάνουμε διορθωτικές πράξεις και να ξεφύγουμε από τη ψυχοπαθολογία που μας κρατεί δέσμιους.

Η μέθοδος αυτή βοηθά άτομα που έχουν κατάθλιψη, στην διπολική διαταραχή, διατροφικές διαταραχές, κρίσεις πανικού, άγχος, φοβίες και πολλές άλλες καταστάσεις, όπως ένταση μετά από διαζύγιο, αντιμετώπιση θλίψης απώλειας, χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχους οικονομικής απώλειας, χρόνιος πόνος και άλλα.