1. Τι είναι η Ψυχαναγκαστική Καταναγκαστική διαταραχή;

Το 2% περίπου του πληθυσμού πάσχει από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) 

Το άτομο που πάσχει από μια τέτοια διαταραχή ουσιαστικά παγιδεύεται από μια σειρά σκέψεων που επαναλαμβάνονται συνεχώς στο μυαλό του (ιδεοληψίες) αλλά και συγκεκριμένων  πράξεων και συμπεριφορών (ψυχαναγκασμοί), που είναι ανώφελοι, δεν έχουν κανένα νόημα, δεν εξυπηρετούν κάποιο συγκεκριμένο σκοπό και προκαλούν για τον ίδιο τον πάσχοντα, μεγάλη δυσφορία και παρόλες τις προσπάθειες που κάνει είναι πολύ δύσκολο να ξεπεραστούν. 

       2.  Ποιά είναι τα κλινικά  συμπτώματα της διαταραχής αυτής;

• Επαναλαμβανόμενοι ιδεοψυχαναγκασμοί (συνδυασμός τάσεων ιδεοληψιών και ψυχαναγκασμών) που είναι αρκετά σοβαροί για να προκαλούν έντονη υποκειμενική ενόχληση οδηγώντας σε σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου. 

• Επίμονες ιδέες, σκέψεις, παρορμήσεις που έρχονται στο μυαλό του χωρίς την θέληση του και παρόλη την προσπάθεια του να τις αποφύγει, αυτές επιβάλλονται στο νου ενάντια στη θέληση του,

      3. Το άτομο δεν μπορεί να απελευθερωθεί από αυτές τις επίμονες ιδέες και παρορμήσεις;

      4.  Αυτή η κατάσταση είναι χαρακτηριστικό της προσωπικότητας ή είναι ασθένεια, ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα του ατόμου;

Ως Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή της προσωπικότητας περιγράφεται το διάχυτο πρότυπο έντονης ενασχόλησης του ατόμου με τη μεθοδικότητα, την τελειοθηρία και το νοητικό και διαπροσωπικό έλεγχο, σε βάρος της ευελιξίας, της ευρύτητας των αντιλήψεων και της αποδοτικότητας με έναρξη την πρώιμη ενήλικη ζωή και παρουσία σε ποικιλία πλαισίων, όπως φαίνεται από τέσσερα ( ή περισσότερα )από τα επακόλουθα.

1. Έντονη ενασχόληση με λεπτομέρειες, κανόνες, καταλόγους ,την τάξη την οργάνωση ή προγράμματα,

2. Τελειοθηρία που παρεμποδίζει την ολοκλήρωση μιας εργασίας

3. Υπερβολική αφοσίωση στην εργασία και την παραγωγικότητα με αποκλεισμό των ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και των φιλικών σχέσεων

4. υπερβολική ευσυνειδησία σχολαστικότητα και ακαμψία σε θέματα ηθικής, ηθών και αξιών

5. Αδυνατεί να πετάξει από φθαρμένα ή χωρίς αξία αντικείμενα ακόμα και όταν δεν έχουν συναισθηματική αξία.

6. Απροθυμία να αναθέτει καθήκοντα ή να εργάζεται με άλλους εκτός αν υποτάσσονται ακριβώς στο δικό του τρόπο αντίληψης διεκπεραίωσης των πραγμάτων.

7. Υιοθετεί ένα φιλάργυρο τρόπο στο να ξοδεύει χρήματα τόσο για τον εαυτό του όσο και για τους άλλους, τα χρήματα θεωρούνται κάτι το οποίο θα πρέπει να αποθησαυρίζονται για μελλοντικές καταστροφές.

8. Επιδεικνύει ακαμψία και πείσμα. (DSM –IV- TR, 2004)

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή από την άλλη πλευρά είναι είτε ιδεοληψίες είτε ψυχαναγκασμοί

2. Οι σκέψεις, οι παρορμήσεις ή οι εικόνες δεν αποτελούν απλά υπερβολικές ανησυχίες για προβλήματα της πραγματικής ζωής.

3. Το άτομο προσπαθεί να τις εξουδετερώνει με κάποια άλλη σκέψη ή πράξη.

4. Το άτομο αναγνωρίζει ότι οι ιδεοληπτικές σκέψεις, παρορμήσεις ή εικόνες αποτελούν προϊόν του δικού του νου

1. Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (π.χ. πλύσιμο χεριών, τακτοποίηση, έλεγχος) ή νοερές πράξεις (π.χ. προσευχές, μετρήσεις, σιωπηρές επαναλήψεις λέξεων) τις οποίες το άτομο αισθάνεται αναγκασμένο να εκτελέσει σε απάντηση μιας ιδεοληψίας ή σύμφωνα με κανόνες οι οποίοι πρέπει να εφαρμοσθούν αυστηρά

2.  Οι συμπεριφορές ή οι νοερές πράξεις αποβλέπουν στην αποτροπή της ενόχλησης ή στην αποτροπή κάποιου απευκταίου γεγονότος ή κατάστασης ωστόσο, αυτές οι συμπεριφορές ή νοερές πράξεις δε συνδέονται με ρεαλιστικό τρόπο με αυτό για το οποίο έχουν σχεδιασθεί να εξουδετερώνουν ή να αποτρέπουν, ή είναι σαφώς υπερβολικές

3. Ιδεοληψίες και καταναγκασμοί: Οι ιδεοληψίες ή οι ψυχαναγκασμοί προκαλούν έντονη ενόχληση είναι χρονοβόροι (απαιτούν περισσότερο από μια ώρα την ημέρα), ή παρεμποδίζουν σημαντικά τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες, την επαγγελματική (ή σχολική) δραστηριότητα, ή τις συνήθεις κοινωνικές δραστηριότητες ή σχέσεις.

     5. Τι γίνεται με το πέρασμα του χρόνου:

Επιπλέον, οι άνθρωποι αυτοί προτιμούν να αποκρύψουν τη διαταραχή από το να ζητήσουν βοήθεια. Αρκετές φορές καταφέρνουν με επιτυχία να προσποιούνται και να αποκρύπτουν τα συμπτώματά τους από τους συγγενείς από τους φίλους ή τους συναδέλφους τους. Μια σημαντική συνέπεια αυτής της μυστικότητας είναι ότι πολλοί ασθενείς δεν παίρνουν και την κατάλληλη βοήθεια, παρά αφού περάσουν πολλά χρόνια από την έναρξη της διαταραχής. 

    6. Υπάρχει θεραπεία;