Σίγουρα δεν υπάρχει άνθρωπος στην γη που να μην την έχει πάθει νομίζοντας μια δεδομένη στιγμή, πως γνωρίζει πολύ καλά τι σκέφτεται κάποιος άλλος για αυτόν.
Αυτό είναι μια πραγματικότητα.
Είναι επίσης πολύ δύσκολο να πιστέψουμε πως ο εγκέφαλος μας μπορεί να μας εξαπατήσει, ή να μας κοροϊδέψει...
Παρόλο που μας είναι δύσκολο να το δεχτούμε αυτό όμως συμβαίνει.
Αυτό λέγεται γνωστική παραμόρφωση.
Δηλαδή, χωρίς να έχουμε καμιά συγκεκριμένη απόδειξη, αρχίζουμε και υπολογίζουμε και διαβάζουμε τι έχει στο μυαλό του ή πως αισθάνεται ο άλλος, ειδικά για μας.
Ας σκεφτούμε όμως προς στιγμή: Έχουμε πραγματικά αυτές τις ικανότητες;- το μυαλό μας μπορεί να διαβάζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προθέσεις άλλων ανθρώπων;
Επειδή αυτό δεν συμβαίνει και δεν μπορεί να συμβεί, γιατί η φύση μας, μας έπλασε σαν όντα με λόγο σκέψη και συναίσθημα, που αν δεν τα εκφράσουμε με λόγια δεν μπορεί κανένας άλλος να τα συλλάβει, να τα διαβάσει, να τα αναλύσει και να τα έχει σαν καθοδήγηση για τον τρόπο που θα μας συμπεριφερθεί.
Είναι δηλαδή μεγάλο ρίσκο να οδηγούμαστε σε τέτοιες σκέψεις, οι οποίες αρκετές φορές στην ουσία είναι η μεταφορά δικών μας φόβων, ανασφάλειας ή ενοχών, που αντί να τα αντικρύσουμε σαν δικά μας τα μεταφέρουμε στον άλλο και αρχίζουμε να βγάζουμε αυθαίρετα και αδικαιολόγητα συμπεράσματα που όχι μόνο δεν μας βοηθούν αλλά πιθανόν να στραφούν και εναντίον μας..
Παράδειγμα:
Την Παρασκευή είχαμε επίσκεψη σε γιατρό και έπρεπε να φύγουμε πιο νωρίς. Όταν το αναφέραμε η άμεση προϊστάμενη μας αντέδρασε, ναι μεν φιλικά μας είπε, πως μένει αυτή να τελειώσει τη δουλειά, αλλά τελικά μας επέτρεψε να φύγουμε.
Την Δευτέρα το πρωί πηγαίνοντας στην δουλειά, συναντηθήκαμε μαζί της στο παρκινγκ, μας είπε πολύ ψυχρά καλημέρα μα ήταν όπως ολύ σκυθρωπή. Αμέσως το μυαλό μας « μπήκε» κυριολεκτικά στο μυαλό της και άρχισε να ψάχνει τις αιτίες γιατί να ήταν τόσο ψυχρή και σκυθρωπή.
Μέχρι να πάμε στο γραφείο μας η αξονική τομογραφία που κάναμε στον εγκέφαλο της ήταν έτοιμη και η έκθεση έδειχνε τα συμπεράσματα της, τα οποία φυσικά τα δεχτήκαμε σαν απόλυτα αληθινά.
Τα παραθέτουμε πιο κάτω:
« Δεν είναι η πρώτη φορά που συμπεριφέρεται έτσι... Την Παρασκευή την αναγκάσαμε να κάνει πράγματα που δεν είναι στην αρμοδιότητα της... Δεν το χώνεψε... Την μειώσαμε... έχασε από το κύρος της...Το πήρε σπίτι και τώρα είναι θυμωμένη μαζί μας γιαυτό της είναι πολύ δύσκολο να της περάσει και να χαμογελάσει και να συμπεριφερθεί ανθρώπινα. Μια φορά είχαμε και εμείς ανάγκη και είδαμε πως μας αντιμετωπίζει .»
Τελικό Συμπέρασμα:
«Έχεις να κάνεις με ένα πολύ κακό άνθρωπο. Σταμάτησε να της κάνεις χάρες και να νομίζεις πως σε εκτιμά. Ακόμη και στον καφέ στο διάλειμμα σήμερα μην πας, μήπως συμβεί και τίποτε και δεν κρατηθείς... Τίποτε κακό δεν έκανες...Έχεις και αξιοπρέπεια τέλος πάντων..»
Αυτό που περιγράψαμε είναι μια γνωστική παραμόρφωση, μια κοροϊδία του εγκεφάλου, την οποία δεχτήκαμε σαν 100% πραγματική και ευτυχώς που δεν πήραμε και αντίποινα μέτρα... «όχι καφέ, όχι καλημέρα, αντίδραση σε κάτι που είπε και άλλες τρελές ιδέες»... αφού μας υπόβαλε ο εγκέφαλος μας να σκεφτούμε κιόλας πως θιγόταν ακόμη και αυτή αξιοπρέπεια μας...
Και όλα αυτά... μέχρι την στιγμή που είδαμε την προϊσταμένη μας να βγαίνει κλαίοντας από το Γραφείο του Διευθυντή και αφού κατευθύνθηκε σε μας με αγκάλιασε και μέσα από τα κλάματα της μου είπε: ‘Εχασα το μπαμπά μου... είχε κορονοϊό και τον πήγαν στο ειδικό Νοσοκομείο, περάσαμε άσχημο Σαββατοκυρίακο γεμάτο αγωνία και πριν λίγο με πήραν τηλέφωνο πως δεν άντεξε....
Την έσφιξα στην αγκαλιά μου και ευτυχώς δεν περίμενα τι θα μου πει ξανά ο εγκέφαλος μου τι νομίζει πως έχει η προϊσταμένη στο δικό της εγκέφαλο και να αναζητώ απατηλά συμπεράσματα. Την έσφιξα και εγώ δυνατά στην αγκαλιά μου και έκλαψα μαζί της...
Μείναμε έτσι για λίγο... με ευχαρίστησε με ένα πολύ θερμό βλέμμα και χάθηκε στον διάδρομο....
Με το να επιτρέπουμε όπως να κάνουμε τέτοιου είδους « διαβάσματα μυαλών» , στην ουσία είναι μια συνειδητή πράξη, που σε μερικούς γίνεται τρόπος ζωής και συνήθεια και λειτουργεί φαινομενικά σαν ασυνείδητη πράξη -ας αναλογιστούμε όμως πόσο κακό μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας.
-Πρώτο είναι σίγουρο πως όλα τα συμπεράσματα μας θα είναι πάντα αρνητικά και μαύρα για μας.
Από εδώ ακολουθεί μεγάλη μείωση της αυτοεικόνας και αυτοεκτίμησης μας, που αυτά αποτελούν τα ψυχολογικά μας αντισώματα με τα οποία αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες της ζωής, ειδικά στις διαπροσωπικές μας σχέσεις.
Δηλαδή αφαιρούμε πολεμοφόδια από τις αποθήκες μας ενώ προσπαθούμε να κερδίσουμε την μάχη...
-Δεύτερο, αντί να προσπαθούμε να δείξουμε την πραγματική μας αξία, προσπαθούμε να δείξουμε πόσο ανάξιοι είναι οι άλλοι απέναντι μας, οι οποίοι στην ουσία ούτε καν μας σκέφτονται και καθόλου ασχολούνται μαζί μας...
-Τρίτο η «ανάγνωση του μυαλού» κάποιου, άλλου μας προκαλεί αδικαιολόγητη ψυχική αγωνία και να μας απομακρύνει επικίνδυνα από προσωπικούς φίλους, συναδέλφους, συγγενείς γείτονες και κάνουμε πράγματα που μπορούν να μας οδηγήσουν σε κοινωνική απομόνωση.
-Τέταρτο, αν δεν λάβουμε σοβαρά μέτρα ο τρόπος σκέψης μας σε λίγο χρονικό διάστημα θα πλησιάζει την ψυχοπαθολογία ενός ψυχωτικού ατόμου, που ζει σε άλλη πραγματικότητα. Και δυστυχώς σε μας αυτή την άλλη πραγματικότητα την φτιάχνει- με την άδεια μας- ο εγκέφαλος μας και εμείς ακολουθούμε τα συμπεράσματα του.
Τρόποι αντιμετώπισης
Ο τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση αυτή είναι η ανάπτυξη καλύτερης και ειλικρινούς επικοινωνίας με τους ανθρώπους του περιβάλλοντος μας.
Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να εκφράζουμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προσδοκίες μας στο άλλο άτομο με σεβασμό και σαφή τρόπο. Με τον τρόπο φεύγει η ανάγκη του διαβάσματος του μυαλού και όλα τα επικίνδυνα που είδαμε πιο πάνω.
Από εδώ θα προκύψει σίγουρα και καλύτερη ενσυναίσθηση και ενεργητική ακρόαση που καλυτερεύουν το επίπεδο της σχέσης και της επικοινωνίας.
Για να το πέτυχουμε όμως, χρειαζόμαστε άσκηση στην κατανόηση και έκφραση των συναισθημάτων μας, αλλά και του άλλου με τον οποίο συνομιλούμε.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε ασφαλή χώρο στην σχέση μας και ανοικτό κανάλι επικοινωνίας και διασαφήνιση οποιασδήποτε παρεξήγησης πριν αυτή γίνει πρόβλημα.
Επίσης δημιουργείται η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η αμεσότητα στην σχέση την αναγκαιότητα « μεταφοράς σκέψεων»...
Ανάγνωση μυαλού και ψηφιακή εποχή
Τελειώνοντας πρέπει οπωσδήποτε να υπογραμμίσουμε ένα άλλο πολύ βασικό κίνδυνο που μπορεί να προέρχεται από την ανάγνωση του μυαλού στον ψηφιακό κόσμο και στην ψηφιακή εποχή που ζούμε...
Μπορούμε μόνο να φανταστούμε πως στον πραγματικό κόσμο έχουμε την ευκαιρία πριν «διαβάσουμε το μυαλό» κάποιου άλλου αφού τον είδαμε, τον ακούσαμε και μελετήσαμε τα λόγια του αλλά και την μη λεκτική του συμπεριφορά και στην ουσία πάλι δεν τα καταφέρνουμε να κάνουμε την σωστή διάγνωση...
Ας αναλογιστούμε πως αυτό είναι εκατοντάδες φορές πιο δύσκολο και πιο ανεφάρμοστο όταν προσπαθήσουμε μέσα από τα ψηφιακά μηνύματα που μπορεί να είναι σύμβολα, αριθμοί, συνδυασμοί σχεδίων και γλωσσών που για τον καθένα να έχουν άλλη σημασία να ψυχολογήσουμε τον άλλο, να διαβάσουμε τις σκέψεις του και να βγάλουμε συμπεράσματα για τον τρόπο που σκέφτεται για μας και να διαμορφώσουμε την συμπεριφορά μας απέναντι του.
Σε μια πραγματική ιστορία της ιατρικής μου πρακτικής αναφέρεται πως ένας μεγάλος έρωτας έσβησε και χάθηκε αμέσως όταν διακόπηκε η τηλεφωνική συνομιλία και η νεαρή σύντροφος έστειλε αμέσως μήνυμα που έλεγε: «Δεν εισαι τζέτλεμαν... Κανένας τζέντλεμαν δεν διακόπτει το τηλέφωνο όταν διαφωνεί μαζί μου... Δεν μου κάνεις... Μην με πάρεις ξανά.... «
Άντε τώρα να εξηγήσεις πως σου τέλειωσε η μπαταρία, ή πως δεν έχει καλό δίκτυο ή τέλος πως πάτησες κατά λάθος το κουμπί, ή πως μόνο του διάκοψε, ακόμη και σκέφτηκες πως μήπως εκείνη το έκλεισε...
Επειδή είναι πολύ ριψοκίνδυνο να προσπαθούμε χωρίς να δούμε, να ακούσουμε τα λόγια του και τον τόνο της φωνής του να προχωρήσουμε να διαβάσουμε το μυαλό του χωρίς να δημιουργήσουμε παρεξηγήσεις..
Υπάρχουν και εδώ λύσεις.
Απλά στα μηνύματα μας να είμαστε πιο ξεκάθαροι και πιο άμεσοι. Καμιά φορά το κείμενο μας είναι διαφορετικό από το σύμβολο Θυμός για παράδειγμα και καρδούλα, χαμόγελο και λόγια πικρίας... και δημιουργούμε διπλά μηνύματα, παρεξήγηση και σύγχυση...
Και κάτι άλλο.
Ο κάθε άνθρωπος ζει στις δικές του σκέψεις και προβλήματα. Μην νομίζουμε πως ότι κάνει και συμπεριφέρεται αφορά εμάς. Το ίδιο κάνουμε και εμείς για εκείνο..
Το «διάβασμα του μυαλού» τελικά μπορεί να μας οδηγήσει σε περιπέτειες.
Αν συνειδητοποιήσουμε πως επιτρέπουμε να το κάνουμε, μπορούμε τουλάχιστον να μετριάσουμε την ύπαρξη του και να την επηρεάζει αρνητικά την καθημερινή μας ζωή.
Η εξάσκηση μας στην προσεκτική και άμεση επικοινωνία και η έκφραση των συναισθημάτων μας μας κρατούν καλά ενήμερους για τον τρόπο που σκέφτονται οι άλλοι για μας και δεν μας οδηγούν σε λανθασμένα συμπεράσματα που ακολουθούν λανθασμένες σκέψεις και δράσεις.
Όλα μπορούν να γίνουν πιο ήρεμα , χωρίς βιαστικά συμπεράσματα.
Είναι για αυτό που τελικά φέρουμε ευθύνη για αυτό που είπαμε και όχι για αυτό που άλλοι κατάλαβαν πως είπαμε..