Το άγχος της κρίσης και πρακτικοί τρόποι αντιμετώπισης του

Κρίση είναι μια παροδική, μη μόνιμη κατάσταση.

Στις συνθήκες που βιώνουμε, με την διάδοση της μόλυνσης του κορονοϊού, αν το άτομο δεν είναι σε θέση να κατανοήσει και να αποδεχτεί την συναισθηματική απειλή που δέχεται υπάρχει κίνδυνος να αποσταθεροποιηθεί. 

Και αυτό γιατί δεν μπορεί να δώσει απάντηση στις χιλιάδες «γιατί» που τον απασχολούν.

Να αφήσουμε κατά μέρος την επικινδυνότητα κάποιος να το  γενικεύσει, πως αυτό που περνά είναι το τέλος του κόσμου, ή να το εξατομικεύσει, δηλαδή πως όλα αυτά του συμβαίνουν προσωπικά και το αντιλαμβάνεται σαν τιμωρία από τον Θεό ή από την φύση για τον ίδιο και άλλα πολλά.

Τα χαρακτηριστικά της κρίσης του κορονοϊού προκαλούν στον άνθρωπο πολύ έντονο στρες, εσωτερική ένταση, άγχος και αποδιοργάνωση της προσωπικότητας του.

Η αδυναμία του να λύσει τα προβλήματα που του έφερε η κρίση του αφαιρεί την ικανότητα της συγκέντρωσης και της εφαρμογής γνωστών μεθόδων που χρησιμοποιούσε στο παρελθόν για απελευθέρωση από το άγχος. 

Αυτό του δημιουργεί επιπρόσθετα το συναίσθημα της ανημποριάς και όλα μαζί τον οδηγούν στο στάδιο της ψυχικής παράλυσης. Στο μυαλό του είναι μόνο δύο φράσεις: - - «Δεν μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου»,  « Δεν μπορεί κανένας να με βοηθήσει»...

Αυτό με την σειρά του φέρνει αναστάτωση, που αποκλείει την ψύχραιμη εφαρμογή  οποιωνδήποτε τρόπων ανακούφισης και  δημιουργεί υπερβολικά ένταση. 

Σταδιακά αρχίζει ο ψυχικός κόσμος να ξεχειλίζει από αρνητικά συναισθήματα όπως τον φόβο για το άγνωστο και την απελπισία. Αυτά δημιουργούν άρνηση για αποδοχή της νέας πραγματικότητας και δυσκολεύουν την προσαρμοστικότητα.

Το θέμα είναι να γίνει πρόληψη και μείωση του άγχους και όλων των άλλων συνεπειών που μπορεί να επιφέρει η κοινωνική απομάκρυνση που είναι απότοκος της μακροχρόνιας πλέον καραντίνας.

Οι συνέπειες μπορούν να αφορούν την εμφάνιση υποχονδριακών σκέψεων και ψυχοσωματικής συμπτωματολογίας ή να αφυπνιστεί μετατραυματικό στρες, σύγχυση, θυμός και άλλα.

Παρόλο που ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και έχει τον δικό του τρόπο αντιμετώπισης της δύσκολης αυτής κατάστασης,  μερικοί από τους τρόπους  μείωσης του άγχους είναι και οι ακόλουθοι:

  • Μείωση της λήψης εντατικής, ανεξέλεγκτης  και συνεχούς πληροφόρησης από την τηλεόραση και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

  • Λήψη πληροφοριών από συγκεκριμένα επιστημονικά κέντρα και άτομα που δίνουν αντικειμενική περιγραφή της κατάστασης και που δεν επιφέρουν πανικό.

  • Διατήρηση της σωματικής υγιεινής με καθημερινή γυμναστική, καλή και σωστή διατροφή και καθαριότητα.

  • Αποφυγή της κατάχρησης καφεΐνης, αλκοόλ, ηρεμιστικών ή υπνωτικών χαπιών ή άλλων ουσιών.

  • Δημιουργία καλού κλίματος επικοινωνίας ανάμεσα στα άτομα του άμεσου περιβάλλοντος.

  • Αποφυγή συγκρούσεων ή αναζήτηση επίλυσης χρόνιων προβλημάτων των συζυγικών ή οικογενειακών σχέσεων, που δεν τώρα η καλύτερη στιγμή να  ασχοληθεί  κάποιος μαζί τους.

  • Δημιουργία δικτύου επαφών με το τηλέφωνο ή μέσω ίντερνετ με συγγενικά και φιλικά άτομα και διατήρηση των σχέσεων από τις οποίες αντλείται δύναμη και αντοχή και μείωση του άγχους.

  • Ανάγνωση βιβλίων και παρακολούθηση ταινιών που φέρνουν χαρά, γέλιο, ανακούφιση και αισιοδοξία.

  • Ανάγνωση ανεκδότων  ή παρακολούθηση ταινιών με κωμωδίες ή άλλων στιγμών γέλιου που αλλάζουν προς το καλό την διάθεση.

  • Αφιέρωση χρόνου για προσωπικό διαλογισμό και αυτοσυγκέντρωση.

  • Προγραμματισμός των δραστηριοτήτων για να περάσει η μέρα δημιουργικά και να αποφευχθεί η βαρεμάρα και η πλήξη από την απραξία. 

  • Εφαρμογή του θεσμού του Οικογενειακού Συμβουλίου. 

Οικογενειακό Συμβούλιο

Ορίζεται μια συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα ή όποτε η οικογένεια το αποφασίσει και γίνεται μια συνεδρία, με ημερήσια διάταξη. Σε αυτή συμμετέχουν όλοι και παιδιά άνω των 8 χρονών. Κάποιος εκ περιτροπής αναλαμβάνει ως πρόεδρος για να δίνει τον λόγο και να τηρεί την τάξη  και κάποιος καταγράφει τις αποφάσεις για να διαβαστούν την επόμενη φορά ως πεπραγμένα. Η συμμετοχή και η λήψη αποφάσεων είναι εντελώς δημοκρατική, υπάρχει ισότητα και οι γονείς δεν χρησιμοποιούν εδώ τα προνόμια της γονεϊκής τους εξουσίας, είναι απλά ίσα μέλη της δημοκρατικής ομάδας.

Στην συνάντηση αυτή δίνεται η ευκαιρία όπως εκφραστούν συναισθήματα,  και προσφέρεται στήριξη με λόγια και με συμπεριφορές εκεί που υπάρχει φόβος ή ανασφάλεια. Γίνεται επίσης συζήτηση για θέματα  που απασχολούν τον καθένα ξεχωριστά  και την οικογένεια στο σύνολο της. Γίνεται καταμερισμός καθηκόντων και δίνεται ενθάρρυνση για την εφαρμογή των αποφάσεων καθώς και εκτίμηση για την εκτέλεση τους.

Όλα αυτά φέρνουν πιο κοντά την οικογένεια και τα αισθήματα της αγάπης και του σεβασμού διαχέουν  την σχέση, μειώνουν το άγχος και δίνουν δύναμη για αντοχή και υπομονή για αντιμετώπιση της ανείπωτης πίεσης που φέρνει η νέα πραγματικότητα. 

Ο πανικός  δεν μας βοηθά να  πάρουμε τις σωστές αποφάσεις. 

Με κοινή προσπάθεια  διαχειριζόμαστε καλύτερα το άγχος της κρίσης.