Η καθημερινή μας προσπάθεια και το μοναδικό μας μέλημα, όση ώρα είμαστε ξύπνιοι είναι να νοιώθουμε καλά.
¨Όλες οι πράξεις μας έχουν αυτό τον μοναδικό σκοπό...
Αν σκεφτούμε για λίγο τι είναι αυτό που έρχεται στο μυαλό μας για να μας αλλάξει την διάθεση μας όταν δεν είμαστε καλά τότε θα καταλάβουμε πως πάντα μας έρχεται ένα και το ίδιο πράγμα στον νου για να κάνουμε και να νοιώθουμε καλά...
Αυτό λέγεται « προβλεπόμενη ικανοποίηση».
Εγώ για παράδειγμα όταν δεν νοιώθω καλά στον νου μου έρχεται το φαγητό και μου είναι αδύνατο να το αποφύγω. Αυτή είναι η προβλεπόμενη μου ικανοποίηση.
Σε κάποιο άλλο είναι το τσιγάρο, το αλκοόλ, οι ουσίες, το σεξ, ο τζόγος και πολλά άλλα.
Εδώ κρύβεται και το μυστικό των εθισμών.
Όταν η συνήθεια που λειτουργεί σαν προβλεπόμενη ικανοποίηση, αργά ή γρήγορα δημιουργήσει τέτοια σύνδεση στον εγκέφαλο, που αν συνεχίσουμε να την εφαρμόζουμε τότε αυτή μετατρέπεται σε παθολογική σχέση με τον εαυτό μας, δηλαδή μπαίνουμε στον εθισμό.
Αν δε, η προβλεπόμενη μας ικανοποίηση είναι συνδεδεμένη και με εξαρτητική ουσία όπως το τσιγάρο, αλκοόλ, βενζοδιαζεπίνες, ηρωίνη και άλλα, τότε μπαίνουν σε εφαρμογή και άλλοι πιο δυνατοί εξαρτητικοί μηχανισμοί, που δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Εδώ υπάρχει και το θέμα της ανοχής του εγκεφάλου που αναγκάζει το άτομο μαζί με την επαναληπτική του εθιστική χρήση να αυξάνει συνεχώς τις ποσότητες για να έχει την ίδια ικανοποίηση όπως πριν, τότε τα πράγματα γίνονται εντελώς ανεξέλεγκτα.
Είναι για αυτό όταν κάνουμε αγώνα απελευθέρωσης από τον εθισμό πρώτο μας μέλημα είναι η απελευθέρωση των κυττάρων του εγκεφάλου από την εξαρτητική ουσία, αποτοξίνωση, και δεύτερο είναι η απεξάρτηση, δηλαδή η απελευθέρωση από το τελετουργικό τμήμα της κατάχρησης, αλλαγή τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς, αποκοπής από συνήθειες, προβλήματα που δημιουργούν άγχος και κατάθλιψη φίλους και κύκλους ανθρώπων που μας οδηγούν ξανά στην χρήση.
Το ίδιο συμβαίνει και τους εθισμούς της συμπεριφοράς. Η μόνη διαφορά εδώ είναι η αποτοξίνωση, που εδώ δεν είναι αναγκαία με τον ίδιο τρόπο , όπως γίνεται με τις ουσίες, αλλά ο μηχανισμός της ηδονής που προέρχεται από την συνήθεια της επαναλαμβανόμενης τελετουργίας είναι ο ίδιος.
Με λίγα λόγια αν θέλουμε να απελευθερωθούμε από τον εθισμό πρέπει να αλλάξουμε συνήθεια της χρήσης, που στην ουσία είναι να αλλάξουμε την προβλεπόμενη μας ικανοποίηση.
Η ερώτηση είναι πόσο δύσκολο είναι αυτό;
Η απάντηση είναι μόνο μια. Πολύ δύσκολο.
Το θέμα είναι να κατανοήσουμε με σωστό τρόπο τι είναι αυτό που φταίει και να το αποφύγουμε, αλλά ταυτόχρονα να προσφέρουμε στον εαυτό μας μια άλλη προβλεπόμενη ικανοποίηση, η οποία να μην μας προκαλεί εθισμό και τα επακόλουθα του προβλήματα, που όταν την εφαρμόσουμε να νοιώθουμε το ίδιο καλά με την προηγούμενη, η οποία όμως μας κρατούσε σκλάβους..
Με λίγα λόγια, σαν παράδειγμα λέμε πως δεν ζητούμε από τον εαυτό μας να αφαιρέσει την ικανότητα μας να οδηγούμε ποδήλατο, αλλά λέμε να βρούμε μια άλλη εναλλακτική απασχόληση που να μας προσφέρει την ιδία ικανοποίηση.
Είναι αντιληπτό πως η δύναμη της έξης, της συνήθειας, του εθισμού, που καλύπτεται από μια τελετουργική πράξη, που επαναλαμβάνεται για χρόνια και δημιουργεί και συντηρεί μοναδικά αισθήματα ηδονής και ευχαρίστησης δεν είναι δυνατό με εύκολο τρόπο να επιτρέψει να χαθεί αυτή η μοναδική πηγή ικανοποίησης.
Εδώ είναι οι δυσκολίες της απεξάρτησης και οι αρκετές και συχνές περιπτώσεις υποτροπής.
Οι τρόποι αλλαγής περνούν πρώτα από την αυτογνωσία. Δηλαδή πρέπει να αφιερωθεί αρκετός χρόνος για να γίνει κατανοητός από το εθισμένο άτομο ο μηχανισμός της ηδονής και η συνδεδεμένη τελετουργία που δημιουργεί τον εθισμό.
Όταν αυτό γίνει κατανοητό, τότε προχωρούμε στην αναζήτηση άλλων ασχολιών που μπορούν να δημιουργήσουν ικανοποίηση.
Ένα από τα πρώτα θέματα που πρέπει να μας απασχολήσουν είναι η φιλία, η σύνδεση ή επανασύνδεση με άτομα ή ομάδες ατόμων που μας προσφέρουν καλά και υγιή συναισθήματα και καλές στιγμές.
Αυτό είναι και ένα μέρος της κοινωνικοποίησης που επιδιώκουμε γιατί ο μακροχρόνιος εθισμός μας κρατεί πολύ μακριά από συγγενείς, συναδέλφους, φίλους γνωστούς και απομακρυνόμαστε από κοινωνικές επαφές, πράγμα που μας βάζει σε άλλα όρια που καλύπτουν την ηθική και τις αξίες μας.
Η ανάγνωση βιβλίων είναι μια άλλη υγιής απασχόληση, που μπορεί να μας γεμίσει δημιουργικά και φέρει ικανοποίηση. Το ίδιο και η παρακολούθηση έργων στην τηλεόραση ή στο κομπιούτερ που μπορούν να μας φέρουν γέλιο και αισιοδοξία στην ζωή. και προσωπική ικανοποίηση.
Η επιστροφή στην φύση, η απασχόληση με την κηπουρική ή με ζώα στο σπίτι ή αλλού, η παρατήρηση πουλιών, μπορεί να μας φέρει ικανοποίηση και νόημα στην ζωή και να μας απομακρύνει από τον εθισμό...
Η ανάπτυξη συλλογών γραμματοσήμων, φωτογραφιών, παλιών δίσκων, μουσικής, φιλμ, τραγουδιών, πινάκων ζωγραφικής , αφισών είναι επίσης εναλλακτικές λύσεις που αποτρέπουν τον εθισμό.
Η συνέχιση της μάθησης, σαν ένα κίνητρο αναζήτησης ικανοποίησης από την ζωή μπορεί επίσης να διαδραματίσει ακόμη ένα μοχλό αλλαγής.
Η παρακολούθηση διαδικτυακών προγραμμάτων, η έναρξη μαθημάτων μουσικής, ζωγραφικής πιθανόν να είναι νέες εμπειρίες που μπορούν να τραβήξουν την προσοχή και να δημιουργήσουν νέες τελετουργίες, πολύ πιο δημιουργικές από αυτές του εθισμού που βιώναμε μέχρι πρόσφατα.
Τελειώνοντας υπογραμμίζουμε:
Δεν είναι ανάγκη να ξεχάσουμε να καβαλικεύουμε ποδήλατο.
Αν το οδήγημα αυτό μας βλάπτει, ας μείνει το ποδήλατο στην αποθήκη και εμείς να αναζητήσουμε να κάνουμε κάτι άλλο που μας φέρνει την ίδια ή μεγαλύτερη ικανοποίηση, χωρίς καταχρήσεις, κινδύνους και εθισμούς...
Αυτή θα είναι μια νέα προβλεπόμενη ικανοποίηση...