Ερωτήσεις και Απαντήσεις
Η Έκσταση (ecstasy) σε ποια ομάδα ουσιών ανήκει;
Η Έκσταση ταξινομείται ως παραισθησιογόνα αμφεταμίνη και είναι γνωστό χημικά ως 3,4 μεθυλενιο-διοξυ-μεθυλαμφεταμίνη ή MDMA.
Πότε παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το MDMA και για ποιους λόγους;
Το MDMA παρασκευάστηκε για πρώτη φορά από δύο Γερμανούς φαρμακοποιούς γύρω στο 1913, στα πλαίσια ενός γενικού ερευνητικού προγράμματος. Έπειτα δοκιμάστηκε σε ζώα κατά τη διάρκεια έρευνας για την αδρεναλίνη, το 1941 δοκιμάστηκε για την ανακούφιση ασθενών με τη νόσο του Πάρκινσον και απορρίφθηκε εξαιτίας έντονης δυσκαμψίας ενός εκ των ασθενών, και τέλος στη δεκαετία του 1950 δοκιμάστηκαν τόσο το MDMA όσο και άλλα ναρκωτικά αυτής της οικογένειας από το στρατό των ΗΠΑ, χωρίς επιτυχία, στην αναζήτηση «ορών αλήθειας» για τους πράκτορες του εχθρού κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (Shapiro, 2009).
Ποιος είναι ο πραγματικός αρχιτέκτονας του σύγχρονου φαινομένου του MDMA και πότε η ουσία κυκλοφόρησε τελικά;
Ο πραγματικός αρχιτέκτονας υπήρξε ο επιστήμονας Δρ. Αλεξάντερ Σούλτζιν, η ουσία κυκλοφόρησε τη δεκαετία του ’70 και επονομάστηκε “hug drug” μέχρι που επιβλήθηκε ομοσπονδιακή απαγόρευση το 1985 (Shapiro, 2009).
Πώς διαδόθηκε το Έκσταση;
Διαδόθηκε στις ΗΠΑ μέσω του κινήματος της ρέιβ το οποίο πέρασε από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ευρώπη. Ωστόσο, η ουσία έχει ξεφύγει πια από τη διεθνή σκηνή των κλαμπ και έχει γίνει μέρος του τρόπου ζωής τόσο πολλών νέων όσο και μεγαλύτερων ανθρώπων που είχαν την εμπειρία της χρήσης του Έκσταση όταν ήταν νέοι.
Το Έκσταση, σύμφωνα με επίσημες στατιστικές, έρχεται δεύτερο μετά τη μαριχουάνα στα παράνομα ναρκωτικά στις ΗΠΑ (Shapiro, 2009).
Τι είδους αντιληπτικές μεταβολές προκαλούνται από το MDMA;
Το MDMA προκαλεί μεταβολές στην αντίληψη του χρόνου και του χώρου, και επιφέρει αισθήματα γαλήνης. Οι χρήστες είναι σε θέση να καταλάβουν ότι οι παραισθήσεις που προκαλεί το Έκσταση είναι μη πραγματικές και συνήθως δεν υποφέρουν από προσωρινή ψύχωση στην οποία οι αισθήσεις/ εντυπώσεις εκλαμβάνονται ως αντικειμενική πραγματικότητα (Miller, 2002).
Ποια η μέθοδος χρήσης του MDMA;
Το MDMA μπορεί να έχει: είτε τη μορφή χαπιού ή κάψουλας που καταπίνεται είτε τη μορφή σκόνης η οποία μπορεί να εισπνευστεί από τη μύτη ή να καπνιστεί σε τσιγαριο είτε μπορεί κάποιος να το καταπιεί αφού το γλείψει από το δάχτυλό του ή το έχει διαλύσει σε ποτό.
Το Έκσταση κυκλοφορεί σε μεγάλη γκάμα χρωμάτων και σχεδίων και καθώς δεν υπάρχει ποιοτικός έλεγχος – όπως συμβαίνει με όλα τα παράνομα ναρκωτικά – μπορεί να περιλαμβάνει ουσίες όπως η καφεΐνη, η εφεδρίνη, η κεταμίνη ή άλλες συγγενικές του ουσίες όπως το MDA ή το MDEA (Shapiro, 2009).
Το Έκσταση προκαλεί εξάρτηση;
Το Έκσταση δεν προκαλεί σωματική εξάρτηση ή στερητικά συμπτώματα τύπου ηρωίνης, μπορεί όμως να προκαλέσει και ψυχολογική εξάρτηση. Αναπτύσσεται επίσης ανοχή στην επίδρασή του γεγονός που οδηγεί το χρήστη στην αύξηση της δόσης προς επίτευξη της επιθυμητής επίδρασης ή προς ανακούφιση δυσάρεστων συμπτωμάτων όπως αυτών της κούρασης, του άγχους και της κατάθλιψης – απόρροια της συστηματικής χρήσης της ουσίας (Shapiro, 2009).
Ποιες οι επιδράσεις μιας απλής δόσης;
Οι επιδράσεις μιας απλής δόσης Έκστασης αρχίζουν να εμφανίζονται μετά από 20-60 λεπτά και μπορούν να διαρκέσουν αρκετές ώρες. Οι εμπειρίες που προκαλούνται από την ουσία συχνά εξαρτώνται από τη διάθεση του χρήστη πριν από τη χρήση, από τις προσδοκίες του και από το αν το άμεσο περιβάλλον είναι φιλικό ή όχι.
Σε μέτριες δόσεις έχουν αναφερθεί: ήπια «έξαψη» ευφορίας ακολουθούμενη από αισθήματα γαλήνης, ηρεμίας, εξαφάνισης του θυμού και της εχθρότητας, κινητοποίησης της ενσυναίσθησης, βελτίωση της αισθησιακής εμπειρίας του σεξ, οξυμένη αντίληψη του περιβάλλοντος χωρίς τις οπτικές διαστρεβλώσεις και τις παραισθήσεις που σχετίζονται με τη χρήση του LSD.
Κάποια άτομα ανέφεραν επίσης βελτίωση των κοινωνικών τους δεξιοτήτων οι οποίες παρέμειναν και μετά τη διακοπή της χρήσης της ουσίας. Ωστόσο, κάποια ευαίσθητα άτομα μπορεί να έχουν οπτικές παραισθήσεις, και σε μεγάλες δόσεις οι χρήστες να έχουν έντονες παραισθήσεις γεμάτες έντονα χρώματα (Shapiro, 2009).
Ποιες οι τοξικές αντιδράσεις που έχουν αναφερθεί σχετικά με το MDMA;
Οι τοξικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν αφυδάτωση, θερμοπληξία, ατονία, νεφρική ανεπάρκεια, εγκεφαλική συμφόρηση, αποπληξία, καρδιακή προσβολή και κάποιες φορές θάνατο (Maisto, Galizio, Connors, 2004).
Ποιοι οι κίνδυνοι για την υγεία του χρήστη όταν γίνεται λήψη;
Σε κανονικές δόσεις έχουν αναφερθεί τα εξής: διαστολή των κορών των ματιών, σφίξιμο των γνάθων, τρίξιμο των δοντιών, τάση για εμετό, εφίδρωση, στέγνωμα του στόματος και του φάρυγγα, ανέβασμα αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού παλμού, απώλεια όρεξης, θολή όραση καθώς και επιβράδυνση του συντονισμού των κινήσεων του σώματος, γεγονός που καθιστά την οδήγηση ή το χειρισμό μηχανημάτων δυνητικά επικίνδυνα. Μετά την επήρεια του ναρκωτικού μπορεί να εμφανιστούν παρενέργειες ή κατάπτωση όπως συμβαίνει με τις αμφεταμίνες. Σε περίπτωση κατάπτωσης ο χρήστης νιώθει άγχος, κατάθλιψη, παράνοια, κούραση και ζάλη. Οι ανωτέρω επιδράσεις ενδέχεται να διαρκέσουν μέχρι και 3 ημέρες. Η «γρίπη στα μέσα της εβδομάδας» είναι επίσης απόρροια της ουσίας, η οποία δεν μπορεί να αποφευχθεί αλλά αντιμετωπίζεται μέσω της ξεκούρασης και της υγιεινής διατροφής με ξηρούς καρπούς και μπανάνες που βοηθούν στην παραγωγή σεροτονίνης από τον εγκέφαλο, η οποία είναι συνυπεύθυνη για το αίσθημα ευφορίας (Shapiro, 2009).
Ποιοι οι κίνδυνοι για την υγεία όταν γίνεται χρήση και άλλων ουσιών υπό την επήρεια του Έκσταση;
Ο συνδυασμός του Έκσταση με άλλες ουσίες μπορεί να έχει επικίνδυνες και απρόβλεπτες συνέπειες, π.χ. το LSD που λαμβάνεται μετά το Έκσταση μπορεί να παρατείνει το «φτιάξιμο» και να κρατήσει το χρήστη ξύπνιο για περισσότερο χρόνο, οι αμφεταμίνες, η κοκαΐνη και το αλκοόλ αυξάνουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας, ιδιαίτερα αν το άτομο χορεύει αδιάκοπα, η κεταμίνη – που είναι παραισθησιογόνο αναισθητικό – μπορεί να οδηγήσει σε πολύ κακό «φτιάξιμο» επικίνδυνο για όσους έχουν προβλήματα με την καρδιά ή την πίεση (Shapiro, 2009).
Υπάρχουν πρόσφατες έρευνες μέσω των οποίων να αποδεικνύονται εγκεφαλικές ή άλλες βλάβες στους χρήστες MDMA;
Έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές έρευνες μέσω της χρήσης μεθόδων απεικόνισης του ανθρώπινου εγκεφάλου όπως η PET (Τομογραφία εκπομπής Ποζιτρονίων) και η SPECT. Βρέθηκαν διαφορές στη λειτουργία της σεροτονίνης ανάμεσα σε βαριούς χρήστες και σε μη-χρήστες. Οι βαριοί χρήστες MDMA παρουσίαζαν προβλήματα στον ύπνο, καταθλιπτική διάθεση και προβλήματα μνήμης. Παρ’όλα αυτά, τα ευρήματα των ερευνών αυτών πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή, καθώς έχει διαπιστωθεί πως πολλές διαφορετικές ουσίες πωλούνται ως MDMA και κάποιες απ’ αυτές είναι πολύ περισσότερο τοξικές απ’ ότι το MDMA. Άλλη δυσκολία αποτελεί ο προσδιορισμός από τα αποτελέσματα ερευνών σχετικά με το αν οι διαφορές μεταξύ χρηστών και μη-χρηστών προκαλούνται πράγματι από το Έκσταση καθώς οι περισσότεροι χρήστες MDMA είναι χρήστες και άλλων ουσιών (Maisto et al., 2004).
Βιβλιογραφία:
Maisto, S. A., Galizio, M., Connors, G. J., (2004), Drug Use and Abuse, USA:
WADSWORTH/ THOMSON LEARNING.
Miller, R. L., (2002), The encyclopedia of addictive drugs, Westport, Connecticut
London: GREENWOOD PRESS.
Shapiro, H., (2009), Drugs Ένας πλήρης οδηγός για τις νόμιμες και τις παράνομες
ψυχοδραστικές ουσίες, Αθήνα: Ερευνητές.
COMPASS του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου (ΑΣΚ): COMPASS Νομοθεσία
Εθνικές Νομοθεσίες: Ο περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών
Νόμος του 1977 (Ν.29/77), http://www.ask.org.cy/, [Ημ/νία πρόσβασης, 19
Απριλίου 2011].
COMPASS της ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ: COMPASS Στατιστικά Στοιχεία:
Στατιστικά στοιχεία για Ναρκωτικά, http://www.police.gov.cy/, [Ημ/νία
πρόσβασης, 19 Απριλίου 2011].
COMPASS του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα
Ναρκωτικά Κύπρου (ΕΚΤΕΠΝ): COMPASS Έρευνες: Παγκύπρια Έρευνα Γενικού
Πληθυσμού, http://www.ektepn.org.cy/, [Ημ/νία πρόσβασης, 19 Απριλίου 2011].