Τα συμπτώματα της γεροντικής άνοιας αφορούν την μείωση των διανοητικών ικανοτήτων, την ελάττωση των δυνατοτήτων εκμάθησης νέων πραγμάτων, την διαταραχή της συγκέντρωσης, της προσοχής και της μνήμης.
Όλα τα πιο πάνω επηρεάζουν τις καθημερινές ασχολίες του ατόμου, την λειτουργικότητα της οικογένειας και γενικά την ποιότητα ης ζωής του ίδιο και του περιβάλλοντος του.
Λόγω του ότι τα νευρικά κύτταρα, αν πάθουν βλάβη δεν αναπαράγονται, παρόλο που η επιστήμη αναζητά τρόπους για θεραπεία η επιστημονική κοινότητα στρέφει όλο και περισσότερο την προσοχή της στην ανακάλυψη τρόπων και την επιστημονική τους επιβεβαίωση που να μπορούν αν αποτρέπουν ή τουλάχιστον να επιβραδύνουν την γεροντική άνοια.
Κατά την διάρκεια των τελευταίων χρόνων έχει γίνει συλλογή διαφόρων δραστηριοτήτων, που έχουν σαν σκοπό την βελτίωση της ποιότητας ζωής, την καλυτέρευση του προσανατολισμού και μείωση των διαταραχών συμπεριφοράς και ενίσχυση της αξιοπρέπειας του ατόμου που έχει το πρόβλημα.
Πιο κάτω παρατίθενται ορισμένοι τρόποι οι οποίοι αποδείχθηκαν πως δραστηριοποιούν τα κύτταρα του εγκεφάλου και λειτουργούν προληπτικά για την εμφάνιση της άνοιας και βοηθούν στην βελτίωση της αν εμφανιστεί.
Ανασκόπηση παλιών άλμπουμ με προσωπικές φωτογραφίες.
Αυτή είναι μια πολύ ωφέλιμη άσκηση του μυαλού, της μνήμης και των συναισθημάτων.
Αυτό που πετυχαίνεται είναι πως γίνεται ανάκληση μνήμης από τις αποθήκες που διαθέτει ο καθένας και η αναγνώριση προσώπων και καταστάσεων ξυπνά ταυτόχρονα πολλά θετικά συναισθήματα, που τα έχει ανάγκη το άτομο.
Με μια ματιά ξυπνούν μέσα του ευχάριστες αναμνήσεις και με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνεται με ένα πολύ φυσικό τρόπο η ταυτότητα του ατόμου.
Με την απασχόληση αυτή κερδίζεται μια υγιής και χωρίς δυσκολίες χρησιμοποίηση του χρόνου. Επίσης με την χρήση οπτικών βοηθημάτων απελευθερώνεται κάποιος από το άγχος και την μονοτονία και η μέρα του αποκτά χρώμα, ενισχύεται η αυτοεκτίμηση του και τονώνεται η αξιοπρέπεια του.
Μουσική
Η ακρόαση μουσικής και δη μουσικής των προηγούμενων καλών στην υγεία χρόνων, μπορεί με τον ίδιο τρόπο όπως την οπτική επιστροφή στο παρελθόν, εδώ μέσω της ακοής να μεταφέρει το άτομο χρόνια πίσω, αλλά και να του προσφέρει ευχαρίστηση γιατί αυτό που ακούει του φέρνει ικανοποίηση, με τον ρυθμό ή με τα λόγια του.
Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η οποιαδήποτε ανησυχία, τον κρατάει ήρεμο και από εδώ μπορεί να επηρεαστεί η συμπεριφορά του, να τον απελευθερώσει από έμμονες αρνητικές σκέψεις και ιδέες που τον απασχολούν και τραβούν την προσοχή του.
Χειροτεχνίες, τέχνες κατασκευές.
Αυτό είναι πολύ ωφέλιμη πρακτική ειδικά για άτομα που ασχολούνται πριν την πάθηση τους με τέχνη και κατασκευές.
Η δημιουργική συμμετοχή και η ικανοποίηση που νοιώθει κάποιος από το δημιούργημα του, του δίνουν την ευχέρεια να εκφραστεί , αλλά ταυτόχρονα τονώνουν την αυτοεκτίμηση του και του θυμίζουν πως ακόμη υπάρχει και μπορεί να κάνει πράγματα, κάτι, όπου κάτω από άλλες συνθήκες δεν μπορεί να το βιώσει και να του φέρει χαρά...
Η ζωγραφική γενικά , αλλά ειδικά η ζωγραφική με δάκτυλα, επηρεάζει την αισθητηριακή διέγερση σε άτομα με άνοια.
Το παιγνίδι επίσης με δομικά υλικά είναι και διασκεδαστικό, αλλά προσφέρει και δυνατότητα επικοινωνίας, αυξάνει τις δυνατότητες συντονισμού και δημιουργικότητας με τα μικρά παιδιά.
Ράψιμο ή πλεκτό.
Αν τα πιο πάνω ήταν μια καλή συνήθεια των προηγούμενων χρόνων, ή και ακόμη και τώρα κάποιος μπορεί να ξεκινήσει να ασχολείται με αυτά φαίνεται πως μέσα από την απασχόληση, την συγκέντρωση για την εκτέλεση μια συγκεκριμένης δράσης μειώνεται το άγχος και καλυτερεύει η διάθεση, καταπολεμείται η μοναξιά και διαπιστώνεται μεγαλύτερη ευεξία.
Η απασχόληση με ένα κατοικίδιο.
Η σχέση γενικά με ένα κατοικίδιο ζώο είναι πολύ θεραπευτική γιατί δίνει την ευχέρεια της σωματικής επαφής με ένα ζωντανό οργανισμό, αλλά η απασχόληση που εξυπακούει φροντίδα, κίνηση, προσοχή μπορεί να ενισχύσει ένα άτομο με άνοια στην μείωση του άγχους και της κακής διάθεσης και βελτιώνει αρκετά την συναισθηματική ευεξία.
Η απασχόληση με μουσικά όργανα.
Η οποιαδήποτε χρήση μουσικών οργάνων ακόμη και κρουστών προσφέρει βελτίωση ων γνωστικών ικανοτήτων. Στα άτομα που έπαιζαν στο παρελθόν τους μεταφέρει πιο κοντά στον εαυτό τους και σε συνήθειες τους που πιθανόν να ξέχασαν.
Γενικά δημιουργεί αρμονία στο νευρικό σύστημα, καλυτερεύει την διάθεση και βοηθά στην κοινωνικοποίηση, γιατί αυτό που κάνει κάποιος το μοιράζεται με άλλους.
Και αυτή η δραστηριότητα μπορεί να λειτουργήσει τόσο προληπτικά όσο και θεραπευτικά για άτομα με άνοια, στα πρώτα στάδια, αλλά και μετέπειτα.
Συνέχιση της απασχόλησης στο σπίτι.
Παρά το ότι τα άτομα του περιβάλλοντος αντιλαμβάνονται πως το άτομο με άνοια δεν κάμνει τις δουλειές του σπιτιού με τον ίδιο καλό τρόπο, όπως πριν είναι πολύ καλό να τους ενθαρρύνουν, ανεξάρτητα από την ποιότητα της δουλειάς να συνεχίζουν να στρώνουν μόνοι τους το κρεβάτι τους, να ετοιμάζουν το τραπέζι, να σκουπίζουν , να φροντίζουν με τον ίδιο τρόπο, όπως πριν τον εαυτό τους.
Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται το αίσθημα της χρησιμότητας και είναι πολύ ενισχυτικό της αυτοεκτίμησης.
Συνέχιση τα παρακολούθησης της τηλεόρασης.
Με διάφορους τρόπου πρέπει να διατηρηθούν οι παλιές συνήθειες. Μια από αυτές είναι και η παρακολούθηση της τηλεόρασης ή άλλων μέσων.
Η παρακολούθηση παλιών ταινιών, που πιθανόν να είδε στο παρελθόν βοηθούν το άτομο με τον ίδιο τρόπο όπως περιγράψαμε πιο πάνω με το φωτογραφικό υλικό να αναθερμάνει αναμνήσεις που σημαίνει άσκηση της μνήμης αλλά και των συναισθημάτων του.
Απασχόληση στην φύση.
Εάν υπάρχουν δυνατότητες για απασχόληση στην φύση με περιπάτους σε πάρκο, κηπουρική ή συμμετοχή σε ομαδικές συναντήσεις στο ύπαιθρο με άλλα άτομα της ίδιας ηλικίας, ακόμη και αν υπάρχουν κάποια παιγνίδια, όλα αυτά είναι πολύ βοηθητικά για την μείωση της έντασης και ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων.
Σωματικές ασκήσεις.
Οτιδήποτε που κινεί τα κινητικά μέρη του σώματος όπως απλή γυμναστική, άσκηση με βάρη, περπάτημα στον δρόμο ή στον διάδρομο, ο χορός, είναι βοηθητικά, τόσο για την καλή κυκλοφορία του σώματος, όσο και στην δημιουργία ενδορφίνων, που απαλύνουν τον σωματικό πόνο, καλυτερεύουν την διάθεση, αυξάνουν τον αυτοέλεγχο και καλυτερεύουν τις γνωστικές λειτουργίες του ατόμου.
Άσκηση του μυαλού
Μεγάλη σημασία έχει η άσκηση του μυαλού, που μπορούν να κάνουν τα άτομα, υποψήφια για άνοια ή με άνοια.
Αυτά περιλαμβάνουν ασκήσεις μνήμης, όπως απλά πράγματα- παρακολούθηση για παράδειγμα του δελτίου ειδήσεων και μετά αφήγηση σε δικούς μας περίληψης αυτών που ακούσαμε και καταλάβαμε.
Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε μια είδηση ή ένα σχόλιο για κάτι ενδιαφέρον που διαβάσαμε στην εφημερίδα και μετά να ακολουθήσει αφήγηση για το περιεχόμενο του.
Η απασχόληση επίσης με την σύνθεση εικόνων μωσαϊκών ( πάζλ), η ηλεκτρονικών παιγνιδιών από αυτά που ασχολούνται και τα μικρά παιδιά, η ενασχόληση με ένα επιτραπέζιο παιγνίδι αυτά διατηρούν συνεχώς την εγρήγορση, αναπτύσσουν το πνεύμα, δίνουν το αίσθημα της επιτυχίας, της συμμετοχικότητας, εξασφαλίζεται καλύτερη επικοινωνία, δημιουργείται ευέλικτη σκέψη και τονώνουν αρκετά την αυτοεκτίμηση.
Μια άλλη λίγο πρωτότυπη δράση είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου δυνατά.
Αυτό είναι πολύ βοηθητικό για ενίσχυση της συγκέντρωσης και προσοχής, αλλά και το άκουσμα αυτών που διαβάζουμε μας βοηθά να μην χάσουμε την συνήθεια της ανάγνωσης. Επίσης μπορεί να μας ωθήσει να κατανοούμε καλύτερα αυτό που διαβάζουμε και να μας αναπτύξει την φαντασία για άλλα παρόμοια θέματα με αυτό που μας απασχολεί.
Επαφή και οι δραστηριότητες με μικρά παιδιά.
Εκτός της σωματικής επαφής που είναι πολύ χρήσιμη για τα ενήλικα άτομα προσφέρει δυνατότητα κοινωνικής επαφής αλλά και ανταλλαγής καλών και θετικών συναισθημάτων, πολύ ωφέλιμα για την ψυχική ηρεμία και γαλήνη των ηλικιωμένων.
Κοινωνική δράση.
Αν ένα άτομο έχει ήδη αναπτύξει μια κοινωνική δραστηριότητα δεν πρέπει με κανένα τρόπο να την σταματήσει.
Επίσης μπορεί να ενταχθεί σε μια άτυπη ή οργανωμένη ομάδα ανθρώπων της ίδια ηλικίας και να αναπτύξει πλούσια κοινωνική δράση.
Το ίδιο ισχύει και για άτομα που ασχολούνται με την εκκλησία. Θα πρέπει να συνεχίζουν τις επισκέψεις τους, να συντηρούν τον χώρο τους στην εκκλησία και τις σχέσεις τους με άλλους πιστούς και να τις αναπτύσσουν.
Τα οφέλη από όλα αυτά είναι πάρα πολύ μεγάλα. Καταπολεμείται η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά, τονώνεται η αυτοεκτίμηση και ο καθένας θεωρεί πως ανεξάρτητα από αυτά που του συμβαίνουν και τα νοιώθει, πως είναι ακόμη χρήσιμος στην κοινωνία.
Χρήση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων
Η δυνατότητα που μας δίνουν τα σύγχρονα μέσα μας επιτρέπουν καθημερινά να έχουμε επαφή με τα παιδιά και τα αγαπημένα μας άτομα.
Εκτός του ότι μας βοηθά να ασκούμε την μνήμη μας, ασκούμε και τα συναισθήματα μας βλέποντας και μιλώντας με αγαπημένους μας ανθρώπους. Επίσης έχουμε με τον τρόπο αυτό την ευκαιρία να ενημερωνόμαστε για νέα και εξελίξεις στην ζωή των δικών μας και με τον τρόπο αυτό μπορούμε να εκφέρουμε γνώμη για θέματα που θα ζητηθεί η άποψη και η βοήθεια μας.
Η εφαρμογή κάποιων από τις πιο πάνω δραστηριότητες γεμίζουν την ζωή μας, μας κρατούν ζωντανούς και επικοινωνιακούς με το περιβάλλον και εκτός του ότι βοηθούμε τον εαυτό μας δείχνουμε και στους δικούς μας πως δεν παραδοθήκαμε στα χρόνια και πως εφόσον υπάρχει η λογική μας θα συνεχίσουμε τον αγώνα για καλά γηρατειά.