Όταν υπάρχει κατάθλιψη, άγχος, διαταραχή πανικού, εκτός από τις αλλαγές στην διάθεση δημιουργούνται και αλλαγές στον τρόπο της σκέψης.
Η αμφισβήτηση, η δυσπιστία, το συναίσθημα της ενοχής, η χαμηλή αυτοεκτίμηση αλλά και η αρνητικές σκέψεις είναι πολύ χαρακτηριστικά συμπτώματα της πιο πάνω κατάστασης.
Ένας τρόπος έκφρασης της αρνητικότητας είναι η γνωστική στρέβλωση που οδηγεί την σκέψη στα άκρα- ή άσπρο ή μαύρο, ή όλα ή τίποτε.
Με λίγα λόγια μέσο διάστημα δεν υπάρχει, ούτε υπάρχει άλλο χρώμα σε όλα αυτά που συζητούμε και σκεφτόμαστε. Είτε είμαστε δυστυχισμένοι ή είτε είμαστε ευτυχισμένοι.
Ειδικά τα άτομα που έχουν κατάθλιψη, ότι είναι κάτω από το δέκα στα δέκα είναι μειονέκτημα, αποτυχία δυστυχία, ζημιά και καταστροφή στο άτομο και δεν μπορεί τίποτε να αλλάξει αυτή την πραγματικότητα.
Με τον τρόπο αυτό αποκλείεται οποιαδήποτε εναλλακτική λύση, η οποία μπορεί στην δοσμένη στιγμή να μεθοδεύσει με λίγη υπομονή την απόλυτη επιτυχία.
Ο τρόπος δηλαδή αυτός της σκέψης είναι λανθασμένος και δεν βοηθά το άτομο να αντλήσει δυνάμεις, ακόμη και από τις λίγες επιτυχίες του, να μην μιλήσουμε και από τις αποτυχίες του.
Ταυτόχρονα μειώνει τις αγωνιστικές δυνάμεις και οδηγούμαστε στην ηττοπάθεια, οπότε μπαίνουμε σε φαύλο κύκλο αποτυχίας και απαισιοδοξίας.
Το ίδιο συμβαίνει και στα άτομα με κρίσεις πανικού, όπου τα χαρακτηρίζει αυτό το είδος σκέψης.
Δυστυχώς οι κρίσεις πανικού μπορεί να οδηγήσουν το άτομο να θεωρεί τον εαυτό του ως ανίκανο ή ανεπαρκή ή και πολύ σοβαρά άρρωστο και κάποτε ζει με το αίσθημα πως η ασθένεια του είναι και ανίατη..
Στην κατάσταση του «όλα ή τίποτε» τα άτομα αυτά μηδενίζουν εντελώς τον εαυτό τους και ξεχνούν πως την ίδια στιγμή είναι άτομα ίσα στην κοινωνία όπως τους υπόλοιπους και πως σε άλλους ρόλους όπως του γονιού, του υπαλλήλου, φίλου, γέιτονα και άλλους, είναι άξιοι και τυγχάνουν εμπιστοσύνης και αγάπης από αρκετό κόσμο που τους γνωρίζουν καλά.
Με τον αρνητικό αυτό τρόπο σκέψης δεν αντιλαμβανόμαστε με ρεαλισμό την πραγματικότητα που βιώνουμε και το αποτέλεσμα είναι να μειώνουμε τα κίνητρα μας, εγκαταλείπουμε τους στόχους μας και αυτό γιατί αρχίζουμε να πιστεύουμε πως τα αποτελέσματα που θα έχουμε δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες μας.
Χωρίς να το καταλάβουμε γεμίζουμε με αισθήματα απελπισίας, αποκτούμε κακή αντίληψη για το εαυτό μας και παραδινόμαστε σαν αδύναμοι να κάνουμε προσπάθεια για επίλυση προγραμμάτων ή αλλαγής.
Τελειώνοντας πρέπει να υπογραμμίσουμε πως ο τρόπος αυτός της σκέψης μπορεί να μας οδηγήσει και σε αυτοκαταστροφικές σκέψεις και συμπεριφορές- αφού κρατούμε τα δύο άκρα- της ζωής και του θανάτου...
Για να μπορέσουμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας που μας ωθεί στα άκρα, είναι να κάνουμε μια αυτοπερίσκεψη και να καταλάβουμε πραγματικά αν χρησιμοποιούμε αυτό τον τρόπο σκέψης- δηλαδή να αποκτήσουμε αυτογνωσία για αυτό που μας συμβαίνει. Αν για παράδειγμα κατηγορούμε τον εαυτό μας για λάθη και παραλείψεις, ή εστιάζουμε μόνο στα λάθη μας, πώς θα νοιώθουμε καλά;
Εάν φτάσαμε σε αυτό το σημείο πρέπει να λάβουμε σοβαρά μέτρα πρόληψης: Να κάνουμε μια σχολαστική καταγραφή των αρνητικών μας σκέψεων που έρχονται στο μυαλό μας όταν βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση να πάρουμε αποφάσεις.
Δηλαδή αν μας έρχεται σκέψη αυτοκαταστροφής, θα πρέπει να την αντικαταστήσουμε με άλλη που να είναι πιο ρεαλιστική και να δίνει την δυνατότητα εναλλακτικής σκέψης και απόφασης.
Αυτό που απαιτείται είναι η αυτογνωσία και όταν κατανοήσουμε πως αυτός είναι ο τρόπος της σκέψης είναι αυτός που περιγράψαμε να βρούμε τρόπους και αλλαγή.
Για να το καταφέρουμε γράφουμε, σε στιγμή που δεν έχουμε άγχος, άλλες σκέψεις, συναισθήματα ή και συμπεριφορές, που σιγά-σιγά θα φέρνουμε στο μυαλό μας στις δύσκολες μας καταστάσεις και τις αντικαθιστούμε για να αποφύγουμε τις αρνητικές που μας οδηγούν στην απογοήτευση και απελπισία.
Για να καταφέρουμε να κάνουμε το πιο πάνω που λέγεται «γνωστική αναπλαισίωση», πρέπει να εφαρμόσουμε άλλο τρόπο συμπεριφοράς προς τον ίδιο μας τον εαυτό. Δηλαδή, αν προηγουμένως απευθυνόμενοι στον εαυτό μας τον μειώναμε και του λέγαμε με τρόπο πως δεν αξίζει να υπάρχει και αυτό μας οδηγούσε στην σκέψη για αυτό-τιμωρία, τώρα μπορούμε να μιλούμε στον εαυτό μας σαν φίλο, με συμπόνοια, καλοσύνη και αγάπη.
Με τον τρόπο αυτό καλλιεργούμε την ευγνωμοσύνη και τότε θα αντιληφθούμε πως από το μυαλό μας θα γεννηθούν πιο θετικές σκέψεις ελπίδας και ζωής, που θα μας βοηθήσουν να λύσουμε πιο εύκολα τα προβλήματα μας.
Όταν αντιληφθούμε πως αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο να το εφαρμόσουμε μπορούμε να ζητήσουμε βοήθεια από το περιβάλλον μας, όπου κάθε φορά με την βοήθεια της κοινωνικής υποστήριξης μπορούμε να κάνουμε άσκηση για να αποφύγουμε τις αρνητικές σκέψεις και να επιφέρουμε την αλλαγή.
Υπάρχουν και πολλά άλλα στο ενδιάμεσο, όπως ένας καλός φίλος, ή μια καλή παρέα, η συμμετοχή σε μια σελίδα προβληματισμού και συζήτησης στο ιντερνέτ να μας βοηθήσουν να αλλάξουμε.
Αν και αυτά δεν βοηθήσουν πιθανόν η βοήθεια από εξειδικευμένο προσωπικό είναι μια από τις αρκετές λύσεις που υπάρχουν. Δηλαδή μια επαφή με Λειτουργό Ψυχικής υγείας, ψυχίατρο ή ψυχολόγο θα μπορεί να μας βοηθήσει.
Είναι εδώ που ο τρόπος της σκέψης μας « όλα ή τίποτε» μπορεί να μας είναι χρήσιμος από την ανάποδη...
Ή μένουμε όπως είμασταν ή κάνουμε τις πιο πάνω πράξεις για να φέρουμε την αλλαγή..
Όσο και να ακούγεται παράδοξο, αν φτάσουμε ως εδώ μέση λύση δεν υπάρχει.
Ή όλα ή τίποτε....