Η νικοτίνη είναι ουσία που προκαλεί δυνατή εξαρτητική σχέση με τα κύτταρα του εγκεφάλου.
Με την πρώτη ρουφηξιά σε 7-30 δευτερόλεπτα 1 μγ νικοτίνης φθάνει στον εγκέφαλο. Εκεί δραστηριοποιεί του νικοτινικούς υποδοχείς που επηρεάζουν άμεσα την αποδέσμευση ντοπαμίνης, που είναι η επιβράβευση που δίνει ο εγκέφαλος στον καπνιστή.
Αυτό είναι ένα αίσθημα ηδονής και ηρεμίας που τον κυριαρχεί και τον κρατεί αιχμάλωτο μέχρι την επόμενη χρήση.
Η έλλειψη νικοτίνης από τα κύτταρα του εγκεφάλου προκαλεί στέρηση, που εκφράζεται με στερητικά συμπτώματα, που μπορεί να είναι τα πιο ελαφριά σε σχέση με άλλες ουσίες, αλλά πάλι τόσο δυνατά που δεν αφήνουν τον καπνιστή να μην αναζητήσει το επόμενο τσιγάρο.
Αυτή είναι η μια μορφή δυσκολίας που υπάρχει και ακολουθεί η πιο μεγάλη που είναι ο εθισμός.
Το κάπνισμα περιλαμβάνει την εξαρτητική σχέση νικοτίνης- κυττάρων, αλλά και όλη την τελετουργία που περικλείει η συνήθεια του καπνίσματος- από την ώρα που ο καπνιστής αντιληφθεί πως δεν έχει αποθέματα τσιγάρων, την αναζήτηση τρόπου για εξασφάλιση τους, την αποθήκευση τους, το άνοιγμα του κουτιού και την ανάσυρση του τσιγάρου από αυτό, το άναμμα του, την τοποθέτηση του στα χείλη και την πρώτη εισπνοή. Και ακολουθούν οι συνδυασμοί της ταυτόχρονης χρήσης τηλεφώνου/τσιγάρου καφέ/τσιγάρου, εργασιακής δράσης και τσιγάρου και δεν έχει τελειωμό.
Αυτό που περιγράψαμε είναι ο Εθισμός.
Είναι για αυτό που είναι πολύ δύσκολο κάποιος να διακόψει το κάπνισμα- τον εθισμό του καπνίσματος.
Στην αρχή θεωρήθηκε πως ήταν μόνο η εξάρτηση στην νικοτίνη και έγιναν προσπάθειες για κάλυψη των αναγκών στην νικοτίνη με τσίχλες ( από το στόμα) και πάτσιες ( από το δέρμα). Αυτό φυσικά απότυχε, διότι αφορούσε μόνο την γραμμική απελευθέρωση της εξαρτητικής σχέσης ουσίας /κυττάρων- δηλαδή ήταν ένα είδος αποτοξίνωσης.
Απουσίαζε η απεξάρτηση.
Αυτή περιλαμβάνει συγκεκριμένο πρόγραμμα που βοηθά στην απελευθέρωση από την συνήθεια του καπνίσματος, που είδαμε και πόσες άλλες δραστηριότητες περιλαμβάνει.
Η προσπάθεια αυτή περικλείει μια σειρά από βήματα που γίνονται με την βοήθεια Ψυχίατρου και Ψυχολόγου, που προσφέρουν ψυχολογική στήριξη και σταδιακή αποδέσμευση από το εθισμό.
Μεγάλη όμως πρέπει να είναι και η προσπάθεια για πρόληψη της υποτροπής, δηλαδή την ενίσχυση της θέλησης του καπνιστή και της απόκτησης ικανοτήτων αντιμετώπισης των δύσκολων καταστάσεων της ζωής που φέρνουν στρες, με τέτοιο τρόπο, που όχι με το παραμικρό πρόβλημα να καταφεύγουμε ξανά στην ίδια χρήση και να επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη του παρελθόντος.