Ανορεξία

Σημάδια, Συμπτώματα και Θεραπεί

Η ιστορία κάθε ατόμου είναι διαφορετική και μοναδική, ωστόσο κάποιες συμπεριφορές φαίνεται να εμφανίζονται στο μεγαλύτερο μέρος των ανορεκτικών ασθενών.

Ο όρος ανορεξία αν και παραπέμπει σε μείωση έως και απουσία της όρεξης, στην πραγματικότητα το άτομο πεινά και η σκέψη του περιστρέφεται συνεχώς γύρω από το φαγητό, αλλά το αρνείται.

Η νόσος είναι 10-20 φορές συχνότερη στις γυναίκες από ότι στους άντρες. Η συνήθης ηλικία έναρξης της νόσου είναι στην ηλικία των 16-18 χρόνων. Καλό θα ήταν να τονιστεί ότι περίπου το 10% των περιπτώσεων της νευρικής ανορεξίας αφορά άντρες, ένα γεγονός που συχνά αγνοείται.

Σύμφωνα με τα Διαγνωστικά Κριτήρια του DSM-V , Ψυχογενής Ανορεξία ορίζεται όταν:

Το άτομο αρνείται να διατηρήσει το βάρος του σώματος του στο επίπεδο ή πάνω από το επίπεδο, του ελάχιστα φυσιολογικού βάρους για την ηλικία και το ύψος του.
Ο έντονος φόβος του ατόμου ότι θα αυξηθεί το βάρος του ή ότι θα γίνει παχύ ακόμη και όταν το βάρος είναι κάτω από το κανονικό.
Η διαταραγμένη εικόνα του σώματος, με αποτέλεσμα το άτομο παρόλο που παραμένει ελλιποβαρές να συνεχίζει τις προσπάθειες για απώλεια βάρους ενώ αρνείται τη σοβαρότητα των επιπτώσεων του χαμηλού σωματικού του βάρους.
Στις γυναίκες εμφανίζεται αμηνόρροια, δηλ. απουσία τουλάχιστον τριών διαδοχικών εμμηνορρυσιακών κύκλων.

Ποιες είναι όμως οι Κλινικές ενδείξεις ενός ανορεκτικού ατόμου;

Διατροφή:

Η διατροφή των ανορεκτικών ασθενών χαρακτηρίζεται από τον περιορισμό σε ποσότητα και ποικιλία φαγητού. Συνήθως αποφεύγουν τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και υδατάνθρακες. Οι επιλογές των τροφών δεν είναι πάντα σταθερές. Πολλές φορές οι ανορεκτικοί ασθενείς επιδιώκουν να παρασκευάζουν μόνοι τους το φαγητό τους για να ελέγχουν τη χρήση συστατικών που χρησιμοποιούνται στο φαγητό. Η παρασκευή και κατανάλωση του φαγητού γίνετε με καταναγκαστικό – ψυχαναγκαστικό τρόπο, πχ το άτομο ζυγίζει και υπολογίζει τις θερμίδες που έχει η τροφή.

Οι συνεχής ενέργειες τους για απώλεια βάρους γίνονται κρυφά, γι’ αυτό το λόγο συχνά αρνούνται να φάνε σε δημόσιους χώρους ή με τις οικογένειες τους. Ορισμένοι ασθενείς συνηθίζουν να μασάνε το φαγητό και μετά το φτύνουν. Ο λόγος είναι να μπορέσουν να έχουν τη γευστική απόλαυση κάποιων «απαγορευμένων» τροφών, χωρίς να επιβαρύνονται θερμιδικά.

Σχέση με το σώμα:

Μια από τις κεντρικές εκδηλώσεις της Ψυχογενούς Ανορεξίας είναι η σχέση του ατόμου με το σώμα του. Οι ασθενείς παραπονιούνται συχνά για το σχήμα του σώματος, ότι είναι παχύ και δύσμορφο, ακόμη και αν το βάρος είναι πολύ χαμηλότερο των κατώτερων φυσιολογικών ορίων. Αποτέλεσμα αυτού να βιώνουν έντονο άγχος συνεχώς. Η ιδέα ότι θα εκτεθούν στα επικριτικά βλέμματα των άλλων, φροντίζουν να φοράνε φαρδιά ρούχα για να μη διαγράφεται η σιλουέτα τους.

Σωματική άσκηση:

Εκτιμάται ότι ποσοστό έως και 80% των ανορεκτικών ατόμων ασκούνται εντατικά. Η υπερβολική άσκηση είναι ιδιαίτερα συχνή συμπεριφορά σε ανορεκτικούς ασθενείς. Οι περισσότεροι αναφέρουν ότι τη χρησιμοποιούν ως μέσο αύξησης της κατανάλωσης θερμίδων. Τους βοηθά να καθησυχαστούν από τις ενοχές γιατί υπέκυψαν στην πείνα και έφαγαν, και από το φόβο ότι θα αυξηθεί το βάρος τους.

Έλεγχος του βάρους και σχήματος του σώματος:

Συχνός και επαναλαμβανόμενος έλεγχος του σωματικού βάρους (ζύγισμα) είναι ένα επίσης χαρακτηριστικό των ανορεκτικών ασθενών. Συνήθως κοιτάζονται στον καθρέφτη ή χρησιμοποιούν μεζούρα ή μετριούνται με τις παλάμες των χεριών. Τα άτομα αυτά διακατέχονται από έντονη αγωνία λόγο του φόβου τους μήπως πάρουν βάρος.

Προκλητοί εμετοί:

Η πρόκληση εμετού συνοδεύετε μετά απο ένα υπερφαγικό επεισόδιο ακόμη και απο την παραμικρή παρεκτροπή του καθορισμένου διαιτολόγιου τους. Ο προκλητικός εμετός ανακουφίζει την αγωνία απο την απώλεια ελέγχου. Σε πολλούς ασθενείς προκαλείται αύξηση της διάτασης του στομάχου πίνοντας αρκετή ποσότητα νερού ή αναψυκτικών (χωρίς θερμίδες) για να βοηθήσουν την πρόκληση εμετού. Χρόνιοι ασθενείς προκαλούν εμετό μετά απο απλή πίεση της κοιλιακής χώρας.

Συχνά παρατηρείται και το φαινόμενο χρήσης καθαρτικών, λόγο της επίμονης δυσκοιλιότητας που συνοδεύει τον υποσιτισμό. Η χρήση καθαρτικών παρατηρείται συχνά σε ασθενείς με υπερφαγικά επεισόδια.

Η ανορεξία είναι μια σοβαρή διατροφική διαταραχή που επηρεάζει γυναίκες και άνδρες όλων των ηλικιών. Μπορεί να βλάψει την υγεία ακόμη και να οδηγήσει στο θάνατο. Το να διαγνωστεί ακόμη πιο δύσκολο, καθώς μερικά από τα βασικά ψυχολογικά χαρακτηριστικά είναι η μυστικοπάθεια, η άρνηση, και η ντροπή.

Η βοήθεια ψυχολόγου αλλά και η άμεση επαφή και επικοινωνία με τα κοντινά μας πρόσωπα μπορεί να αποδειχτεί σωτήρια πριν η νόσος απειλήσει τη ζωή μας.

Εξάλλου το φαγητό, όπως και η ζωή, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως απόλαυση και όχι ως εχθρός μας.