Το άγχος αποτελεί μια εμπειρία που όλα τα άτομα παγκόσμια έχουν βιώσει, το οποίο λειτουργεί σαν ένα μηχανισμός προειδοποίησης.
Όσο παράδοξο και αν φαίνεται το άγχος είναι ένα μηχανισμός απαραίτητος για τον οργανισμό του ατόμου. Είναι μια φυσιολογική αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού απέναντι στο επικείμενο κίνδυνο. Λειτουργεί σαν μηχανισμός προστασίας και κινητοποίησης απέναντι στην απειλή και βοηθάει το άτομο να προσαρμοστεί τόσο στα θετικά όσο και στα αρνητικά γεγονότα, τα οποία προκύπτουν στη ζωή.
Επομένως αν δεν υπήρχε το άγχος, δεν θα μπορούσε το άτομο να επιβιώσει.
Στις περιπτώσεις που ο εγκέφαλος εκτιμήσει ότι υπάρχει κίνδυνος, ο μηχανισμός αυτός εκπέμπει προειδοποιητικά μηνύματα, μέσω των συμπτωμάτων που εκδηλώνει το άτομο. Ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις που ο μηχανισμός αυτός δυσλειτουργεί όταν το άγχος:
- Είναι υπερβολικά έντονο
- Διαρκεί πέρα από την έκθεση σε κάποιο κίνδυνο
- Παρουσιάζεται σε καταστάσεις που η εκτίμηση του κινδύνου δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα
- Εκδηλώνεται χωρίς κάποιο σημαντικό λόγο
Οι αγχώδεις διαταραχές είναι οι συχνότερες ψυχιατρικές διαταραχές στο γενικό πληθυσμό με ποσοστό συχνότητας 3-5 % στο γενικό πληθυσμό, με τις γυναίκες να έχουν περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης μιας αγχώδης διαταραχής.
Το κυριότερο στοιχείο που έχουν οι διαταραχές αυτές είναι το υπερβολικό άγχος. Το έντονο και υπερβολικό άγχος μπορεί να επηρεάσει τα άτομα αυτά με διάφορους τρόπους γι’ αυτό και οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούν μια ομάδα που ενώ το βασικότερο χαρακτηριστικό τους είναι το άγχος, εκφράζεται με διάφορους τρόπους ανάλογα με τη διαταραχή.
Όπως είναι γνωστό όλα τα άτομα σε κάποια στιγμή στη ζωή τους έχουν βιώσει κάποιο άγχος. Το απλό άγχος είναι διαφορετικό από μια διαταραχή άγχους όταν το άγχος υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα με περιόδους υψηλής έντασης. Το άγχος μπορεί φαινομενικά να υπάρχει χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία ή να είναι τόσο έντονο που προκαλεί στο άτομο αποδιοργάνωση, μέχρι σημείου που διακόπτει ακόμα και τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Οι γνωστότερες αγχώδεις διαταραχές είναι:
- Διαταραχή πανικού
- Αγοραφοβία
- Κοινωνική φοβία
- Ειδικές φοβίες
- Ιδεοψυχαναγκαστική φοβία
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες
- Διαταραχή οξέος άγχος
- Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
- Αγχώδης διαταραχή οφειλόμενη σε σωματική κατάσταση
- Αγχώδης διαταραχή προκαλούμενη από ουσίες
- Αγχώδης διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς
Πώς αντιμετωπίζονται οι αγχώδεις διαταραχές;
Η θεραπεία των διαταραχών αυτών συνήθως περιλαμβάνει φαρμακοθεραπεία ή ψυχοθεραπεία, όπως γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, η οποία είναι προσανατολισμένη στο εγώ, και υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά και προκαλούν δυσλειτουργία. Τα φάρμακα τα οποία χορηγούνται στις περιπτώσεις αυτές είναι αγχολυτικά, όπως βενζοδιαζεπίνες ή βουσπιρόνη, και αντικαταθλιπτικά, όπως εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (TCAs), αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (MAOIs), και β-αναστολείς, όπως προπρανολόλη.