«H κατάθλιψη είναι μια νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από μια ομάδα συναισθημάτων, σκέψεων και συμπεριφορών που διαφέρει σημαντικά από την κανονική κλίμακα των συναισθημάτων και της λειτουργικότητας. Προκαλούμενη από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση βιολογικών, κοινωνικών και ψυχολογικών παραγόντων».
Έχει διαπιστωθεί ότι η κατάθλιψη στις γυναίκες είναι δύο φορές συχνότερη παρά στους άντρες. Η εμφάνιση της κατάθλιψης στις γυναίκες είναι περίπου 20% με 26% ενώ στους άντρες 8% με 12%.
Γιατί οι γυναίκες τείνουν να υποφέρουν με κατάθλιψη περισσότερο από τους άντρες;
1. Τα δύο φύλα διαφέρουν ως προς τις ορμόνες:
Η περίοδο της έμμηνος ρύσης, της εγκυμοσύνης, της λοχείας, και της εμμηνόπαυσης, καθιστούν τη γυναίκα πιο ευάλωτη οργανικά αλλά και ψυχολογικά και μπορούν να πυροδοτήσουν ένα καταθλιπτικό επεισόδιο.
2. Το αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης μπορεί να οδηγήσει πολλές γυναίκες να εκδηλώσουν κάποια καταθλιπτικά συμπτώματα. Στη κατηγορία αυτή ανήκουν γυναίκες οι οποίες δεν εργάζονται και παραμένουν στο σπίτι. Εξαιτίας των απαιτήσεων των παιδιών και του περιορισμένου χρόνου που αφιερώνουν στον εαυτό τους τείνουν να χάνουν πιο εύκολα τη ταυτότητα τους και βλέπουν τον εαυτό τους ως άτομο που υπάρχει για να εξυπηρετεί τις ανάγκες των άλλων. Αυτό σταδιακά οδηγεί στην απώλεια της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης που με τη σειρά του οδηγεί σε αίσθημα αναξιότητας, κοινό και συνηθισμένο γνώρισμα στις γυναίκες με καταθλιπτική διαταραχή.
3. Κοινωνικοί παράγοντες:
Οι γυναίκες ζουν καθημερινά μέσα σε στερεοτυπικούς ρόλους και προσδοκίες για τελειότητα. Ένα μεγάλο καθημερινό στρες κρύβεται πίσω από τους ρόλους της ως εργαζόμενη, μητέρα και σύζυγος. Υπάρχει ακόμα πολύ μεγαλύτερη συναισθηματική επένδυση από τη πλευρά της γυναίκας στο γάμο της σε αντίθεση με τους άντρες που βλέπουν το ρόλο τους μέσα στο γάμο ως συνεισφορά στις απαιτήσεις του σπιτιού. Η γυναίκα πέραν του ρόλου της ως σύζυγος έχει να αναλάβει και τον γονικό ρόλο. Οι δύο αυτό ρόλοι είναι άμεσα συνδεδεμένοι αφού υπάρχει η γενικότερη αντίληψη ότι ο γάμος αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία οικογένειας.
4. Κοινωνικές σχέσεις:
Οι γυναίκες σε σύγκριση με τους άντρες έχουν τη τάση να αναπτύσσουν μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα. Ο κίνδυνος για κατάθλιψη αυξάνεται όταν οι κοινωνικές σχέσεις και η υποστήριξη που παρέχουν μειώνονται. Σε αντίθεση με τους άντρες όπου δεν επηρεάζεται ο κίνδυνο για κατάθλιψη. Στις γυναίκες ισχυροποιείται το αίσθημα αυτοεκτίμησης από τον αριθμό και την ποιότητα των κοινωνικών τους σχέσεων. Αντίθετα στους άντρες το αίσθημα αυτοεκτίμησης ισχυροποιείται από την αντίληψη που έχουν για τα κατορθώματά τους στον επαγγελματικό, προσωπικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα. => Η ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων για την ψυχική τους υγεία δεν έχει τη σημασία που έχει στις γυναίκες.
Οι διαφορές στην αντιμετώπιση των θεμάτων τους:
· Οι γυναίκες τείνουν να χρησιμοποιούν ένα πιο εστιασμένο συναίσθημα, έναν πιο στοχαστικό τρόπο αντιμετώπισης και περνούν πολλές ώρες αναλογιζόμενες τα προβλήματά τους.
· Οι άνδρες τείνουν να χρησιμοποιούν μια πιο πρακτική και ψύχραιμη στάση απέναντι στο πρόβλημα και προσπαθούν να βρίσκουν τρόπους να ξεχαστούν.
5. Αναζήτηση νοήματος ζωής
Τα στερεότυπα που έχουν σχέση με την εξωτερική εμφάνιση επηρεάζουν περισσότερο τις γυναίκες. Κοινά αποδεκτές πεποιθήσεις του τύπου: η γυναίκα πρέπει να είναι όμορφη, αδύνατη, ελκυστική.
Πως εκδηλώνεται η κατάθλιψη στα δύο φύλα:
Οι γυναίκες αντιλαμβάνονται περισσότερο ότι είναι διαρκώς κουρασμένες, νιώθουν συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης, ανημποριάς και απελπισίας όπως επίσης και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων.
Οι άντρες αντιδρούν διαφορετικά στην κατάθλιψη. Συχνά δεν εκδηλώνουν αισθήματα απελπισίας αδυναμίας και απόγνωσης. Αντίθετα είναι ευερέθιστοι, θυμώνουν εύκολα και νιώθουν απογοήτευση.
Στους άντρες η κατάθλιψη μπορεί να καλύπτεται πίσω από άλλου τύπου συμπεριφορές:
Στους άντρες η κατάθλιψη μπορεί να καλύπτεται πίσω από άλλου τύπου συμπεριφορές:
· Καταφυγή σε υπερβολικά πολλές ώρες εργασία
· Κατάχρηση αλκοόλ
· Χρήση ουσιών
Η κατάθλιψη στη γυναίκα συχνά καλύπτεται πίσω από:
· Βουλιµική συµπεριφορά ή
· Παχυσαρκία
Για τη γυναίκα ο νέος ρόλος της στη σύγχρονη κοινωνία και οι αυξημένες ευθύνες στις οποίες καλείται να ανταποκριθεί, αποτελεί ισχυρό στρες για την ίδια. Θα πρέπει να επισημανθεί, ότι οι γυναίκες παραδέχονται πιο εύκολα από τους άνδρες τα καταθλιπτικά τους συμπτώματα και πιο εύκολα αναζητούν βοήθεια από ειδικό. Αντίθετα οι άντρες θα δουν κάποιον ειδικό όταν θα δυσκολεύονται στην εργασία τους ή όταν δεν θα είναι αποδοτικοί όσον αφορά την σεξουαλικότητά τους.