Ο εθισμός είναι ένας ζωντανός εφιάλτης τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.Ακόμη από την εμβρυακή τους ανάπτυξη τους οι άντρες και οι γυναίκες διαφέρουν σε αρκετά σημεία, τα οποία καθορίζουν τον τρόπο της συμπεριφοράς τους σε όλες τις πτυχές της υπόλοιπης τους ζωής.Εξαίρεση στην διαφορετικότητα δεν θα μπορούσε να ήταν και οι σχέση των δύο φύλων απένντι στις ουσίες ερτησης καθώς και στις εξαρτήσεις της συμπεριφοράς.
Αυτό οφείλεται στην δομή του οργανισμού του άντρα και της γυναίκας, στην διαφορετικότητα των διαφόρων συστημάτων, των ορμονών, των αισθητηρίων οργάνων, του βάρους, του συσχετισμού των υγρών και άλλων.
Επίσης σημασία έχει η διαφορετική ψυχοσύνθεση, στην ανάληψη ρίσκου, καθώς και της θέσης που καταλαμβάνει ο καθένας στην οικογένεια και στις κοινότητες που δημιουργούν στις κοινωνικές τους σχέσεις, στο σχολείο, στην εργασία και στην κοινωνία γενικά.
Όλες οι επιστημονικές έρευνες και μελέτες δείχνουν πως οι γυναίκες, τόσο στο αλκοόλ όσο και στις παράνομες ουσίες η διαφορά στην χρήση είναι σε αναλογίες 7:3 ή 8:2 προς όφελος του άντρα.
Η διαφορετικότητα λοιπόν μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες τόσο στην κατανόηση του προβλήματος, στην αποδοχή του, αλλά και τον τρόπο της θεραπείας και αποκατάστασης.
Κανένας πλέον δεν αμφιβάλλει την ύπαρξη πραγματικών διαφορών στην ανάπτυξη και στην πορεία των διαταραχών χρήσης ουσιών στους άνδρες και τις γυναίκες.
Για παράδειγμα οι γυναίκες αναπτύσσουν την εξάρτηση από το οινόπνευμα ταχύτερα και με μικρότερο ποσό από τους άνδρες.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες γενικά έχουν περισσότερο σωματικό λίπος και μικρότερο όγκο νερού για να αραιώσουν το αλκοόλ.
Επίσης η πορεία της εξέλιξης της εξάρτησης είναι εντελώς διαφορετική.
Στους άντρες που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αποσταγμένων αλκοολούχων ποτών (ζιβανία, ουίσκι, τζιν βότκα κλπ.) ακολουθείται μια ανοδική πορεία 5-10 χρονών στην ανοχή της κατανάλωσης, όπου ο εξαρτημένος μπορεί να παίρνει όλο και περισσότερες ποσότητες και να τις αντέχει.
Εδώ παίζει ρόλο και η αλκοολική διϋδρογενάζη, ενός ενζύμου που διασπά το αλκοόλ. Αυτή συναντάται περισσότερο στους άντρες παρά στις γυναίκες, καθώς επίσης και στους λαούς της Μεσογείου, που είχαν πολύ πιο παλιά επαφή με το Αλκοόλ από τους βόρειους λαούς, τους Εσκιμώους και τους Ινδιάνους που δεν έχουν σχεδόν καθόλου το ένζυμο αυτό.
Ακολουθεί μια άλλη πορεία 5-10 χρόνων όπου η ανοχή παραμένει σταθερή και ο πότης γνωρίζει τις ποσότητες που μπορεί να καταναλώσει, « γνωρίζει το μέτρο», όπως λέει και αποφεύγει την μέθη.Ακολουθεί η πορεία της μείωσης της ανοχής και λόγω της συνεχιζόμενης μικρότερης και ασήμαντης πλέον παραγωγής του ενζύμου η ανεκτικότητα στο αλκοόλ γίνεται σχεδόν μηδενική. Είναι για αυτό που και η παραμικρή ποσότητα οδηγεί τον εξαρτημένο χρήστη σε μέθη.
Εδώ συνήθως ακούγεται η φράση « Δεν σηκώνει τίποτε πλέον» ή « Λίγο ποτό και τον πιάνει»
Στις γυναίκες ενώ ακολουθείται η ίδια πορεία, σε αυτή παρουσιάζονται σκαμπανεβάσματα, τα οποία συγχύζουν τόσο την ίδια, όσο και το περιβάλλον της, ακόμη και τους θεραπευτές της.
Η ίδια στην αρχή, όταν πιεστεί πως έχει πρόβλημα, δηλώνει πως όταν θέλει μπορεί να το διακόψει και πράγματι το καταφέρνει.
Μπορεί δε να μείνει καθαρή αρκετό χρονικό διάστημα. Προχωρώντας όμως στο επόμενο στάδιο αν ξεκινήσει την κατανάλωση δεν μπορεί να σταματήσει με κανένα τρόπο από μόνη της, παρόλο που υποστηρίζει για αρκετά χρόνια πως αν αποφασίσει μπορεί να τα καταφέρει.
Αυτό όμως που συγχύζει εντελώς την κατάσταση είναι η περίπτωση που αν με κάποιου είδους βοήθειας κατορθώσει να σταματήσει την χρήση δεν θα παρουσιάσει τα ίδια στερητικά όπως στον άντρα και μπορεί επίσης να αντέξει αρκετούς μήνες μέχρι την επόμενη της υποτροπή.
Στο στάδιο αυτό αν ρωτηθεί ένας άντρας αν μπορεί να αντέξει να μείνει τρεις μέρες χωρίς να καταναλώσει αλκοόλ η απάντηση είναι σίγουρα «όχι»
Στην γυναίκα, στην πλειοψηφία είναι «ναι» και υπάρχουν περιπτώσεις, ανάλογα και με τον έμμηνο κύκλο της, που μπορεί να το αποδείξει.
Στο τελευταίο στάδιο η κατάσταση είναι η ίδια ανάμεσα στα δύο φύλα- μικρές ποσότητες οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα- την μέθη, στην ανεξέλεγκτη συμπεριφορά και στην αποδιοργάνωση της προσωπικότητας.
Όλα αυτά αφορούν την πλειοψηφία των περιπτώσεων, υπάρχουν φυσικά και οι εξαιρέσεις.
Επίσης μεγάλη σημασία έχει η ηλικία έναρξης της χρήσης/κατάχρησης, η παρούσα ηλικία, το είδος του αλκοόλ, (αποσταγμένο, κρασί, μπύρα, λικέρ), το στυλ τη αλκοολικής κατανάλωσης, αν η κατανάλωση γίνεται με μεζέ ή χωρίς μεζέ, αν πίνει μόνος ή με παρέα, οι λόγοι που καταφεύγει κάποιος στο ποσό, η προΰπαρξη άγχους, κατάθλιψης, ψύχωσης, ή άλλων σωματικών προβλημάτων και πολλά άλλα.
Οι γυναίκες σε σχέση με την κατάχρηση αλκοόλ αναπτύσσουν επίσης περισσότερα προβλήματα από τους άνδρες, που σχετίζονται με την σωματική τους υγεία, όπως ο καρκίνος του μαστού και η βλάβη των νεύρων.
Από ψυχολογική άποψη, οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από ό, τι οι άνδρες να έχουν συνυπάρχουσα χρήση ουσιών και προβλήματα ψυχικής υγείας.
Οι γυναίκες πληρούν συχνότερα τα διαγνωστικά κριτήρια για διαταραχές της διάθεσης, κατάθλιψη, αγοραφοβία, μετατραυματικό Στρες (PTSD), άγχος και διατροφικές διαταραχές.
Είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά ή σωματικά ή να έχουν βιώσει διαπροσωπική βία.
Τα ποσοστά σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση είναι κατά τα φαινόμενα υψηλότερα στις γυναίκες από ό, τι στους άνδρες.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Αυτές οι εμπειρίες μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στους τρόπους παρέμβασης και θεραπείας.
Και εδώ ισχύει η αρχή της διαφορετικότητας.
Αυτό περιλαμβάνει τόσο ψυχιατρική όσο και ψυχολογική παρέμβαση.